Odprowadzenie wody z dachu

Najpopularniejsze w domach jednorodzinnych są typowe rynny wiszące o półokrągłym (rzadziej kwadratowym) przekroju. Wraz z rurami spustowymi oraz innymi elementami tworzą tzw. system rynnowy.

Sporadycznie stosuje się też rynny stojące, które są niewidoczne na elewacji.

Kosze to miejsca, w których warto założyć dodatkowe rury spustowe, bo spływa tam więcej wody (Blech-Dach).

Przekroje rynien i rur spustowych dobiera się zależnie od tzw. efektywnej powierzchni dachu (EPD). Będzie więc przydatna, gdy skontaktujemy się ze sprzedawcami różnych systemów. Jeśli nachylenie połaci nie przekracza 10°, przyjmuje się, że EPD jest taka sama jak powierzchnia dachu. Do obliczenia orynnowania bardziej stromych dachów korzysta się ze wzoru, którego symbole wyjaśniono na rysunku 2:

EPD = (W + ½H) • L

Rys. 1. Elementy systemu rynnowego (Galeco)

Jak widać, EPD takich samych budynków jest tym większa, im bardziej stromy jest ich dach.

Trudniejszym zadaniem niż wyznaczenie efektywnej powierzchni dachu jest właściwe rozmieszczenie rur spustowych. Najłatwiej zrobić to na prostym dwuspadowym dachu - zwykle wystarczają wówczas cztery rury w narożach budynku. Na dachach o skomplikowanych kształtach zaleca się montowanie dodatkowych rur spustowych w pobliżu koszy, bo w tych miejscach zawsze spływa więcej wody.

Wodę z dachu można odprowadzać:

• na powierzchnię działki: woda z rur spustowych spływa po prostu na trawnik - jeśli nie jest to uciążliwe, najczęściej tak właśnie się dzieje;
• do studni chłonnej na działce - jeśli na powierzchni terenu są gliny lub iły, a pod nimi - warstwy przepuszczalne, taka studnia umożliwia odprowadzenie deszczówki w głąb gruntu;
• do kanalizacji zbiorczej, lecz tylko wówczas, gdy jest użytkowana jako ogólnospławna (czyli odbiera też wody z opadów burzowych), a nie wyłącznie ścieki bytowo-gospodarcze. Na takie odprowadzanie wód deszczowych trzeba uzyskać zgodę przedsiębiorstwa wodno-kanalizacyjnego;
• do rowu melioracyjnego - za zgodą lokalnych władz (wydziału odpowiedzialnego za gospodarkę wodną).

Woda deszczowa może być też gromadzona w zbiorniku, a następnie używana do różnych celów - na przykład do podlewania ogrodu.

Rys. 2. Wymiary konieczne do wyznaczenia efektywnej powierzchni dachu

Rys. 3. Bez dobrej obróbki okapu odprowadzenie wody z dachu nie będzie funkcjonować właściwie

Plastikowe czy stalowe?

Najczęściej stosuje się rynny z tworzywa sztucznego. Bardzo popularne są także rynny stalowe z blach powlekanych, choć produkuje się je też z innych rodzajów blachy, na przykład cynkowej lub powlekanej aluminiowej. Bardzo popularne dawniej rynny ze stali ocynkowanej wyszły z użycia, bo ich powłoka cynkowa łatwo ulegała uszkodzeniom, co przyczyniało się do ich szybkiej korozji.

Stosuje się też rozmaite rynny nietypowe, na przykład drewniane - w domach nawiązujących stylistycznie do architektury ludowej. Ze względów estetycznych rury spustowe niekiedy zastępuje się łańcuchami.

Rynny stalowe cechuje duża wytrzymałość na uszkodzenia mechaniczne, np. przez zalegający śnieg (Balex)

Siatka z tworzywa sztucznego: uniemożliwia gromadzenie się liści czy szyszek w rynnach (Marley)

Wybierając rynny z określonego materiału, kierujemy się przede wszystkim właśnie względami estetycznymi, staramy się więc, by pasowały do pokrycia dachu oraz do elewacji. W pewnych sytuacjach istotne mogą być też konkretne cechy użytkowe.

Porównanie wad i zalet najpopularniejszych rynien i rur spustowych przedstawia tabela.

Koszty

Najprostszy i najtańszy zbiornik wody deszczowej to zwykła beczka z tworzywa sztucznego (Rheinzink)

Cena orynnowania zależy przede wszystkim od kształtu dachu. Jeśli budynek ma np. 8×12 m i przykrywa go dach dwuspadowy, to potrzebne będzie 24 m rynien, 4 rury spustowe i 4 denka do zakończenia rynien. Jeśli natomiast dach byłby czterospadowy, to konieczne będzie 40 m rynien, zamiast denek potrzebne będą złączki 90°, zużyjemy też więcej rynhaków.

By uzyskać wiarygodną wycenę, najlepiej więc pokazać sprzedawcy rysunki z projektu.

Natomiast różnice w cenach ze względu na materiał pomiędzy popularnymi rynnami plastikowymi i stalowymi są małe - przypadku pierwszego z opisanych dachów cena wyniesie 1100-1500 zł w zależności od producenta. Cenę może za to znacząco podnieść znaczna liczba złączek (jedna kosztuje zwykle drożej niż metr rynny).

Za montaż orynnowania na prostym dachu zapłacimy około 400 zł. Warto to od razu zlecić ekipie dekarskiej wykonującej pokrycie dachu.

opr.: Jarosław Antkiewicz
zdjęcie wprowadzające: Ruukki