- Dlaczego orynnowanie jest ważnym elementem dachu?
- Z jakiego materiału wykonane są rynny?
- Na co zwracać uwagę podczas montażu orynnowania?
- Jak zagospodarować deszczówkę?
- Czym jest system przeciwoblodzeniowy rynien?
Aby skutecznie odprowadzać wodę opadową z dachu, niezbędny jest system rynien i rur spustowych.
Rynny zbierają wodę spływającą z okapów dachu, a rury spustowe - z rynien. System powinien być dobrany przez projektanta, który weźmie pod uwagę powierzchnię dachu, jego spadki i dobierze do nich przekrój rynien oraz liczbę i średnicę rur spustowych. Obecnie prawie każdy producent orynnowania zamieszcza na swojej stronie internetowej kalkulatory, ułatwiające wybór odpowiedniego systemu.
Dekarz ma poprawnie zamontować przewidziane w projekcie orynnowanie, uwzględniając materiały, z jakich jest wykonane, a także ich rozszerzalność temperaturową, by jego części mogły się odkształcać pod wpływem wysokiej i niskiej temperatury. Elementy zmieniające długość mogą bowiem spowodować powstawanie nieszczelności.
Orynnowanie powinno być uzupełnieniem każdego dachu - bez względu na to, czym jest pokryty. Większość inwestorów wybiera rynny stalowe lub plastikowe. Różnice właściwości są niewielkie, a koszty obu systemów porównywalne. Najdroższe są mniej popularne rynny z blachy miedzianej i cynkowo-tytanowej albo rynny z PVC, pokrytego metalizowaną folią imitującą miedź.
RODZAJE RYNIEN
Z PVC - są najtańsze. Do ich produkcji wykorzystywany jest utwardzony polichlorek winylu, czyli PVC. Wyroby te są barwione w masie i dostępne w bardzo bogatej gamie barw, więc nie ma problemów z dobraniem ich do kolorystyki pokrycia. Barwienie w masie sprawia, że nawet po głębokim zarysowaniu uszkodzenie nie jest widoczne. Plastikowe rynny są odporne na korozję i niekorzystne warunki atmosferyczne.
Z blachy powlekanej - wytwarza się je ze stali ocynkowanej i powlekanej. Powłoki zapewniają dużą gamę kolorystyczną i poprawiają odporność na korozję. Niestety, głębokie zarysowania otwierają drogę rdzy. Ich trwałość jest szacowana na 25-50 lat. Uchodzą za najwytrzymalsze na uszkodzenia mechaniczne.
Aluminiowe - produkowane są z odpornej na korozję blachy aluminiowej, lakierowanej, malowanej lub powlekanej tworzywem ochronnym. Dostępne są w takiej samej kolorystyce, jak rynny z blachy powlekanej bądź PVC. Trwałość rynien aluminiowych dochodzi do 50 lat.
Miedziane - powstają z blachy miedzianej. Nie są ani malowane, ani niczym powlekane. Charakteryzuje je wysoka trwałość i odporność na korozję. Z czasem pokrywają się zieloną patyną. Mogą powodować korozję blachy stalowej, cynkowo-tytanowej lub aluminiowej, jeśli będą się z nią stykać. Są drogie i uznawane za produkt luksusowy.
Cynkowo-tytanowego - jedne z droższych rynien, ale też najtrwalszych. Nie grozi im korozja. Dostępne są w kolorze naturalnym - szaro-grafitowym.
MONTAŻ ORYNNOWANIA
Rynny kupuje się i układa razem z pokryciem dachu. Najlepiej jeśli za złożenie zamówienia będzie odpowiedzialny dekarz wykonujący dach. Będziemy wówczas mieli pewność, że ilość kupionych materiałów jest właściwa. Zanim przygotuje zamówienie - zdecyduje, jaki sposób mocowania haków rynnowych będzie najkorzystniejszy, a co za tym idzie, jaki ich rodzaj dobrać (przytwierdzane do łat lub sztywnego poszycia; przykręcane z boku krokwi albo do deski okapowej).
Podobnie ma się sprawa z uchwytami rur spustowych. Tu rodzaj zależy od materiału konstrukcyjnego ścian oraz od tego, jak bardzo rury będą od ściany odsunięte. Montaż rynien rozpoczyna się przeważnie przed pokryciem dachu.
Odpływ wody z rynien mocowanych wzdłuż połaci zapewniają rury spustowe, umieszczane najczęściej na każdym rogu budynku. Czasem woda z rynien spływa w dół po łańcuchach lub wylewa się ozdobnym wylotem (rzygaczem), osadzonym na końcu ciągu rynien. Średnica rynien i rur spustowych powinna mieć minimum 90 mm. Mniejsze przekroje mogą się łatwo zapychać spadającymi liśćmi czy gałązkami. W takich elementach jest większe prawdopodobieństwo zamarzania wody zimą.
Rynny przytwierdza się do dachu za pomocą haków, ich końce zakrywa się zaślepkami, a narożniki łącznikami. Łączniki mocuje się w miejscach połączenia rynien.
Mocując kolejne elementy na złączki, należy pamiętać o tym, by nie dosuwać ich do oporu, jedynie do miejsca zaznaczonego na złączce. Umożliwi to swobodną pracę elementów w wysokiej temperaturze i zapobiegnie ich odkształcaniu i pękaniu.
Jeżeli nie ma okapu, do leja przyczepia się odpowiedni odcinek rury spustowej. Na dachach z okapem trzeba utworzyć tzw. odsadzkę - do leja przyłącza się dwa kolana, które zbliżają rurę do ściany budynku. Gdy krawędź okapu jest znacznie oddalona od ściany, między kolana dodaje się prosty odcinek rury.
Rury spustowe przytwierdza się obejmami. Zmianę kierunku umożliwiają kolana o różnym kącie załamania. Obejmy do rur spustowych umieszcza się pod dolnym kolanem odsadzki i pod punktami łączeń rury (złączkami lub kielichami), w odstępach do 2 m. Ustawienie pierwszej obejmy zależy od odległości pomiędzy ścianą a rynną.
ZAGOSPODAROWANIE DESZCZÓWKI
Wodę spływającą z dachu można wykorzystać na kilka sposobów:
- rozprowadzić na powierzchni działki - jeśli grunt jest przepuszczalny a teren wokół domu nie jest utwardzony;
- gromadzić w zbiorniku - wykorzystywać, np. do podlewania ogrodu;
- kierować do studni chłonnej lub podziemnej komory, wykonanej ze specjalnych skrzynek rozsączających;
- odprowadzać do rowu melioracyjnego - pod warunkiem zgody miejscowego urzędu gminy, odpowiedzialnego za gospodarkę wodną;
- skierować do kanalizacji zbiorczej - jeżeli jest ona przystosowana do odbioru - poza ściekami bytowo-gospodarczymi - deszczówki, a zgodę wyrazi przedsiębiorstwo wodno-kanalizacyjne.
INNE ELEMENTY DACHU
Dach powinien być bezpieczny podczas użytkowania. Zimą ma chronić mieszkańców przed zsuwającym się śniegiem, dlatego szczególnie nad wejściami warto zamontować śniegołapy albo daszki ochronne.
Ponadto należy zaplanować stopnie kominiarskie, umożliwiające przeprowadzenie przeglądów kominiarskich i wykonanie ewentualnych napraw połaci. Na terenach zadrzewionych zaleca się wyposażenie rynien w siatki zabezpieczające przed zaleganiem w nich liści i igieł.
Aby zapobiec powstawaniu worków śnieżnych, oblodzeniu połaci i zamarzaniu wody w systemie ją odprowadzającym, warto założyć na dachu system przeciwoblodzeniowy.
Wolno topniejące grube warstwy śniegu mogą bowiem niebezpiecznie dociążać połacie, a lód gromadzący się w rynnach powodować ich pękanie i odrywanie, skutkujące uszkodzeniem elewacji. Systemy przeciwoblodzeniowe to elektryczne przewody grzejne układane w rynnach i rurach spustowych, które mają za zadanie zapobiegać ich oblodzeniu, dlatego powinny działać w trakcie opadów, gdy temperatura oscyluje wokół zera oraz w czasie roztopów.
Najwygodniej, gdy instalacja sterowana jest automatycznie i wyposażona w czujniki opadu i temperatury - działające łącznie.
Przewody instalacji przeciwoblodzeniowej mogą być:
- stałooporowe - po włączeniu grzeją z taką samą mocą na całej swojej długości, tracąc część energii na ogrzewanie miejsc, w których nie jest to potrzebne;
- samoregulujące - mogą pracować z różną mocą na różnych odcinkach. Im zimniejszy jest kabel i jego otoczenie, tym intensywniejsze grzanie. Przewód może więc ogrzewać miejsca, które pokrywa śnieg i lód, a w rozmrożonych odcinkach rur prawie nie oddawać ciepła. Takie przewody oszczędzają prąd, ale są droższe od stałooporowych.
Joanna Dąbrowska
Fot. otwierające: Galeco
Komentarze