Sposoby na uzdatnianie wody z kranu

2021-10-06 21:47:04

Woda zasilająca domową instalację wodociągową -czerpana zwłaszcza z własnego ujęcia, - może zawierać różne zanieczyszczenia i zależnie od jej przeznaczenia wymagać będzie w odpowiednich zabiegów uzdatniających. Dzięki nim zapewnimy dłuższe, bezawaryjne funkcjonowanie instalacji, a na przyborach sanitarny nie będą tworzyć się nieestetyczne osady. Poprawimy też smak wody konsumpcyjnej eliminując również pojawiający się w niektórych instalacjach drażniący zapach. Uzdatnianie wody to najczęściej proces wieloetapowy, a zainstalowane urządzenia powinny być ustawione w określonej kolejności.

Z artykułu dowiesz się:

Co decyduje o jakości wody?

Jakość dostarczanej z sieci wodociągowej wody musi odpowiadać wymaganiom normatywnym i podlega stałej kontroli zwłaszcza pod względem czystości bakteriologicznej. Jednak zależnie od miejsca czerpania i technologii uzdatniania, jej własności nie zawsze zadawalają użytkowników. Przy korzystaniu z własnego ujęcia – studni płytkiej lub głębinowej – kontrolę jakości czerpanej wody, zwłaszcza pod względem zdrowotnym musimy przeprowadzać sami, a w razie konieczności zainstalować niezbędne rządzenia zapewniające bezpieczne jej używanie. Potencjalne „dodatki” do wody mogą występować w postaci zanieczyszczeń stałych (np. piasek, rdza, osady kamienia), zanieczyszczeń chemicznych, które mogą wpływać na wiele jej własności (np. barwę, smak, zapach) oraz bakterii, w tym chorobotwórczych. Niezależnie od źródła pozyskiwania wody przy subiektywnej ocenie niezadowalającej jej jakości należy zlecić wykonanie analizy fizyko-chemicznej dostarczonych próbek, co pozwoli ustalić czy konieczne będzie zainstalowanie urządzeń uzdatniających i jak dobrać odpowiedni ich zestaw.

Aby ocenić, czy woda jest zdatna do picia, należy wykonać analizę fizyko-chemiczną fot. UST-M

Podstawowa ocena jakości wody i dopuszczalną zawartość zanieczyszczeń obejmuje badanie:

na czystość bakteriologiczną – brak bakterii coli;
kwasowość wody - 6,5 – 9,5 pH ;
stężenie związków azotowych - 50 mg/l (NO₃) i 0,1 mg/l (NO₂);
stężenia wapnia i magnezu - 60 – 500 mg/l;
żelaza i manganu – do 0,2 mg/l Fe i do 0,05 mg/l Mn;
oraz własności organoleptycznych takich jak zapach, smak, przezroczystość, zanieczyszczenia mechaniczne, osady.

Zanim zdecydujemy o budowie instalacji uzdatniającej

Jakość wody doprowadzonej do domu zależy głównie od tego czy pobieramy ją z sieci wodociągowej czy tez z własnego ujęcia. Woda czerpana z sieci miejskiej czy gminnej z reguły spełnia określone wymagania fizyko-chemiczne (przy wykorzystywaniu na cele konsumpcyjne, gospodarcze czy higieniczne), a na dodatkowe jej uzdatnianie możemy zdecydować się przy przeznaczeniu jej jako wody do picia, zakładając urządzenia poprawiające jej smak czy eliminujące nieprzyjemny zapach. Natomiast przy podłączeniu do starych sieci wodociągowych wskazane jest zainstalowanie na zasilaniu urządzeń filtrujących, które zatrzymają niesione wraz z woda zanieczyszczenia stałe, co uchroni instalację domową, a zwłaszcza armaturę czerpalną i sterującą przed awariami.

Domowa stacja uzdatniania wody Aquaphor 800 fot. Alaska

Korzystając z wody czerpanej z własnej studni musimy się liczyć z koniecznością jej uzdatnienia przed wprowadzeniem do wewnętrznej instalacji wodnej, a sposób poprawy jakość wody uzależniony jest od wyników badań dostarczonych do laboratorium próbek. Przy bardzo złej jakości wody warto rozważyć możliwość wykonania nowej studni lub pogłębienia istniejącej, sięgającej do niższych warstw wodonośnych, gdyż koszty urządzeń uzdatniających i ich eksploatacja może okazać się znacznie droższa niż wykonanie nowego ujęcia. Trzeba też brać pod uwagę zwiększoną objętość ścieków spowodowaną koniecznością cyklicznego płukania urządzeń filtracyjnych, co przy odprowadzaniu ich do zbiornika bezodpływowego(szamba) zwiększa częstotliwość jego opróżniania, a więc i koszty

Konfiguracja urządzeń uzdatniających wodę

Dobór rodzaju urządzeń uzdatniających wodę zależy przede wszystkim od wyniku badań laboratoryjnych jej jakości, a ich typ, przepustowość i lokalizacja dostosowuje się do wymaganej wydajności. Uzdatnianie jest z reguły procesem wieloetapowym i może dotyczyć całej lub tylko części instalacji domowej, a kolejność realizowanych procesów nie może być przypadkowa. Przy pełnym zestawie urządzenia te ustawiane są kolejno:

wstępne filtry mechaniczne
odżelaziacze
zmiękczacze
filtry węglowe i alternatywnie, odwrócona osmoza oraz lampy bakteriobójcze.

Każde urządzenie filtracyjne montowane na zasilaniu całej lub części instalacji powinno być wyposażone w tzw. obejście umożliwiające pobór wody w razie awarii lub w czasie płukania.

Charakterystyka procesów uzdatniania

Filtrowanie – jest podstawowym sposobem poprawy jakości wody poprzez usunięcie zawartych w niej zanieczyszczeń stałych (piasku, osadów, zawiesin). W ten sposób chroniona jest instalacja i armatura hydrauliczna przed zbyt szybkim zużyciem czy zatkaniem przepływu. Szczególnie wrażliwe na te zanieczyszczenia są powszechnie używane baterie z głowicami ceramicznymi jak i przepływowe urządzenia do podgrzewania wody użytkowej. Filtracji powinna być poddawana cała woda doprowadzona z sieci wodociągowej jak i z własnego ujęcia, gdyż zawsze istnieje ryzyko wtórnego zanieczyszczenia na drodze przesyłu. Wstępne oczyszczanie powinno więc odbywać z użyciem filtrów siatkowych, dokładniejsze usuwanie np. zmętnienia uzyskuje przez instalowanie filtrów z materiału filtracyjnego o odpowiednio dobranej wielkości zatrzymywanych cząsteczek zanieczyszczeń. Filtry takie wymagają albo okresowej wymiany wkładów lub funkcjonują w trybie samooczyszczania
Odżelazianie - obecność żelaza w wodzie sprawia, że pozostawia ona brunatne zacieki na urządzeniach sanitarnych, przebarwia tkaniny podczas prania, a w pozostawionym otwartym naczyniu wytraca się rudy osad. Problem ten występuje również przy zasilaniu z wodociągu gdy zawartość żelaza znajduje się na granicy normy czy np. w wyniku wtórnego zażelazienia w rurach stalowych. Klasyczna metoda odżelazianie polega na napowietrzaniu wody, co powoduje utlenienie się cząstek żelaza i w efekcie wytrącenie nierozpuszczalnego osadu. Do utlenienia wykorzystywane są też preparaty chemiczne, a powstały niezależnie od metody osad, jest zatrzymywany na złożu filtracyjnym. Usunięcie manganu, który występuje najczęściej wspólnie z żelazem, a w wodzie o nadmiernym stężeniu jest trujący następuje także w wyniku utleniania, choć efektywność oczyszczania zależy również od kwasowości wody. Odżelaziacze i odmanganiacze z reguły działają w trybie samoczyszczania – w określonych odstępach czasowych następuje płukanie złoża z osadu i odprowadzenie zanieczyszczonej wody do kanalizacji.
Zmiękczanie – poziom stężenia zawartych w wodzie związków wapnia i magnezu określany jako „twardość wody”, ma istotny wpływ np. na zużycie środków wykorzystywanych do prania jak i tworzenia się kamienia kotłowego. Przepuszczenie wody przez urządzenie zmiękczające zmniejsza jej twardość, a proces zmiękczania polega na zamianie jonów wapnia na jony sodowe w złożu zawierającym żywice jonowymienne (jonity). Złoże wymaga okresowej regeneracji przy użyciu solanki, powstającej z rozpuszczenia tabletek soli kuchennej. Proces dozowania solanki, płukania układu i kontroli prawidłowości funkcjonowania sterowany jest z reguły automatycznie i obsługa sprowadza się do okresowego uzupełniania soli.
Filtry końcowe – stosowane są przy wykorzystaniu wody do konsumpcji bezpośredniej lub przygotowania potraw. Jej zużycie jest stosunkowo niewielkie, a urządzenia poprawiające jakość wody instalowane są najczęściej w kuchni jako urządzenia podszafkowe. Mogą być montowane w zestawach wielostopniowych, składających się filtru zatrzymujące najdrobniejsze zanieczyszczenia, a także niektóre związki chemiczne, filtru węglowego, który poprawia głównie smak i zapach wody (eliminuje m.in. zapach chloru i substancji organicznych).

Ostatnim etapem procesu uzdatniania wody do picia, może być urządzenie działające na zasadzie odwróconej osmozy, jako najbardziej skuteczny sposób oczyszczania wody pitnej, w wyniku którego uzyskuje się niemal czysta chemicznie wodę - H₂O. Wstępnie oczyszczona woda w tym procesie poddawana jest przetłaczaniu przez błonę półprzepuszczalną, na której zatrzymują się wszelkie cząsteczki większe od cząsteczek wody. Jednak oczyszczanie okupione jest znacznym zużyciem wody „odpadowej” – na 1 litr wody konsumpcyjnej odprowadzane jest 4 – 5 litrów wody do ścieków. W celu poprawienia jej smaku po oczyszczeniu może być ona mineralizowana, a niekiedy dodatkowo dezynfekowana promieniami UV