Ścianki i sufity krzywoliniowe

Łukowe powierzchnie ścian i sufitów nadają wnętrzom niepowtarzalny charakter. Mogą też tworzyć obudowę kominków, szybów instalacyjnych czy też stanowić samodzielny element funkcjonalno-dekoracyjny. Do ich budowy możemy wykorzystać elementy systemu tzw. suchej zabudowy i sufitów podwieszanych lub postawić je jako murowane z cegieł bądź pustaków szklanych. Przy skomplikowanych kształtach pomocne w wykonaniu będą odpowiednie szablony, a postawienie murowanych sklepień wymaga podparcia roboczego na drewnianych krążynach.

Ścianki i sufity krzywoliniowe

Krzywoliniowe ścianki szkieletowe

Krzywoliniowe ścianki szkieletowe budowane są jako przegrody pełniące rolę wewnętrznego podziału pomieszczeń lub w formie elementów funkcjonalnych np. barku czy niskiej przegrody między kuchnią z salonem. Konstrukcyjnie nie różnią się one od popularnych szkieletowych ścianek prostych i można je łatwo zbudować ze standardowych elementów suchej zabudowy.

Krzywoliniowa ścianka szkieletowa na profilu łukowym. fot. Metpol
Krzywoliniowa ścianka szkieletowa na profilu łukowym. fot. Metpol

Zależnie od wymaganych promieni krzywizn i odporności mechanicznej, do ich budowy wykorzystuje się standardowe lub wzmocnione profile, a jako pokrycie używane są zwykłe płyty gipsowo-kartonowe lub specjalne cienkie płyty gipsowe, wzmocnione włóknem szklanym, które umożliwiają tworzeniu krzywizn o małym promieniu. Użycie takich płyt o grubości 6 mm pozwala na ukształtowanie łuku o promieniu od 600 mm dla strony wklęsłej i 1000 mm dla wypukłej, ale dostępne są też płyty elastyczne, pozwalające na tworzenie łuku o promieniu od 300 mm.

Przy dużych promieniach krzywizn można wykorzystać standardowe płyty gipsowo-kartonowe lub gipsowo-włóknowe mocowane na sucho lub po ich nawilżeniu. Od wielkości promienia łuku zależy również gęstość rozmieszczenia profili mocujących CW - na ostrych zakrętach rozmieszczamy je co 20 cm, a na łagodniejszych co ok. 40 cm. Ścianki o podwyższonej wytrzymałości montowane są z grubszych profili UA (blacha grubości 2 mm).

Budowę ściany o przebiegu krzywoliniowym rozpoczyna się od wytrasowania jej zarysu na podłodze, a gdy sięga na cała wysokość pomieszczenia również na suficie. Przy takiej operacji można posłużyć się pionem murarskim lub poziomnicą laserową z nakładką kątową. Gdy ścianka nie sięga sufitu wystarczy, że odpowiednio wygniemy oba profile (górny i dolny) i przy skręcaniu rusztu skorygujemy wzajemne ich ustawienie.

Jako elementy bazowe wykorzystuje się specjalne, wstępnie nacięte profile typu UW o szerokościach 50 mm lub 75 mm. Jeśli wymagana jest większa grubość ścianki np. tworzącej barek profile te mocuje się równolegle, w odpowiednim rozstawieniu. Ukształtowanie profili bazowych wymaga nacięcia nożycami do blachy jednego z ramion profilu (w miejscu fabrycznego nacięcia środnika rozmieszczonych co 5 cm), które znajdzie się po wygięciu po zewnętrznej stronie łuku.

Ustabilizowania nadanej krzywizny naciętego profilu UW wymaga zamocowania do podłogi lub sufitu, godnie z zaznaczonym zarysem przy użyciu np. wbijanych kołków do szybkiego montażu rozmieszczonymi co 10-15 cm . Aby uniknąć przemieszczania się słupków przy wyginaniu płyty bezpośrednio na ruszcie słupki muszą być skręcone blachowkrętami z profilem UW, a przy łukach o małym promieniu dodatkowo połączone paskiem blachy ocynkowanej (40 x 0,5 mm) w połowie wysokości.

Tak wykonany ruszt pokrywa się płytami (zwilżonymi lub na sucho) mocowanymi w poziomie (dłuższym bokiem prostopadle do słupków CW) w układzie dwuwarstwowym i z zachowaniem zasady przesunięcia styków w pionie i poziomie. Rozmieszczenie spoin pionowych w kolejnych warstwach powinno wynosić przynajmniej trzy odległości między słupkami, a rozstaw wkrętów mocujących płyty nie może być większy niż 20 cm. Po zamocowaniu płyt do profili pozostaje szpachlowanie styków płyt i skorygowanie kształtu krzywizny.

Jeśli wygięcie płyt w sąsiednich pasach pokrycia nie tworzy jednolitej powierzchni to konieczne będzie jej uformowanie poprzez nałożenie nałożenie i ukształtowanie odpowiedniej warstwy gipsu szpachlowego. Przy szpachlowaniu duże usługi oddaje szablon krzywizny wycięty np. ze sklejki, który przyłożony do powierzchni ściany wskazuje miejsca konieczne do skorygowania. Zdecydowanie nie wolno korygować krzywizny poprzez zeszlifowanie płyt g-k na ich grubości. Zostaje wówczas usunięta jedna warstwa kartonu i wytrzymałość płyt jest drastycznie obniżona.

Krzywoliniowe ścianki murowane

Do budowy krzywoliniowych ścianek murowanych najlepiej nadają się drobnowymiarowe elementy ścienne - standardowe cegły ceramiczne pełne i kratówki lub cegły wapienno-piaskowe. Przy dużych promieniach krzywizn można tez użyć bloczków z betonu komórkowego, w których dzięki łatwości obróbki powierzchni można ukształtować wymagane zaokrąglenia.

Fragment domu-kopuły z cegieł, proj. studio SERGIEL. fot. forum.budujemydom.pl (użytkownik: autorushd)
Fragment domu-kopuły z cegieł, proj. studio SERGIEL. fot. forum.budujemydom.pl (użytkownik: autorushd)

Tworzenie ścian krzywoliniowych przeznaczonych do tynkowania nie odbiega od sposobu murowania ścian prostych. Należy zachować zasadę przewiązywania kolejnych warstw - spoiny cegieł muszą się mijać o ok. połowę ich długości, a każda kładziona cegła musi być sprawdzana, czy nie odchyla się od pionu i zarysu ściany.

Ostateczny kształt krzywizny nadaje się podczas tynkowania, przy czym perfekcyjne wyprowadzenie powierzchni wymaga użycia szablonu przesuwanego wzdłuż zamocowanych prowadnic. Mniej dokładne wyprofilowanie krzywizny uzyskamy tworząc tzw. pasy kierunkowe - pionowe pasy tynku w odstępach 30-50 cm zależnie od promienia krzywizny - po których prowadzimy zaokrągloną deskę.

Jeśli decydujemy się na postawienie ścianki murowanej z cegieł ozdobnych np. klinkierowych , to przed murowaniem musimy je dociąć pod kątem. Dzięki i temu uzyskamy jednakową grubość spoin pionowych - najczęściej 1-1,5 cm - po obu stronach ściany.

Docinanie jednak nie będzie konieczne jeśli stawiamy ściankę wklęsłą zabudowując np. wnękę - dużo szerszych spoin „od tyłu” po prostu nie będzie widać. Ściany krzywoliniowe są znacznie stabilniejsze niż proste i z reguły nie musimy ich zbroić.

Łuki z pustaków szklanych

Zaokrąglona ścianka z pustaków szklanych nazywanych popularnie luksferami może stanowić ciekawy element wystroju łazienki czy hollu. Ze względu na niemożność dopasowania pustaków do zarysu krzywizny, promień zaokrąglenia nie może być zbyt mały. Przy zastosowaniu najwęższych pustaków 190x90x80 promień krzywizny musi być większy niż 100 cm. Przy jej stawianiu stosujemy tradycyjną metodę układania na zaprawie.

Krzywoliniowa ściana z pustaków szklanych. fot. Nomos
Krzywoliniowa ściana z pustaków szklanych. fot. Nomos

Do utrzymania jednakowej szerokości spoin możemy użyć typowych wkładek dystansowych, przy czym podczas układania kształtować one będą jedynie spoinę po stronie wklęsłej. Ściankę łukowa wystarczy zazbroić jedynie prętami pionowymi ułożonymi w spoinach. Jeśli ścianka nie sięga sufitu lub z boku nie przylega do innej ściany musimy przymocować brzegowe listwy obrysowe. np. z drewna, metalu lub tworzywa sztucznego.

Sufity krzywoliniowe

Dostępne obecnie na rynku zestawy profili i akcesoriów pozwalają na łatwe konstruowanie rusztu łukowego pod krzywoliniowy sufit podwieszany. Przy sufitach łukowych rozstaw profili nośnych (do których jest mocowana płyta) nie powinien przekraczać 35 cm. Konstrukcję rusztu łukowego można porównać do krzyżowej dwuwarstwowej konstrukcji sufitu płaskiego z tym, że zamiast profili CD górnej warstwy używa się specjalnych profili przypominających kształtem spłaszczony profil kapeluszowy.

Sufit podwieszany z krzywoliniową powierzchnią. fot. Rigips
Sufit podwieszany z krzywoliniową powierzchnią. fot. Rigips

Mocowane do niego są łączniki krzyżowe. które górną częścią obejmują profil specjalny a u dołu są zatrzaśnięte na profilach CD. W konstruowaniu rusztu łukowego obowiązuje zasada, że każdy łącznik krzyżowy jest podwieszony do stropu lub ściany, oraz że wieszak musi być prostopadły do stycznej przechodzącej przez punkt przecięcia powierzchni sufitu przez oś wieszaka.

Dzięki możliwości regulacji w szerokim zakresie jego długości można uzyskać znaczne zróżnicowanie kształtu powierzchni sufitu. Warunkiem poprawnego zmontowania konstrukcji nośnej jest przygotowanie szablonu krzywizny oraz prowadnic tego szablonu.

Szablon powinien stanowić odwzorowanie projektowanej powierzchni po opłytowaniu. W momencie regulacji ustawienia rusztu na szablon należy nałożyć pasek płyty o takiej grubości, jaką zakłada projekt. Jeżeli sufit będzie pełnił jedynie funkcje dekoracyjną to najczęściej będzie stosowana płyta o grubości 6,5 mm mocowana jednowarstwowo. Podczas spoinowania połączeń płyt szablon będzie potrzebny do ostatecznego wyprowadzenia powierzchni poprzez szpachlowanie korygujące.

Przy niewielkich powierzchniach łukowych na suficie, konstrukcję nośną można wykonać w sposób uproszczony przy zastosowaniu szablonów - wsporników ze sklejki lub płyty OSB o grubości ok. 2 cm. W tym wypadku szablony - wsporniki zastępują profile specjalne - gięte, do których przykręcane są łączniki zatrzaskowe do profili CD.

Łukowe sklepienia murowane

Utworzenie powierzchni łukowej nadproża, a nawet stropu odcinkowego wymaga wykonania tzw. krążyn - drewnianych szablonów stanowiących oparcie dla układanego krzywoliniowego pokrycia. Łuki na czas budowy wymagają stabilnego podparcia, a od wielkości promienia krzywizny zależeć będzie układ murowanych elementów - przy użyciu standardowych pełnych cegieł ceramicznych układane są w formie rolki stojącej wozówkowo lub główkowo, aby uzyskać możliwie równą szerokość spoin, a łuk z reguły zamyka zwornik ukształtowany w formie klina.

Sklepienie łukowe z drewnianymi szablonami tzw. krążynami. fot. budujemydom.pl
Sklepienie łukowe z drewnianymi szablonami tzw. krążynami. fot. budujemydom.pl

Łukowa konstrukcja po usunięciu krążyn jest samonośna i może być obciążona, a sposób wykończenia powierzchni zależeć będzie funkcji jaką będzie ona pełniła.

autor: Redakcja BudownicwaB2B

opracowanie: Aleksander Rembisz

zdjęcia: Rigips, budujemydom.pl, Nomos, Metpol, forum.budujemydom.pl (użytkownik: autorushd) 

Komentarze

FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT