Armatura na przyłączu do budynku
Część armatury wodociągowej dobierana jest i instalowana na podłączeniu przez lokalnego dysponenta sieci, ale większość urządzeń należy do właściciela budynku. Przy zasilaniu instalacji z własnego ujęcia wody instalacja musi być wyposażona w odpowiednio dobraną pompę oraz zbiornik ciśnieniowy do magazynowania wody.
Wodomierz
Pierwszym elementem armatury na podłączeniu do sieci wodociągowej będzie wodomierz, który zależnie od warunków lokalnych umieszcza się w budynku, (np. w piwnicy) lub w studzience na zewnątrz. Sposób jego wstawienia w instalację musi umożliwiać łatwą wymianę oraz założenie plomb, a także zamknięcie przepływu zaworami przelotowymi z obu stron podłączenia.
Parametry wodomierza dobierane są w zależności od przewidywanej intensywności przepływu, a w obecnie instalowanych urządzeniach odczyt wskazań przeprowadza się z reguły na drodze radiowej (bez wzrokowej kontroli wskazań liczydła).
Zawór antyskażeniowy
Od strony instalacji domowej następnym elementem armatury będzie zawór antyskażeniowy chroniący przed zwrotnym przepływem wody np. w przypadku zaniku ciśnienia w sieci czy podłączenia do instalacji domowej również zasilania z własnej studni.
Reduktor ciśnienia
W niektórych rejonach np. o znacznym zróżnicowaniu wysokości terenu czy nieskompensowanym ciśnieniowo zasilaniu, może zaistnieć konieczność zamontowania zaworu redukującego ciśnienie.
Przy takiej konfiguracji sieci wodociągowej, w doprowadzeniach do niżej położonych obiektów na ciśnienie nominalne sieci nałoży się bowiem hydrostatyczny napór spowodowany różnicą wysokości.
Filtry siatkowe
Ponadto na podłączeniu warto zamontować przynajmniej filtry siatkowe, które zatrzymają większe zanieczyszczenia.
Zbiornik ciśnieniowy - niezbędny element instalacji
Przy zasilaniu z własnej studni niezbędnym elementem instalacji będzie zbiornik ciśnieniowy - zintegrowany z pompą bądź ustawiony osobno. Jego pojemność dostosowuje się do wymaganej wydajności poboru wody, a pod względem budowy może on być wykonany jako przeponowy (z przeponą wodną lub powietrzną) albo bez przepony, z bezpośrednim kontaktem wody i powietrza.
Najczęściej, przy małych pojemnościach instalowane są zbiorniki przeponowe, w których woda wypełnia rozciągliwą membranę naciskaną od zewnątrz prze ciśnienie powietrza w zbiorniku. W tym rozwiązaniu woda nie styka się ze ściankami zbiornika, zatem nie musi on mieć wysokiej odporności korozyjnej.
W innym rozwiązaniu wewnątrz odpornego na rdzewienie zbiornika (ze stali nierdzewnej lub kompozytu) umieszczony jest „balon” ze wstępnie sprężonym powietrzem. Zbiorniki bezprzeponowe to z reguły urządzenia o dużej pojemności wykonane ze stali ocynkowanej, instalowane raczej w obiektach przemysłowych.
Z jakiego materiału wykonać instalację wodną i grzewczą?
Instalacja wodna ze stalowych rur ocynkowanych
Tradycyjne instalacje z ocynkowanych rur stalowych praktycznie nie są już montowane i zastąpiły je rury z tworzyw sztucznych lub miedziane.
Rury z tworzyw sztucznych
Na odcinku przyłączeniowym do sieci lub własnej studni instalacja montowana jest najczęściej z rur polietylenowych PE o średnicy 32-40 mm, a połączenia z armaturą wykonywane są w prosty sposób - poprzez dokręcenie ręką nakrętki zaciskającej złączkę na rurze.
Na dalszych odcinkach o mniejszych średnicach do zmontowania instalacji wykorzystuje się głównie rury warstwowe PEX-Al-PE, które można używać zarówno do wody zimnej jak i ciepłej. Zapewniają one niewielkie opory przepływu, łatwość kształtowania poprzez wyginanie co eliminuje konieczność montowania kolanek i charakteryzują się stosunkowo niewielką rozszerzalnością cieplną. Do połączeń wykorzystuje się złączki zaciskane lub zaprasowane.
Przy prostych przebiegach instalacji montowana jest ona również z rur polipropylenowych PP łączonych metodą zgrzewania z kształtkami i złączami gwintowanymi.
Instalacja z rur miedzianych
Mniej popularne są instalacje zw. i cwu. z rur miedzianych. Na ograniczone wykorzystywanie rur miedzianych ma wpływ ich wrażliwość korozyjna na niektóre parametry wody – nie powinny być używane do rozprowadzenia wody o niskiej kwasowości i zawierającej dwutlenek węgla (często takie własności wody występują na obszarach podgórskich).
Rury miedziane produkowane są w stanie miękkim, co pozwala na ich wyginanie lub twardym - wtedy wymaga montowania kształtek przy zmianie kierunku przebiegu instalacji. Łączenie odbywa się poprzez lutowanie kapilarne bądź przy użyciu złączek zaciskowych.
Rozprowadzenie obiegów zimnej i ciepłej wody użytkowej
Do doprowadzenia zasilania ciepłą i zimną wodą poszczególnych przyborów sanitarnych, obecnie najczęściej wykorzystuje się układ rozdzielaczowy lub mieszany.
Zainstalowanie rozdzielaczy umożliwia podłączenie do instalacji pojedynczych urządzeń lub ich grupy, co zmniejsza wzajemne oddziaływanie na stabilność przepływu w przypadku jednoczesnego korzystania w kilku punktach, a także daje możliwość częściowego odłączenia instalacji np. w przypadku awarii czy prac modernizacyjnych.
W domach jednorodzinnych rozdzielacze zw. i cwu. z reguły umieszcza się na poszczególnych piętrach w szafkach podtynkowych np. w korytarzu bądź łazience. Zależnie od rozmieszczenia baterii rury doprowadza się oddzielnie na odcinku rozdzielacz - bateria lub tworzy się rozgałęzienie za pośrednictwem trójników dla sąsiadujących ze sobą urządzeń sanitarnych.
W rozdzielaczu umieszczane są nie tylko zawory odcinające poszczególne odprowadzenia, ale również można wstawić tam filtry, co jest szczególnie wskazane, gdy utrudniony lub wręcz niemożliwy będzie dostęp do miejsca podłączenia baterii np. za wanną.
Do rozdzielacza można też podłączyć rurę powrotną z obiegu cyrkulacji ciepłej wody, choć efektywność takiego rozwiązania zależy od odległości rozdzielacz - zawór czerpalny.
Zawory hydrauliczne
W instalacji wodnej montowane jest kilka typów zaworów o różnym przeznaczeniu. Podstawowy asortyment składa się z zaworów odcinających - na instalacji wewnątrz budynku z reguły w formie zaworów kulowych. Instalowane są wszędzie tam, gdzie istnieje konieczność czasowego zamknięcia przepływu zarówno od strony zasilania jak i odciętej części instalacji, co chroni przed jej opróżnieniem w przypadku np. podłączenia ze zbiornikiem.
Zawory przelotowe wyposażone w filtr siatkowy powinny być instalowane na wszystkich podłączeniach do baterii czerpalnych, ograniczając możliwość uszkodzenia ich głowicy.
W miejscach instalacji wymagających zagwarantowania jednokierunkowego przepływu wody montowane są zawory zwrotne zamykające samoczynnie jej ruch w odwrotnym kierunku np. po stronie ssawnej pompy studziennej.
Zabezpieczenie przed awarią instalacji - grupy bezpieczeństwa
W obiegu cwu, oprócz typowych elementów armatury hydraulicznej, należy również zamontować naczynie rozszerzalne wraz z tzw. grupą bezpieczeństwa składającą się z zaworu ciśnieniowego, odpowietrznika i manometru.
Jest to niezbędne w instalacji z centralnym zasilaniem z zasobnika czy dużego podgrzewacza pojemnościowego i umożliwi przejęcie zwiększonej objętości wody na skutek jej podgrzewania, zatem uchroni przed nadmiernym wzrostem ciśnienia.
Pojemność naczynia rozszerzalnego dostosowuje się do wielkości zbiornika z ciepłą wodą, a zamontowane urządzenie musi być przystosowane do instalowania w obiegu cwu. (naczynie do instalacji co. nie może być użyte).
autor: Redakcja BudownicwaB2B
oprac.: Aleksander Rembisz
zdjęcie otwierające: IMI Hydronic Engineering
zdjęcia w tekście: IMI Hydronic Engineering, Ferro
Komentarze