Piec a kominek

Co wybrać, piec czy kominek?

Po jednej stronie salonu budowano niegdyś kominek, a po drugiej, z tyłu, piec kaflowy. Piec kaflowy zapewniał ogrzewanie - choć raczej ognia nie można było w nim oglądać, a kominek, który stał w najbardziej reprezentacyjnym miejscu salonu, pełnił główną funkcję ozdobną, zapewniając mieszkańcom radość z obcowania z pięknem żywego ognia. W latach 80. i jeszcze na początku lat 90. XX wieku inwestorzy byli jednoznacznie zdecydowani i świadomi swoich oczekiwań.

Gdy przychodzili z potrzebą ogrzewania domu, zamawiali piec kaflowy, a gdy zależało im na obcowaniu z pięknem ognia - kominek. Ich potrzeby od samego początku były bardzo wyraźnie określone. Wiedzieli, że te funkcje są rozdzielne i przypisane do konkretnych urządzeń: kominka lub pieca.

Gdyby przyjrzeć się z grubsza dzisiejszej sytuacji w naszej branży kominkowej, to zasadniczo niewiele się zmieniło. Dziś inwestorzy nadal zamawiają kominek zazwyczaj z dużą szybą by móc cieszyć się pięknem dużej wizji ognia, a funkcję ogrzewania domu pozostawiają najczęściej konwencjonalnemu piecowi gazowemu, czy innemu, mającemu zapewnić centralne ogrzewanie domu z kotłowni.

Wszyscy gotowi jesteśmy oczywiście wesprzeć ten piec dodatkowym systemem solarów czy pompą ciepła, ale nawet przez głowę nam nie przemknie, że piecem centralnego ogrzewania domu mógłby być także nasz "ozdobny" kominek.

Czy ozdobny kominek może być zatem piecem centralnego ogrzewania domu? Czy piękny, drogi, komfortowy kominek, może być piecem ogrzewającym cały dom? Czy z salonu nie zrobi się wtedy piwnica, w której będzie musiał być ogromny skład drewna, brudu i popiołu? Czy taka miałaby być cena za ogrzewanie domu kominkiem z piękną wizją ognia?

W pewnym sensie - niestety - jednak tak, ale tylko wtedy, kiedy koniecznie "kominkiem" będziemy chcieli ogrzewać cały dom podobnie jak "piecem". Kominek to przecież nie piec! Kominek z definicji to tylko po prostu "ogień pod kominem", czyli bardzo proste urządzenie: palenisko, tzw. wkład, podłączony wprost, najkrótszą drogą do komina.

Daje tyle ciepła, ile wyemituje samo palenisko - wkład (kilka, góra kilkanaście kW) co wystarcza zwykle na ogrzanie domu przez dwie, maksymalnie trzy godziny. Jest doskonały do wieczornego podgrzewania domu, ale nie może pełnić równocześnie funkcji pieca ogrzewającego cały dom, skoro co chwila potrzebuję załadunku. Czy jest więc możliwe uzyskanie funkcji piecowej zdolnej do ogrzewania całego domu z kominka, funkcjonującego równocześnie jako ozdobne i komfortowe w użytkowaniu urządzenie?

Czy jest możliwe połączenie ozdobnej funkcji kominka z praktyczną funkcją profesjonalnego ogrzewania całego domu piecem i to faktycznie piecem centralnego ogrzewania? Tak więc zadajemy sobie pytanie, czy ogień potrafimy wykorzystać w jego podwójnej funkcji: ozdobnej i ogrzewczej? Czy znane hasło reklamowe "PIĘKNE CIEPŁO", może dotyczyć również ogrzewania całego domu bez utraty możliwości cieszenia się pięknem ognia?

Stare zagraniczne (najczęściej austriackie i niemieckie) firmy proponują nam pozyskiwanie funkcji piecowej przy niewielkiej jedynie wizji ognia. Możemy wtedy cieszyć się typowym dla kominka pięknem ognia, ale oglądanym tylko przez niezbyt dużych rozmiarów szybę.

Prawdą jest, że największe i najlepsze efekty piecowego ogrzewania możemy uzyskiwać tylko przy niewielkiej gabarytowo szybie (i to podwójnej) dającej nieduży wgląd w palący się ogień, jednak dla naszej romantycznej, polskiej i słowiańskiej duszy to zwykle za mało. Mimo wszystko szukamy kompromisu, pozwalającego uzyskać z jednej strony możliwie największą funkcją grzewczą, zdolną ogrzewać centralnie cały dom, a z drugiej - piękny ogien, cieszący oczy.l

Takim praktycznym rozwiązaniem pozwalającym na połączenie tych obydwu potrzeb jest współczesny PIECO-KOMINEK. Nie ważne co dawniej rozumieliśmy pod tym określeniem. Dziś nazywając urządzenie "pieco-kominkiem". rozumiemy przede wszystkim urządzenie grzewcze, które łączy w sobie dwie podstawowe funkcje ognia: piękno i zapewnienie profesjonalnego ogrzewania domu, a więc funkcję kominka i pieca - podstawowego ogrzewania domu w jednym.

Architektoniczna bryła pieco-kominka może przybierać dowolną formę - bądź to nowoczesną, bądź też tradycyjną, stylizowaną na zabytkowy piec kaflowy. W jej wnętrzu musi jednak mieścić się cała najlepsza technologia nowoczesnego pieca zdolnego ogrzewać cały dom.

Budowane dziś nowoczesne pieco-kominki, zdolne są już emitować ciepło przez 8 do 12 godzin z odpowiadającą średnim potrzebom grzewczym dzisiejszych domów mocą 4 - 6 kW (a piece z mniejszą wizją ognia nawet do 9 kW). Oznacza to, że pieco-kominek potrafi dziś wyprodukować jednorazowym załadunkiem nawet do 50 kWh energii, rozkładając zarazem okres jej zrównoważonej emisji, pokrywającej całe zapotrzebowanie na ciepło domu, na 8 do 12 godzin. Umożliwia tym samym jedynie 2 - 3-krotny załadunek drewna na dobę co czyni niezwykle komfortowym i wygodnym sposób jego użytkowania.

Co powoduje i zapewnia taką skuteczność grzewczą i tak wielką produkcję energii cieplnej jednym załadunkiem drewna (i to wcale niezbyt wielkim i nie koniecznie w najlepszym gatunku)? Najczęstszy 10-15-kilogramowy załadunek suchego drewna bez większych problemów możemy praktycznie załadować do niemal każdego dobrego, nowoczesnego, paleniska - wkładu grzewczego.

Duże, szerokie na 60, a nawet na ponad 100 cm paleniska wręcz domagają się takiej ilości załadunku drewna, za który chętnie odpłacają się o wiele bardziej czystą szybą. Muszą jednak one, by strawić taką ilość pokarmu, zostać koniecznie doposażone w dodatkowe urządzenie grzewcze, zwane wymiennikiem ciepła.

Najlepiej jeżeli zostanie on wykonany z materiałów charakteryzujących się wysoką zdolnością akumulacji ciepła, choć również może być on wyprodukowany ze stali i żeliwa w technologii konwekcyjno-powietrznej, czy też wodnej. Połączenie tych wymienników z paleniskiem, daje nie tylko kilkakrotnie większy odzysk ciepła, ale nadto umożliwia niezwykle szerokie dopasowanie funkcji grzewczych takiego pieco-kominka do indywidualnych potrzeb grzewczych niemal każdego budowanego dziś domu jednorodzinnego.

Mnogość rozwiązań jest tak zaskakująco ciekawa i szeroka, że stanowi dziś główny przedmiot intensywnych badań próbujących nadążyć za wręcz imponującym rozwojem tej właśnie technologii ogrzewania domu.

Piękno, skuteczność, komfort, a przy tym znaczne obniżenie kosztów ogrzewania domu, wraz z możliwością uniezależnienia się od innych źródeł energii (prądu), jak również najwyższa z możliwych proekologiczna technologia tzw. czystej energii, każe z optymizmem patrzeć na przyszłość rozwijającej się w tym kierunku branży kominkowej, która łącząc w sobie branżę zduńską - piecową, stanowi kapitalną propozycję budowy taniego, zdrowego, skutecznego i pięknego ogrzewania naszych domów. Po prostu: technologia pieca we wnętrzu bryły kominka - czyli ogień, który ogrzewa i cieszy pięknem.

W tym miejscu należy jednak bardzo wyraźnie podkreślić, co nota bene powinno wydawać się w omówionym temacie rzeczą oczywistą, że ściany zewnętrznej bryły współczesnych, pieców, pieco-kominków i kominków akumulacyjnych powinny być już dla zasady budowane wyłącznie w technologii tzw. ciepłej ściany. Najlepiej, by były wykonywane z materiałów ceramicznych zdolnych dobrze akumulować i znacznie wydłużać emisję do pomieszczenia, łagodnego i przyjemnego ciepła (bez przegrzewania pomieszczeń).

Wypierają one skutecznie budowane do tej pory powszechnie kominki ze ścian wykonywanych z różnych materiałów izolacyjnych. Dobra przewodność cieplna i dostosowane właściwie do żądanych efektów grzewczych parametry techniczne "ciepłych ścian", doskonale poprawiają sposób i komfort funkcjonowania współczesnych pieców, pieco-kominków i kominków.

Wiodące firmy dziś, już nawet zwykłe kominki konwekcyjne, które budują głównie w celach ozdobnych, jedynie z funkcją dogrzewania, wykonują już tylko w technologii "ciepłej ściany", wykorzystując obecną już, dość szeroką ofertę materiałów polskich i zagranicznych producentów. Obok standardowych płyt o grubości 3,5 cm, wielkim powodzeniem cieszą się dostępne już dziś duże, ponad metrowej wielkości i cienkie (o grubości 2,5 cm) płyty z odlewanych betonów szamotowych umożliwiające budowę wielkogabarytowych brył i brył zamkniętych - tzw. hipokaustów.

Budowa dużych brył jest zwykle wynikiem stosowania równie dużych, tzw. architektonicznych wkładów grzewczych. By zabudować wkład, którego przeszklone drzwiczki szerokie są na 100, 120, a nawet 160 cm, najlepiej użyć równie dużych gabarytowo elementów. Do tej pory zwykle używało się do tego celu dużych płyt izolacyjnych, zawieszanych i podpieranych na specjalnych stalowych wspornikach, dostarczanych przez producentów wkładów.

Gdy budujemy nowoczesne "ciepłe ściany" w tego rodzaju dużych zabudowach, nie tylko ułatwieniem, lecz wręcz koniecznością będzie stosowanie dużych gabarytowo elementów ściennych z płyt i to o możliwie najlepszych parametrach pracy, w warunkach nawet dużego nagrzewania. Najlepsze z nich charakteryzują się tak doskonałymi parametrami konstrukcyjnymi, że pozwalają na zabudowę nawet największych wkładów grzewczych bez stosowania dodatkowych stalowych podpór.

Specjalna, nowoczesna technika "skręcania i sklejania" stosowana podczas ich montażu wprowadza wręcz rewolucyjne zmiany w dzisiejszym sposobie ich zabudowy. Jeżeli ponadto takie duże płyty ścienne będą dodatkowo bardzo cienkie (ok. 2,5 cm), a równocześnie będą charakteryzowały się maksymalnie wysoką przewodnością cieplną, pozwolą na budowę najbardziej cenionych i komfortowych hipokaustów, czyli brył zamkniętych (bez kratek wywiewnych).

Muszą one zapewnić emisję ciepła na poziomie najlepiej 0,4 kW/m2 do maksymalnie 1 kW/m2 co było niemożliwe do osiągnięcia przy stosowanych do tej pory płytach z grubych ścian (ok. 3,5 cm) produkowanych z tradycyjnego szamotu.

Dziś nowoczesne produkowane z ogniotrwałych betonów duże, ścienne płyty szamotowe kapitalnie rozwiązują ten problem, zapewniając przy tym bardzo długi i komfortowy sposób ogrzewania. Komfort zmniejszenia przegrzewania pomieszczeń i rozłożenie na długi okres czasu emisji ciepła z paleniska - wkładu grzewczego przez pewien rodzaj membrany, jaką stanowi cienka "ciepła ściana" o zdolnościach akumulacyjnych, jest dziś najbardziej poszukiwanym technicznym rozwiązaniem budowy komfortowo funkcjonującego kominka.

Możemy więc cieszyć się z faktu, że mamy już także na naszym rynku najlepsze i najnowsze technologie umożliwiające budowy nowoczesnych pieców i kominków akumulacyjnych, co sprawia, że mamy dostęp do najlepszych światowych standardów - z tym, że już w krajowych cenach.

autor: Jacek Ręka
zdjęcia: Cebud
oprac. Agnieszka Zygmunt