Zasady montowania rynien

Typowe elementy systemu rynnowego

1. Rynny - mają najczęściej przekrój półokrągły, eliptyczny, prostokątny lub kwadratowy. Długość poszczególnych odcinków wynosi zazwyczaj 1-2 m.
2. Rury spustowe - o przekroju okrągłym lub kwadratowym. Poszczególne odcinki mają zazwyczaj długość 3 m.
3. Haki rynnowe (rynhaki) - mocuje się je do krokwi z boku; do łat bądź sztywnego poszycia - z góry lub do deski okapowej od frontu. Dobrane są do wielkości i kształtu konkretnego modelu rynien.
4. Uchwyty do rur spustowych - łączy się je ze ścianami budynku za pomocą wkrętów z plastikowymi kołkami.
5. Sztucery (leje spustowe) - służą do łączenia rynien z rurami spustowymi.
6. Łączniki rynien - umożliwiają elastyczne i szczelne połączenie rynien z PVC lub niektórych rynien stalowych.
7. Narożniki rynien - umożliwiają połączenie rynien w wewnętrznych lub zewnętrznych narożnikach dachu.
8. Kolanka - łączą rurę spustową ze sztucerem, jeśli nie znajdują się one w jednej linii.
9. Dekle - służą do zamykania ostatniej rynny w linii okapu.
10. Rury z rewizją - umożliwiają oczyszczenie rury spustowej z zanieczyszczeń spływających z dachu.
11. Rury z podłączeniem do zbiornika deszczówki - umożliwiają odprowadzenie deszczówki spływającej z dachu do zbiornika w celu późniejszego jej wykorzystania.
12. Trójniki - pozwalają na złączenie dwóch rur spustowych w jedną.
13. Sitka, koszyki lub siatki - umieszcza się je w sztucerach, nad wlotem do rury spustowej. Dzięki nim nieczystości spływające z rynien i połaci nie zatykają wlotu do rury.
14. Osadniki - służą do wychwytywania zanieczyszczeń stałych z wody spływającej rurami spustowymi do kanalizacji lub zbiornika deszczówki.
15. Kable przeciwoblodzeniowe - dzięki nim zimą w rynnach i rurach nie tworzą się zatory lodowe.

Jak montuje się rynny?

Zanim złożymy zamówienie na system rynnowy, trzeba ustalić, w jaki sposób najkorzystniej zamocować haki rynnowe, a co za tym idzie, jaki ich rodzaj kupić. Są haki do montażu od wierzchu połaci - do łat lub sztywnego poszycia; do przykręcania z boku krokwi albo takie, które przykręca się do deski okapowej. Podobnie ma się sprawa z uchwytami rur spustowych. Tu rodzaj zależy od materiału konstrukcyjnego ścian oraz od tego, jak bardzo rury będą od nich odsunięte (po dodaniu grubości ocieplenia, jeśli ściany mają mieć budowę dwuwarstwową) Montaż rynien rozpoczyna się przeważnie przed pokryciem dachu.

A oto, jakich zasad trzeba przy tym przestrzegać:

• Haki należy zamontować tak, żeby zawieszone na nich rynny nie wystawały poza płaszczyznę stanowiącą przedłużenie połaci dachu. Inaczej będą zatrzymywać zsuwający się z niego śnieg, co może skutkować ich zerwaniem lub choćby wygięciem. Gdyby taki montaż był z jakiegoś powodu niemożliwy, równolegle do okapu muszą być zainstalowane płotki lub stopery przeciwśnieżne. One rozbijają zsuwającą się po połaci czapę śniegu, co czyni ją mniej groźną dla trwałości rynien.
• Rynny trzeba też montować w taki sposób, żeby wystawały poza krawędź połaci na połowę swej szerokości. Dzięki temu woda płynąca z połaci będzie dostawać się do rynien, a nie przelewać poza nie.
• Rozstaw haków, w zależności od typu rynny, powinien wynosić około 60 cm. W rejonach o dużej częstotliwości opadów śniegu minimalna odległość między hakami zmniejsza się do 50 cm. Ostatni hak w linii okapu nie powinien znajdować się bliżej niż 10 cm od jego krańca.
• Haki montowane do góry dostosowuje się do kąta nachylenia połaci, odginając ich uchwyty. Gięcie uchwytów powinno odbywać się z zachowaniem szczególnej ostrożności, aby nie naruszyć powłoki lakierniczej pokrywającej hak.
• Gdy okap dachu jest bardzo długi, tak że ciąg rynien przekracza 15 m, trzeba pamiętać o tak zwanych punktach stałych. Robi się je co 12 m. Powstają poprzez zainstalowanie rynhaków po obu stronach złączki, aby nie mogła ona pracować, czyli wykonywać niewielkich ruchów związanych z naprężeniami i rozszerzalnością termiczną materiału. Przy pozostałych złączkach rynhaki są nieco od nich odsunięte (na odległość zalecaną przez producenta systemu).
• Złączki mają elastyczne uszczelki, które przed montażem warto posmarować silikonowym środkiem poślizgowym.
• Do cięcia rynien stalowych powlekanych nie powinno się używać szlifierki kątowej, tylko wykorzystywać ręczne lub elektryczne nożyce do blachy. Iskry powstające podczas pracy szlifierki uszkadzają powłokę.
• Pas nadrynnowy musi być tak wyprofilowany, żeby woda nie dostawała się między okap a rynnę, tylko trafiała do jej wnętrza.
• Rynny muszą być montowane z zachowaniem ok. 0,5% spadku w stronę sztucera lub innego miejsca odpływu (na przykład rzygacza).
• Jeśli długość okapu przekracza 12 m, wówczas montuje się dwie rury, a spadek musi prowadzić wodę do jednej oraz do drugiej. Należy zatem przewidzieć dwa spadki w dwóch różnych kierunkach.
• Sztucer powinien być usytuowany nie mniej niż 30-40 cm od narożnika rynny.
• W przypadku rynny z blachy, wycinany w niej otwór musi mieć mniejszą średnicę niż otwór sztucera. Chodzi o to, aby później wygiąć blachę wokół otworu rynny w dół, do wnętrza sztucera, na głębokość około 8 mm.
• Rury spustowe łączy się ze sobą złączkami kielichowymi, pamiętając, żeby węższa część kielicha zawsze była skierowana w dół.
• Przykręcane do ściany uchwyty rur rozmieszcza się maksymalnie co 2 m.

Zasady montażu mogą się nieznacznie różnić w zależności od konkretnego systemu orynnowania. Nieco inne zasady obowiązują też przy montażu rynien ciągnionych. Pewne specyficzne wymagania mają poza tym rynny miedziane i cynkowo-tytanowe. Na koniec warto powtórzyć przestrogę, która jest powtarzana jak mantra przez wszystkich producentów rynien: nie wolno łączyć w jeden system elementów pochodzących z różnych systemów orynnowania.

oprac. Agnieszka Zygmunt
zdjęcia: Galeco, Brass