2010-06-24 07:07:46 
Kanały kominowe
W kominach grupuje się kanały o różnym przeznaczeniu:
- dymowe - odprowadzające produkty spalania paliw stałych (węgla, drewna, peletów itp.);
- spalinowe, którymi płyną produkty spalania paliw gazowych i płynnych (gazu ziemnego lub płynnego albo oleju opałowego);
- wentylacyjne, którymi wypływa na zewnątrz zużyte powietrze z pomieszczeń (zawierające dużo dwutlenku węgla lub wilgoci).
Kanały w kominach wykorzystuje się też często do wyprowadzania ponad dach zakończeń pionów kanalizacyjnych. Od przeznaczenia komina zależy wymagana odporność na temperaturę czy agresywne składniki zawarte w dymie lub spalinach, by komin był trwały i bezpieczny.
Dom bez komina
W większości domów jednorodzinnych budowa komina jest koniecznością. Kominów wymagają piece, kominki oraz kotły:
- na paliwo stałe;
- olejowe;
- gazowe z otwartą komorą spalania, czyli pobierające powietrze do spalania z pomieszczenia, w którym są zainstalowane.
Z komina można zrezygnować, jeśli dom ma być ogrzewany kotłem gazowym z zamkniętą komorą spalania, z których tzw. kanał powietrzno-spalinowy można wyprowadzić na zewnątrz przez ścianę budynku - pod warunkiem jednak, że:
- moc kotła nie przekracza 21 kW;
- dom jest wolno stojący, a więc nie w zabudowie bliźniaczej ani szeregowej.
W polskich domach dominuje wentylacja grawitacyjna, do której niezbędne są wyprowadzone ponad dach kominy z kanałami wentylacyjnymi. Wentylacja grawitacyjna jest też niezbędna w kotłowniach z kotłami na paliwo stałe lub gazowymi i olejowymi z otwartą komorą spalania, nawet jeśli pozostałe pomieszczenia wyposażono w wentylację mechaniczną nawiewno-wywiewną, a więc niewymagającą komina.
Ile kominów?
W dobrym projekcie wszystkie niezbędne w domu kanały zgrupowane są w możliwie najmniejszej liczbie kominów. Obniża to koszty budowy, ponadto liczne kominy są wątpliwą ozdobą dachu, a każdy z nich wymaga fachowej obróbki blacharskiej w miejscu przejścia przez dach. Zaletą zgrupowania kanałów jest to, że ogrzewają się one wzajemnie, co wpływa korzystnie na ciąg. Dlatego też pomieszczenia takie jak łazienki, kuchnia i kotłownia dobry projektant stara się umieścić obok siebie lub jedno nad drugim. Kiedy wybiera się projekt, warto na to zwrócić uwagę, bo takie zgrupowanie oznacza także mniejsze koszty wykonania instalacji wodnokanalizacyjnej.
Kominy murowane
Przez tradycyjny komin wymurowany z cegieł można odprowadzać dym z urządzeń na paliwo stałe, można w nim też umieścić kanały wentylacyjne. Komin ceglany nie nadaje się natomiast do bezpośredniego odprowadzania spalin z urządzeń gazowych i olejowych: aby go do tego przystosować, we wnętrzu kanału murowanego trzeba umieścić wkład (rurę) ze specjalnej ceramiki lub stali kwasoodpornej. Spaliny gazu ziemnego, płynnego lub oleju opałowego zawierają bowiem znaczne ilości pary wodnej, która częściowo skrapla się w kominie, tworząc wraz z innymi składnikami spalin kondensat, który działają niszcząco na cegły.
Uwaga! Sporną kwestią jest stosowanie wkładów kominowych z tworzyw sztucznych: polskie przepisy są niejasne, a kominiarze odnoszą się z rezerwą do stosowania takich przewodów ze względu na ich palność i łatwość uszkodzenia podczas czyszczenia. Ten ostatni problem dotyczy także elastycznych przewodów stalowych. Na kominy murowane używa się cegły pełnej. Murowanie komina jest trudniejsze niż ścian: bardzo ważna jest staranność, a wszystkie spoiny muszą być wypełnione równo z licem muru. Zaniedbanie tego może być źródłem nieszczelności, zmniejsza też trwałość komina i zwiększa opory przepływu. Murarz powinien w miarę wznoszenia komina wygładzać kanały od środka np. za pomocą pacy lub dociętego na wymiar kawałka deski. Część komina wystającą ponad dach wykańcza się najczęściej płytkami klinkierowymi lub muruje z cegły klinkierowej, która jest odporniejsza na warunki atmosferyczne i nie zmienia wyglądu pod ich wpływem.
Kominy ceglane można tynkować, choć niektórzy fachowcy to odradzają, gdyż tynki na kominach są nietrwałe. Obecnie na kanały wentylacyjne zamiast cegły powszechnie używa się gotowych pustaków z kanałami okrągłymi o średnicy 15 cm lub bloczków silikatowych z odpowiednimi drążeniami. Dzięki ich zastosowaniu przewody mają mniej spoin i prace postępują szybciej.
Kominy prefabrykowane
Zamiast kominów ceglanych coraz powszechniej stosuje się obecnie kominy prefabrykowane. Produkcja prefabrykatów odbywa się w warunkach, w których łatwiej o zachowanie należytej dokładności, a na placu budowy tylko się je montuje, w czym zdarza się mniej błędów niż przy tradycyjnym murowaniu kominów z cegły. Kominy prefabrykowane są elementami systemów, obejmujących też wszelkie niezbędne akcesoria - np. drzwiczki rewizyjne czy wieńczące komin "czapki" (daszki ochronne). Producenci systemów kominowych oferują też specjalne pustaki wentylacyjne (z wykonanymi kanałami) dopasowane wymiarami do pozostałych elementów.
Ceramiczne
Warstwa wewnętrzna (kanał) takiego komina jest wykonana z rury ceramicznej, którą dobiera się stosownie do przeznaczenia - czy ma być dymowy, czy spalinowy (są też rury uniwersalne, nadające się do obydwu rodzajów spalin). Obudowa komina wykonana jest z pustaków z betonu lekkiego. Przestrzeń pomiędzy obudową a rurą kanału może być pozostawiona pusta (może wtedy przez nią przepływać powietrze czerpane do spalania) lub znajduje się w niej warstwa wełny mineralnej, chroniąca obudowę przed przegrzaniem. Jednak także w kominach z izolacją zostawia się niewielkie kanały zapewniające wentylację wnętrza komina.
Prefabrykowane kominy ceramiczne są stosunkowo ciężkie i jeśli nośność podłogi na gruncie jest niewystarczająca, trzeba je ustawiać na osobnym fundamencie. Poszczególne odcinki rury tworzącej kanał kominowy łączy się specjalną zaprawą systemową. Obudowę muruje się na zwykłą zaprawę cementową. Murarz montujący komin powinien bardzo starannie usuwać z wnętrza kanału resztki zaprawy, a ostatni odcinek wkładu ceramicznego - odpiłować dokładnie na pożądany wymiar, na co warto zwrócić uwagę, bo wykonawcy często odłupują go młotkiem.
Uwaga! Produkuje się też kominy ceramiczno-stalowe, których przewód wewnętrzny jest ceramiczny, obudowa zaś - stalowa, cały komin jest więc lżejszy i łatwiejszy w montażu. Nie należy ich mylić z kominami stalowo-ceramicznymi, w których kanał wykonany jest z rury stalowej, obudowa zaś z ceramiki.
Stalowe
Kanały odprowadzające produkty spalania mogą być także wykonane ze stali:
- żaroodpornej (kanały dymowe),
- kwasoodpornej (spalinowe).
Obudowę takiego kanału można wykonać z takich samych pustaków jak w prefabrykowanych kominach ceramicznych. Stosuje się też kominy stalowe dwuścienne, to znaczy z obudową z blachy stalowej lub aluminiowej. Między ściankami metalowymi umieszczona jest izolacja termiczna, inaczej warstwa zewnętrzna bardzo by się nagrzewała, a spaliny ulegałyby nadmiernemu wychładzaniu. Dwuścienne kominy stalowe montuje się najczęściej na zewnątrz i kotwi do ściany budynku. Ze względu na swoją lekkość nie wymagają oparcia na fundamencie.
Przewody powietrzno-spalinowe
W związku z rosnącą popularnością kotłów gazowych z zamkniętą komorą spalania (głównie kondensacyjnych) coraz częściej stosuje się współosiowe przewody powietrzno-spalinowe. Taki przewód można wynieść nad dach, podobnie jak komin, lub - jeśli spełnione są opisane wcześniej warunki - wyprowadzić wprost przez ścianę zewnętrzną. Przewody powietrzno-spalinowe wykonywane są ze stali kwasoodpornej lub z tworzywa sztucznego. W tym ostatnim przypadku ich palność i mała odporność na uszkodzenia mechaniczne także budzi opory środowiska kominiarskiego. Ponadto wydobywające się z przewodu spaliny z czasem niszczą elewację.
Umiejscowienie komina
Kominy najlepiej sytuować wewnątrz budynku, bo wtedy oddają ciepło do wnętrza i nigdy nie są zbyt wyziębione. Komin umieszczony na zewnątrz zaś łatwo się wychładza, co niekorzystnie wpływa na ciąg kominowy, a ciepło oddaje (traci) do otoczenia. Usytuowanie na zewnątrz należy więc uznać za racjonalne tylko wtedy, gdy w domu potrzebny jest nowy komin, na który nie ma miejsca w środku. Wylot komina najlepiej umieścić w najwyższej części dachu. Taki komin, choć wysoki, będzie miał tylko niewielką część ponad dachem, gdzie jest narażony na niszczące działanie wiatru i innych czynników atmosferycznych. Ponadto ze względu na bezpieczeństwo pożarowe oraz rozpraszanie się dymu komin musi znaleźć się w pewnej minimalnej odległości od powierzchni połaci dachowych oraz przeszkód takich jak lukarny. Wymagane przepisami odległości pokazano na rysunkach.
Bezpieczny komin
Jeszcze przed rozpoczęciem budowy warto zdecydować o rodzaju kotła do ogrzewania, aby dobrać do niego najodpowiedniejszy komin. Zapewnimy w ten sposób optymalne warunki działania kotła, w jakich ma on szanse osiągać parametry deklarowane przez producenta.
Niewystarczający ciąg kominowy to źródło najczęstszych problemów związanych z eksploatacją komina. Ciąg zależy głównie od wysokości komina i pola jego przekroju. Komin wystarczający do odprowadzania spalin z kotła gazowego może mieć przekrój zbyt mały do odprowadzania spalin z kotła węglowego tej samej mocy. Może się też okazać, że przekrój kanału dymowego jest zbyt mały do kominka, który wybraliśmy.
Wymagania dotyczące szczelności kominów zależą również od kotła. Praca tradycyjnych kotłów powoduje podciśnienie w kanale odprowadzającym produkty spalania. Jeśli kocioł jest wyposażony w wentylator nadmuchowy, w kanale powstaje nadciśnienie i komin musi być szczelniejszy.
Eksploatacja
Zgodnie z prawem kanały powinny być czyszczone:
- dymowe - cztery razy w roku,
- spalinowe - dwa razy w roku.
Raz w roku kominiarz powinien sprawdzić wszystkie kanały i w razie potrzeby oczyścić też kanały wentylacyjne. Wymogi te są powszechnie lekceważone - często już na etapie projektowania, zdarzają się bowiem takie projekty, w których umiejscowienie komina w ogóle uniemożliwia kominiarzowi dostęp do niego. Skutki takich zaniedbań bywają groźne. W zanieczyszczonym sadzą kominie może dojść do jej samozapłonu, który prowadzi często do zniszczenia komina i pożaru domu. Nie należy też lekceważyć zalecanych okresów czyszczenia kanałów spalinowych i wentylacyjnych. Kanał o wymiarach 14 × 14 cm, na którego ściankach osiadła warstwa zanieczyszczeń grubości zaledwie 1 cm, ma pole przekroju mniejsze aż o ¼ niż kanał czysty. Oznacza to, że jego wydajność może być niewystarczająca dla prawidłowej pracy wentylacji czy kotła.
Komentarze