Jak przygotować poddasze do przebudowy?

Uzyskanie dodatkowej powierzchni mieszkalnej, bez ponoszenia poważniejszych wydatków, skłania wielu mieszkańców domów jednorodzinnych do przebudowy niewykorzystywanego dotychczas poddasza. Musi ono jednak spełniać określone warunki pozwalające na racjonalne jego zagospodarowanie, a możliwości i koszty przebudowy zależeć będą w znacznym stopniu od wysokości strychu, rodzaju i stanu technicznego dachu. 

Jak przygotować poddasze do przebudowy?
Z artykułu dowiesz się:
  • Jakie są korzystne warunki do przebudowy poddasza?
  • Jak przystosować dach?
  • Czy można ułożyć membranę dachową bez wymiany pokrycia w starym dachu?
  • Jak przygotować się do ocieplenia dachu stromego?
  • Jak wykonać wentylację podpokryciową?

Korzystne warunki do przebudowy

Przed przystąpieniem do adaptacji strychu powinniśmy dokładnie sprawdzić stan konstrukcji dachowej i jej pokrycia oraz przygotować więźbę do ułożenia koniecznego ocieplenia.

Wstępnie można przyjąć, że powierzchnia na poddaszu, nadająca się do w miarę wygodnego użytkowania, powinna mieć w najniższym miejscu co najmniej 140 cm wysokości. W praktyce wysokość uznawana za umożliwiającą swobodne poruszanie wynosi nie mniej niż 190 cm między skosem dachowym a podłogą.

Przy typowych kątach nachylenia połaci dachowej 35-45° można przyjąć, że minimalna wysokość użytkowa ścianki kolankowej (od niej zależy obszar dostępności) nie powinna być mniejsza niż 100 cm po uwzględnieniu warstw wykończeniowych na podłodze i na ociepleniu na skosie dachowym.

Spowoduje to zmniejszenie wysokości w stosunku do stanu surowego nawet o ponad 20 cm. Przy dostatecznej wysokości w pasie przyściennym można ustawić, np. szafki o typowej głębokości 60 cm, uzyskując wygodny do nich dostęp. Przy zbyt niskiej ściance kolankowej można z całego poddasza wydzielić część o akceptowalnej wysokości, odgradzając ją np. ściankami szkieletowymi z ociepleniem, ustawionymi wzdłuż skosów dachowych.

Konieczne oświetlenie naturalne najczęściej zapewniają okna połaciowe równomiernie rozmieszczone, których powierzchnia oszklenia w pomieszczeniach mieszkalnych powinna wynosić 15-20% powierzchni podłogi i jednocześnie umożliwiać wygodny dostęp do ich otwierania czy mycia. Alternatywnie dopływ światła uzyskamy dzięki lukarnom wkomponowanym w połać dachową, jeśli zdecydujemy się na przerobienia konstrukcji dachu.

Rozmieszczenie okien połaciowych na poddaszu
Okna połaciowe powinny być równomiernie rozmieszczone. Fot. Fakro.
Alternatywnym rozwiązaniem dla okien połaciowych jest lukarna. Film: Velux.

 

Przystosowanie dachu

Istotny wpływ na zakres robót ma stan techniczny elementów konstrukcyjnych i pokrycia dachu. W starych budynkach może być konieczna naprawy konstrukcji dachowej lub jedynie wymiana pokrycia dachowego.

Czy można ułożyć membranę dachową bez wymiany pokrycia w starym dachu?

W przypadku naprawy więźby z reguły usuwamy całe pokrycie, odsłaniając wierzch krokwi, co pozwala na ułożenie na nich membrany dachowej w sposób przewidziany dla nowych konstrukcji.

Jeśli zakres robót będzie ograniczony do np. wymiany poszycia - pozostawiając deskowanie - membranę tą ułożymy od środka, pozostawiając niezbędną przestrzeń wentylacyjną. Zdarzają się też „gołe” dachy, w których pokrycie, np. dachówek ceramicznych nie jest niczym osłonięte od spodu. Również wtedy folię paroprzepuszczalną ułożymy od wewnątrz.

Dachy spadziste kryte papą lub gontem bitumicznym bez trudu można wyremontować innym materiałem dachowym bez konieczności usuwania starych warstw, układając nowe pokrycie, np. z blachodachówki, blachy trapezowej, co nie obciąża zbytnio konstrukcji i łatwo się je układa.

Układanie blachodachówki na dachu spadzistym krytym papą
Na dachu spadzistym krytym papą można ułożyć blachodachówkę bez zrywania starych warstw. Fot. Ruukki.

Wystarczy na istniejącym płaskim podłożu przybić wzdłuż krokwi kontrłaty o grubości 3 cm, a na nich łaty nośne w rozstawie dostosowanym do rodzaju pokrycia, zgodnie z zaleceniami producenta (najczęściej 35-50 cm). Popularne niegdyś pokrycia z płyt azbestowo-cementowych nazywane eternitem trzeba wymienić na inne, nieszkodliwe materiały.

Płyty faliste układane były na łatach, a płaskie mocowane bezpośrednio do pełnego deskowania z pokryciem papowym. Demontażem i wywozem tego pokrycia na wydzielone składowiska zajmują się wyspecjalizowane firmy.

Przygotowania do ocieplenia dachu stromego

W przypadku dostępu do wierzchu krokwi dachowych (po zdjęciu pokrycia), w pierwszej kolejności mocowana jest folia paroprzepuszczalna nazywana również folią wstępnego krycia (FWK). Obecnie układane są membrany o wysokiej paroprzepuszczalności, określanej współczynnikiem Sd na poziomie 0,03 m, co jest równoważnikiem oporu dyfuzyjnego warstwy powietrza o takiej grubości.

Pasy folii mocuje się - zaczynając od okapu - poziomymi rzędami, łącząc je na zakład o szerokości zaznaczonej linią na powierzchni folii (ok. 15 cm). Trzeba przy tym koniecznie zwrócić uwagę na właściwe jej ułożenie - odpowiednią stroną do zewnątrz.

Mocowanie najwygodniej przeprowadzić, montując krótkie kontrłaty (pierwsze - licząc od okapu - długości ok. 1,2 m, następne po ok. 1,5 m), co umożliwi dobre naciągnięcie folii (bez fałd) i zabezpieczy przed rozerwaniem.

Kontrłaty powinny mieć przekrój 3x4 cm i przybijane są do krokwi gwoździami co 25-30 cm. Odpowiednie naciągnięcie folii jest bardzo istotne. W razie ewentualnych przecieków ułatwia spływ wody, zapobiega wybrzuszeniu materiału przy układaniu izolacji cieplnej, a także odgłosom „trzepania” przy silnych powiewach wiatru.

Folię trzeba chronić przed uszkodzeniem podczas prowadzenia prac na dachu, warto więc - w miarę układania kolejnych pasów - mocować równocześnie łaty, co ułatwi również poruszanie się po dachu. Jeśli mimo to folia zostanie uszkodzona, w miejscu rozerwania należy przykleić łatę z tego samego materiału, używając samoprzylepnej taśmy dwustronnej.

Tam, gdzie przez połać dachu przechodzą kominy, kanały wentylacyjne czy też zamontowane będą okna dachowe, folię trzeba umocować do ich boków w taki sposób, aby nie powstały fałdy i zagłębienia, w których może gromadzić się woda, a miejsca styku dokładnie uszczelnić.

Instrukcja montażu folii wstępnego krycia przy oknie połaciowym. Film: Dörken Delta Folie.

Jeśli nie zdejmowaliśmy pokrycia dachowego, więc nie ma możliwości ułożenia folii paroprzepuszczalnej na zewnątrz krokwi, trzeba położyć folię od środka. Samo rozwijanie i mocowanie membrany będzie dość kłopotliwe - fabrycznie jest ona zwinięta stroną zewnętrzną do środka, co przy wymaganym ułożeniu „napisami do deskowania” wymaga odwinięcia znacznego odcinka tego materiału, a mocowanie zaczynamy od kalenicy. Pozwoli to na swobodny spływ wody bez podciekania do ocieplenia.

Mocowanie można robić w dwojaki sposób - bezpośrednio do boków krokwi lub do dodatkowych listew dystansowych przybitych do deskowania dachu lub boków krokwi. Listwy dystansowe o wymiarach ok. 3 cm x 4 cm umożliwią odsunięcie folii od deskowania i utworzenie niezbędnej przestrzeni wentylacyjnej.

Układanie zaczynamy od kalenicy, mocując folię przy pomocy zszywacza tapicerskiego do listew lub z boku krokwi w odległości ok. 3 cm pod deskowaniem. Folia powinna być równo naciągnięta, aby fałdy nie ograniczały cyrkulacji powietrza.

Można też posłużyć się dodatkową listewką napinającą - wstępnie zamocowany w 3-4 miejscach pas folii ostatecznie mocujemy poprzez cienką nakładkę, którą jednocześnie naciągamy materiał. Kolejne pasy mocujemy w ten sam sposób, tworząc zakłady o szerokości ok. 15 cm, czyli wzdłuż linii zaznaczonej na folii.

Mocowanie zszywkami pasów folii wstępnego krycia do więźby
Pasy folii wstępnego krycia mocuje się do więźby zszywkami. Fot. Crotop.
Sklejanie taśmą pasów folii wstępnego krycia
Pasy folii wstępnego krycia skleja się ze sobą taśmą po przymocowaniu zszywkami do więźby dachowej. Fot. Dörken Delta Folie

Konieczna wentylacja podpokryciowa

Na dachach ocieplonych należy przestrzegać zasady utworzenia pustki wentylacyjnej pod warstwami o znikomej paroprzepuszczalności, np. pod pełnymi poszyciami z desek z warstwą papy czy foliami niskoprzepuszczalnymi.

Pozwoli to na swobodny przepływ powietrza usuwający ewentualne zawilgocenie, który wywołany zostanie wiatrem, różnicą wysokości okapu i kalenicy, a także nagrzewaniem pokrycia.

Na dachu z pełnym deskowaniem i pokryciem papowym konieczne będzie utworzenie szczelin wentylacyjnych wzdłuż okapu i w kalenicy nad folią paroprzepuszczalną (pod deskowaniem).

Wymaga to wycięcia w deskach przy kalenicy szczeliny wentylacyjnej szerokości 4-5 cm przykrytej gąsiorami dostosowanymi do rodzaju pokrycia dachowego.

W okapie wlot powietrza umieszcza się pod deskowaniem w postaci szczelin w ścianie kolankowej, osłaniając je siatką przeciw ptakom i owadom. Na dachach bez deskowania wlot powietrza można zapewnić w pasie nadrynnowym, a wylot poprzez wentylacyjne przykrycie kalenicy.

Autor: Cezary Jankowski
Zdjęcie otwierające: Balex Metal

Komentarze

FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT