2022-01-08 16:36:50 
Określenie wymaganych parametrów domowej instalacji wodnej
Zużycie wody przez mieszkańców domów jednorodzinnych waha się w bardzo szerokim zakresie, ale przeciętnych warunkach użytkowania, dobowe zużycie wynosi ok. 150 litrów na mieszkańca, przy czym pobór wody jest bardzo zróżnicowany w ciągu dnia.
Przy planowaniu instalacji wodnej istotne jest więc określenie również chwilowego poboru wody, czyli przepustowości instalacji przy maksymalnym zapotrzebowaniu.
W praktyce przy czteroosobowej rodzinie przyjmuje się jego wartość na poziomie 0,5 litra/sek. (30l/min), co posłuży do wyznaczenia przekroju rur, aby zapewnić odpowiednią wydajność i ciśnienie w poszczególnych punktach poboru, z uwzględnieniem miejscowych oporów przepływu np. na zaworach czy urządzeniach filtrujących.
W niewielkich domach jednorodzinnych można przyjmować średnice rur według typowych, rozwiązań montując główne zasilanie z rur o średnicy 25-32 mm mm, piony i zasilanie rozdzielaczy z rur 20 mm, a podejścia do poszczególnych przyborów z rur 16 mm.
Przyjmuje się, że w instalacji wodnej powinno być utrzymywane ciśnienie na poziomie 0,3 MPa (3 bary) i dla takiej wartości uzyskiwana będzie założona wydajność wypływu.
Rozplanowanie instalacji
Bezawaryjne i komfortowe korzystanie z ciepłej i zimnej wody wymaga starannego rozprowadzenia orurowania dostosowanego do instalowanych urządzeń sanitarnych i zapewniające utrzymanie pożądanych parametrów wody.
Powinniśmy też zadbać o estetykę, aby widoczne rury czy podłączenia nie szpeciły eleganckiej kuchni czy łazienki. Prace instalacyjne przeprowadzamy przed nałożeniem tynków, wylaniem podkładów podłogowych i najczęściej jednocześnie z wewnętrzną instalacją kanalizacyjną.
Niezależnie od sposobu dostarczania wody bieżącej - z sieci wodociągowej czy własnej studni - wewnętrzna instalacja wody zimnej i ciepłej wody użytkowej będzie taka sama i jedynie na zasilaniu należy zamontować odpowiednie elementy armatury zabezpieczającej czy pomiarowej.
Przystępując do rozplanowania instalacji musimy zdecydować o wyborze konkretnych rodzajów i modeli przewidzianych do podłączenia urządzeń i miejscu ich zamontowania, szczególnie gdy łączone są „na sztywno” z instalacją wodociągową. Rozmieszczenie punktów wyprowadzenia rur z zimną i ciepłą wodą najlepiej oznaczyć bezpośrednio na ścianach zapisując również rodzaj podłączenia.
Rury mogą być prowadzone pod podłoga, wydzielonych kanałach (tzw. szachtach instalacyjnych), w bruzdach wykutych w ścianie bądź na jej powierzchni. Można je również ukryć je w ściankach szkieletowych, co będzie wygodnym rozwiązaniem przy montażu instalacji np. na poddaszu.
W praktyce instalacja wodna na poszczególnych odcinkach prowadzona jest w różny sposób - najczęściej główne rury tzw. piony umieszczane są w szachcie instalacyjnej lub pod podłogą i dochodzą do rozdzielaczy zasilających kilka rozmieszczonych blisko siebie punktów czerpania, skąd wyprowadza się indywidualne bądź grupowe zasilanie dla poszczególnych przyborów sanitarnych za pomocą trójników.
Jakie rury?
Początkowy odcinek instalacji doprowadzający wodę zimną ze studni czy sieci wodociągowej układamy najczęściej z rur polietylenowych PE o średnicy 25-32 mm , na których w prosty sposób montuje się ze złączkę.
Na zakończenie rury nawleka się kolejno elementy połączenia, wciska w obudowę i poprzez dokręcenie ręką nakrętki następuje zaciśnięcie wewnętrznego pierścienia, a gwintowana końcówka złączki umożliwia połączenie z armaturą hydrauliczną.
Na dalszych odcinkach o mniejszych średnicach wykorzystujemy głównie rury warstwowe PEX-Al-PE , które można montować zarówno do wody zimnej jak i ciepłej.
Zapewniają one niewielkie opory przepływu, łatwość kształtowania poprzez wyginanie, co eliminuje konieczność montowania kolanek i stosunkowo niewielką rozszerzalność cieplną (ok. 0,25 mm na 1mb przy różnicy temp. 10°C).
Do połączeń wykorzystuje się złączki zaciskane lub zaprasowane, przy czym te ostatnie mogą być zakładane pod jastrychem podłogowym (nadają się do zabetonowania). Rury warstwowe PEX są materiałem giętkim i montujemy je praktycznie bez użycia dodatkowych kształtek łącząc jedynie z trójnikami i z gwintowanymi złączkami przyłączeniowymi do urządzeń i osprzętu.
Ich zaletą jest także możliwość rozebrania połączeń i ponowne zmontowanie (np. w razie konieczności przeprowadzenia korekty ustawienia). Charakteryzują się brakiem pamięci kształtu, co oznacza, że po wygięciu nie mają tendencji do prostowania się. Można je wyginać w ręku, ale przy ostrzejszych załamaniach powinna być używana giętarka lub sprężyna zapobiegająca deformacji ścianek, a promień gięcia nie może być mniejszy niż pięciokrotna średnica rury.
Do montażu złączek zaciskowych nie potrzeba żadnych specjalistycznych narzędzi, choć warto zaopatrzyć się w nożyce do rur i kalibrator.
Alternatywnie mogą być również układane rury z polipropylenu PP dostępne w prostych, sztywnych odcinkach, co wymaga osadzenia kształtek przy zmianie kierunku instalacji. Wszelkie połączenia wykonywane są jako zgrzewane, przy użyciu specjalnej zgrzewarki z kamieniami dobranymi, co średnicy rury i potrzebne też będą nożyce do rur oraz przyrząd do kalibrowania.
Do tych rur dostępny jest bogaty asortyment, kolanek, trójników i złączek umożliwiających podłączenie armatury z gwintowanymi końcówkami przyłączeniowymi. Rury prowadzone w kanałach instalacyjnych mocujemy do podłoża obejmami zatrzaskowymi rozmieszczonymi co ok. 1,5 m.
Najlepiej od razu zamontować obejmy podwójne, co pozwoli na równoległe prowadzenie rur do ciepłej i zimnej wody. Jeśli rury mają być ukryte w bruździe ściennej to przed ich zamontowaniem należy nałożyć na nie koszulki ochronne - karbowane rury typu peszel - które umożliwią swobodne wydłużanie się rur instalacyjnych pod tynkiem.
Rury ciepłej wody jak i cyrkulacyjne powinny mieć otulinę ciepłochronną o grubości ścianki przynajmniej 20 mm, co trzeba uwzględnić przy wykonywaniu bruzd instalacyjnych zapewniając dostateczną ich szerokość i głębokość.
Niezależnie od rodzaju rur instalacyjnych, wyprowadzenia do podłączenia urządzeń powinny być zawsze zakończone kolanem ustalonym lub kolanem trójnikowym. Zapobiegnie to przenoszeniu obciążeń na połączenia rurowe podczas montażu zaworu czy baterii, co mogłoby doprowadzić do ich rozszczelnienia.
Natomiast przy wyprowadzeniu podejść do baterii naściennych, bardzo istotne jest zachowanie wymaganego rozstawu przyłączeń do rur ciepłej i zimnej wody, a także umieszczenie ich na jednym poziomie.
Najlepszym rozwiązaniem będzie wykorzystanie konsoli - płytki montażowej gwarantującej precyzyjne i stabilne zamocowanie podłączenia. Po zmontowaniu całej instalacji wodociągowej powinniśmy przeprowadzić próbę jej szczelności.
W tym celu wszystkie wyloty przyłączeniowe zamykamy specjalnymi korkami i powoli napełniamy instalację jednocześnie odpowietrzając ją w najwyższym punkcie. Przy prawidłowo przeprowadzonej próbie szczelności ciśnienie w instalacji powinno być wyższe o 50 % niż ustawione podczas jej eksploatacji (praktycznie do 0,5-0,6 MPa).
Pozytywna próba szczelności pozwala na zakrycie rur warstwą tynku i zamknięcie kanałów instalacyjnych.
Korki zaślepiające otwory przyłączeniowe należy pozostawić aż do czasu wykończenia ścian, gdyż zapobiegają one przedostaniu się zanieczyszczeń do instalacji i ułatwiają wykończenie ściany wokół nich - tynkiem lub płytkami ceramicznymi.
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Aleksander Rembisz
Zdjęcie: Uponor, KAN
Komentarze