2020-04-20 06:41:05 
- Które instalacje można montować na etapie stanu zerowego budowy?
- Które instalacje można montować na etapie stanu surowego zamkniętego?
- Jak przeprowadzić prace wykończeniowe instalacji?
Instalacje na etapie stanu zerowego budowy
Prace przygotowawcze do wykonania instalacji wodociągowej i kanalizacyjnej wykonujemy już na etapie robót fundamentowych, dostosowując ich lokalizacje do planowanych bądź istniejących przyłączy. Zależnie od tego czy dom będzie podpiwniczony, czy bez piwnicy zakres robót można ograniczyć do wykonania przepustów w ścianach piwnicy albo konieczne będzie wprowadzenie już rury kanalizacyjnej i wodociągowej umieszczonej w warstwie podłogi na gruncie.
Łączy się to z wyprowadzeniem wlotów do pionów odprowadzających ścieki oraz punktu przewidzianego do założenia głównego zawory odcinającego zasilanie w wodę z sieci wodociągowej lub własnego ujęcia.
Rury kanalizacyjne o podwyższonej wytrzymałości (tzw. pomarańczowe) umieszcza się na podsypce piaskowej, zachowując wymagany spadek nie mniejszy niż 2% w kierunku odprowadzenia, a podłączenia do pionów wyprowadzone ponad poziom docelowej podłogi należy zamknąć systemowymi zaślepkami.
Często praktykowane zaślepianie otworów przypadkowymi materiałami (np. workami po cemencie, folią) nie jest dobrym rozwiązaniem, gdyż podczas dalszych prac budowlanych takie zamknięcia mogą zostać wypchnięte w rurę, a usunięcie zatkania nie będzie łatwe. Ponadto w przypadku równoczesnego podłączenia do sieci kanalizacyjnej do wnętrza budowanego domu będą przenikać nieprzyjemne zapachy.
Miejsca wyprowadzenia podłączeń kanalizacyjnych urządzeń zlokalizowanych na parterze trzeba precyzyjnie wyznaczyć, gdyż późniejsza zmiana miejsca ustawienia, np. sedesu może wymagać rozkucia podłogi i kłopotliwej przeróbki rur odprowadzających.
Na etapie stanu zerowego powinniśmy też uwzględnić niezbędne wymagania dla niektórych systemów instalacji grzewczej. Planując ogrzewanie podłogowe, musimy odpowiednio skorygować grubości warstw podpodłogowych o zwiększonej izolacji termicznej czy jastrychu. W przypadku przewidywania umieszczenia w podłodze grzejników podłogowych konieczne będzie wykonanie obudowy odpowiedniego zagłębienia, np. pod oknami tarasowymi.
W zakresie instalacji elektrycznej z zasilaniem kablowym w ścianie fundamentowej umieszcza się przepust, np. z rury izolacyjnej pozwalającej na wprowadzeniu przewodu prowadzonego w gruncie.
W czasie budowy prąd pobierany jest najczęściej z tzw. rozdzielnicy budowlanej, do której podłącza się przewody zasilające wykorzystywane maszyny i oświetlenie. Na tym etapie tworzony jest również uziom fundamentowy wyprowadzony ponad poziom terenu w pobliżu miejsca umieszczenia później rozdzielnicy głównej.
Instalacje na etapie stanu surowego zamkniętego
Przykrycie budynku dachem i zamontowanie otworów okiennych i drzwiowych pozwala na prowadzenie dalszych prac instalacyjnych w warunkach niezależnych od pogody. Poza tym zostanie ograniczona możliwość kradzieży czy dewastacji.
Na tym etapie najbardziej pracochłonne będzie rozprowadzenie rur instalacji wodno-kanalizacyjnej, grzewczej i i przewodów elektrycznych. Prace różnych instalatorów mogą być nawet prowadzone równocześnie pod warunkiem, że nie będą sobie wzajemnie przeszkadzać z możliwością korzystania z choćby prowizorycznego zasilania prądem elektrycznym.
W pierwszej kolejności musimy dokładnie ustalić miejsca, w jakich umieszczone będą przybory sanitarne, grzejniki, gniazdka i włączniki czy punkty oświetleniowe. Stanem wyjściowym do rozprowadzenia tych instalacji są nieotynkowane ściany nośne i działowe oraz surowe podłoża na gruncie lub konstrukcje stropowe.
Ze względu na trudności z ewentualną przeróbką, na początek powinniśmy zająć się instalacją kanalizacyjną i równolegle z nią prowadzoną instalacją wodną. Wytyczenie przebiegu instalacji kanalizacyjnej należy rozpocząć od prowizorycznego rozmieszczenia przyborów sanitarnych - zwłaszcza sedesu, wanny czy brodzika, przy czym warto dysponować już dokumentacją montażową tych urządzeń, a nawet wcześniej je zakupić.
Pozwoli to na wstępne ustalenie miejsc podłączenia syfonów i odpływów oraz sprawdzenia, czy można będzie uzyskać wymagane spadki nachylenia rur, gdzie rozmieścić trójniki podejścia do pionów itp.
Dysponując już przyborami sanitarnymi, dokładny przebieg instalacji kanalizacyjnej można wyznaczyć poprzez wstępny montaż poszczególnych odcinków i odgałęzień. Ze względu na duże średnice rury instalacji kanalizacyjnej prowadzimy najczęściej po wierzchu ściany w tzw. ściankach instalacyjnych lub za ekranami maskującymi.
Takie rozwiązanie pozwala na łatwy dostęp do instalacji w razie jej awarii. Jedynie cieńsze rury odprowadzające ścieki, np. z umywalek umieszczamy w bruzdach przykrytych tynkiem.
Niekiedy zachodzi konieczność umieszczenia rury odpływowej pod pokryciem podłogowym, ale wtedy powinna być ona przykryta warstwą jastrychu o grubości przynajmniej 4 cm i owinięta elastyczną osłoną, np. z pianki polietylenowej.
Zakończenia orurowania w miejscach przewidzianych do podłączenia syfonów powinny być zamocowane, np. przy pomocy obejmy, co umożliwi utworzenie sztywnego złącza kielichowego i zamknięte zaślepką do czasu ostatecznego zmontowania instalacji.
Instalacja wody ciepłej i zimnej wyprowadzona z zaworu głównego, wodomierza czy podgrzewacza prowadzona jest najczęściej z rur tworzywowych, np. w podłogowych kanałach instalacyjnych lub bruzdach w ścianach.
Zależnie od systemu rozprowadzenia - rozdzielaczowego czy z trójników - różny będzie układ orurowania, ale zawsze w przypadku „zabetonowania” należy osłonić je rurą ochronną tzw. peszlem, co pozwala na ruchy termiczne. Wyprowadzenia do podłączenia baterii, zaworów czy innej armatury po rozłożeniu orurowania powinny zostać zamocowane do podłoża, np. poprzez ustalone kolanka lub zestaw przyłączeniowy o ustalonym rozstawieniu końcówek.
Istotne jest zapewnienie osadzenia ich na właściwej głębokości, która po uwzględnieniu warstw wykończeniowych na ścianie powinna zapewniać właściwe osadzenie baterii naściennej. Wszystkie końcówki rur należy zaślepić wkręcanymi korkami, a przed ostatecznym zakryciem (otynkowaniem, zabetonowaniem) instalacje należy poddać próbie szczelności przy ciśnieniu odpowiadającym wartości 1,5 nominalnego.
W podobny sposób rozprowadzane jest orurowanie do grzejnikowej instalacji ogrzewania, przy czym najczęściej układane jest w warstwie podpodłogowej i w systemie rozdzielaczowym. Wyprowadzenie końcówek przyłączeniowych - zwłaszcza dla grzejników z zasilaniem dolnym - wykonuje się przy użyciu tzw. konsoli przyłączeniowych prostych lub kątowych wyposażonych w zawory odcinające na zasilaniu i powrocie.
Ponieważ powierzchnie ściany za grzejnikiem trzeba będzie otynkować, po zakręceniu zaworów końcówek przyłączeniowych i przeprowadzeniu próby ciśnieniowej, warto je umieścić, np. w osłonie z folii chroniącej przed zachlapaniem.
W przypadku układania instalacji ogrzewania podłogowego trzeba uwzględnić czas potrzebny na jej wygrzanie, a także ograniczenia w korzystaniu z takiego pomieszczenia do czasu utwardzenia się jastrychu. Instalacje elektryczne wykonywane są najczęściej w systemie podtynkowym z ułożeniem przewodów wielożyłowych i z osprzętem montowanym w puszkach pojedynczych lub wielokrotnych.
Na etapie stanu surowego rozprowadzane są przewody i łączone w puszkach rozgałęźnych oraz wyprowadzane w miejscach podłączenia. Montowana jest też rozdzielnica główna z aparaturą sterująco-zabezpieczającą. Tak przygotowana instalacja „ukrywana” jest pod tynkiem, okładzinami pozostawiając jedynie dostęp do przewodów umieszczonych w puszkach. Ze względu na estetyczne zamontowanie osprzętu ich głębokość osadzenia i pozycja powinny zapewniać możliwość równego zamontowania gniazd czy łączników.
Prace wykończeniowe
Zwieńczeniem prac instalacyjnych będzie ostateczne zamontowanie elementów wyposażenia po przeprowadzeniu robót tynkarskich, glazurniczych czy podłogowych, a nawet pomalowaniu wnętrz. W przypadku montażu przyborów sanitarnych ich podłączenie nie powinno sprawiać kłopotu, zwłaszcza, jeśli przeprowadzony był próbny montaż na etapie stanu surowego.
Problemy mogą pojawić się, jeśli np. zmieniliśmy model instalowanego wyposażenia lub niestarannie rozmieszczono końcówki do podłączenia baterii naściennej. Montaż grzejników na pomalowanych już ścianach wymaga zamocowania uchwytów, których rozmieszczenie nie może spowodować, np. uszkodzenia rur przebiegających pod tynkiem, a uruchomienie instalacji wymaga zazwyczaj jedynie jej odpowietrzenia.
Końcowym etapem ułożenia instalacji elektrycznej będzie osadzenie w puszkach gniazd i wyłączników oraz zamocowanie oświetlenia, a w rozdzielnicy oznakowanie aparatury odpowiedzialnej za ochronę i sterowanie określonych obwodów.
Autor: Cezary Jankowski
Zdjęcie otwierające: Wago Elwag
Zdjęcia w tekście: T. Rybarczyk, Archiwum BD, Kan-Therm, VRD/Fotolia,
Komentarze