Wymiana instalacji wod-kan - ułożenie instalacji wodnej

Sposób prowadzenia rur

Wymieniając instalację wodociągową, nie musimy usuwać starych rur. Te przebiegające pod tynkiem możemy zostawić, o ile nie będą kolidować z przebiegiem nowej instalacji. Rury wodociągowe - tak do wody ciepłej, jak i do zimnej - mają niewielkie średnice, najczęściej 16-20 mm, można je zatem łatwo ukryć:

• umieszczając w płytkich bruzdach wykutych w ścianie;
• poprowadzić pod pokryciem podłogowym;
• osłonić ekranem (łącznie z rurami kanalizacyjnymi).

W remontowanych instalacjach decydujemy się zwykle na rozprowadzenie rur w systemie trójnikowym - na odgałęzieniach pionu montowane są w określonych miejscach trójniki, pozwalające na doprowadzenie wody do poziomych odgałęzień, a wstawione w nie kolejne trójniki zasilają poszczególne baterie i zawory czerpalne.

Możemy też układać rury w systemie rozdzielaczowym, doprowadzając je przez strop z centralnego rozdzielacza, zlokalizowanego w pobliżu podłączenia ciepłej i zimnej wody.

Sposób prowadzenia rur wpływa też w pewnym stopniu na wybór materiału z jakiego powstały. Przy konieczności wykonania licznych, wąskich załamań, lepiej zastosować rury polipropylenowe PP ze zgrzewanymi kolankami. Przy układaniu rur na wierzchu lub w kanałach instalacyjnych, łatwiej będzie poprowadzić instalację z rur warstwowych PEX.

Wytyczenie trasy instalacji

Prace przy wymianie instalacji wodociągowej rozpoczynamy od wyznaczenia linii jej przebiegu, pomiędzy punktami odbioru i źródłem zasilania - hydroforem lub wodomierzem, bądź rozdzielaczem. Trasa powinna być jak najkrótsza, aby nie powodować nadmiernych spadków ciśnienia.

Rury z wodą zimną i ciepłą, biegnące przez pomieszczenia nieogrzewane, powinny być zabezpieczone izolacją cieplną grubości 2 cm (fot. Uponor).

Uwaga! Pamiętać należy o tym, że rury wodociągowe przebiegające przez pomieszczenia nieogrzewane, np. piwnicę, powinny być ocieplone: przewód zimnej wody - żeby nie zamarzł, a ciepłej - aby ograniczyć straty ciepła. Grubość izolacji na rurach c.w.u. powinna wynosić 2 cm. Ponadto warto wiedzieć, że na stalowych i miedzianych rurach wody zimnej może skraplać się para wodna z otaczającego (ciepłego) powietrza (kondensacja na zimnej ściance). Zjawisko to w zasadzie nie występuje na rurach tworzywowych.

Dobór rur

Średnice użytych rur mogą być mniejsze niż w starej instalacji, gdyż obecnie produkowane rury tworzywowe charakteryzują się znacznie mniejszymi oporami przepływu od stalowych. Orientacyjnie można przyjąć, że wystarczające będą średnice nominalne 20–25 mm dla pionów i doprowadzenia do rozdzielacza oraz 16 mm do doprowadzeniu wody do nie więcej niż 3-4 zaworów.

Sposób łączenia, asortyment elementów przyłączeniowych i potrzebne narzędzia zależą od rodzaju układanych rur.

Rury warstwowe PEX są materiałem giętkim i montuje się je praktycznie bez użycia kolanek, łącząc jedynie z trójnikami i z gwintowanymi złączkami przyłączeniowymi. Ich zaletą jest szansa rozebrania połączeń i ponowne zmontowanie (np. w razie konieczności przeprowadzenia korekty ustawienia). Charakteryzują się brakiem tzw. pamięci kształtu, co oznacza, że po wygięciu nie mają tendencji do prostowania się. Można je wyginąć w ręku, ale przy ostrzejszych załamaniach powinna być używana giętarka lub sprężyna, zapobiegająca deformacji ścianek (promień gięcia nie może być mniejszy, niż pięciokrotna średnica rury). Do montażu złączek zaciskowych nie potrzeba specjalistycznych narzędzi, choć warto zaopatrzyć się w nożyce do rur i kalibrator. Sposób utworzenia odcinka instalacji:

• na jednym końcu rury osadzamy złączkę zaciskową o odpowiedniej średnicy gwintu i jego rodzaju (gwint wewnętrzny lub zewnętrzny), zależnie od rodzaju podłączenia. Wewnętrzną krawędź rury warto sfazować, co ułatwi wciśnięcie jej w złączkę z pierścieniami uszczelniającymi. Przed złożeniem, koniec rury należy pokryć płynem poślizgowym i zaznaczyć flamastrem zalecaną przez producenta głębokość wsunięcia rury w złączkę. Po wciśnięciu dokręcamy nakrętkę zaciskową i połączenie jest gotowe;
• rozwijamy z kręgu rurę potrzebnej długości, którą można od razu wciskać w zamocowane wcześniej uchwyty mocujące;
• po odcięciu potrzebnego odcinka (najlepiej użyć do tego celu nożyc do rur), osadzamy na jej końcu drugą złączkę, łączącą ją z trójnikiem lub kolanem ustalonym.

Rury z PP są materiałem sztywnym, wymagającym osadzenia kształtek przy zmianie kierunku instalacji. Wszelkie połączenia wykonywane są jako zgrzewane, co wymaga zastosowania specjalnej zgrzewarki. Przydają się tez nożyce do rur i przyrząd do fazowania krawędzi. Do tych rur dostępny jest bogaty asortyment złączek, umożliwiających podłączenie armatury z gwintowanymi końcówkami przyłączeniowymi. Montaż połączeń z rurami PP przebiega następująco:

• oczyszczoną i sfazowaną końcówkę rury oraz złączkę wciskamy w odpowiednie gniazda nagrzanej zgrzewarki. Temperaturę i czas nagrzewania ustalamy zgodnie z zaleceniami producenta;
• gorące elementy łączymy ze sobą, zwracając uwagę na osiowe ich ustawienie;
• po ok. 2 minutach połączenie stygnie i staje się sztywne;
• skomplikowane węzły instalacji łączymy w wygodnym miejscu i wstawiamy zmontowany fragment w ułożone już rury.

Mocowanie rur do ściany

Podłączenie baterii naściennej

Rury prowadzone w kanałach instalacyjnych bądź po wierzchu przytwierdza się do ściany sprężystymi obejmami co ok. 1 m. Najlepiej od razu zamontować obejmy podwójne, co pozwoli na równoległe prowadzenie rur do ciepłej i zimnej wody. Jeśli rury mają być ukryte w ścianie, to przed ich osadzeniem trzeba nałożyć na nie koszulki ochronne - karbowane rury typu peszel, które umożliwią swobodne wydłużanie się rur instalacyjnych pod tynkiem. Ponadto musimy zachować 1-2 cm luzu od prostopadłych ścian na załamaniach instalacji dla rozszerzających się rur - przy zmianach temperatury przepływającej wody.

Wyprowadzenie podejść do baterii

Niezależnie od rodzaju rur instalacyjnych, wyprowadzenia do podłączenia baterii czerpalnych powinny być zawsze zakończone kolanem ustalonym lub kolanem trójnikowy. Zapobiegnie to przenoszeniu obciążeń na połączenia rurowe podczas montażu zaworu czy baterii, co mogłoby doprowadzić do rozszczelnienia połączeń. Przy osadzeniu baterii istotne jest również zachowanie wymaganego rozstawu rur ciepłej i zimnej wody, a także ulokowanie ich na jednym poziomie. Ma to w zasadzie znaczenie, gdy będą montowane baterie naścienne, które wiszą na rurach i mają określony rozstaw końcówek przyłączeniowych.

Montaż takiego podłączenia znacznie ułatwia zastosowanie konsoli (płytki) przyłączeniowej, mocowanej do ściany. Zapewnia ona stabilne przytwierdzenie rur i utrzymanie wymaganego ich rozstawienia.

Kontrola szczelności

Po zmontowaniu całej instalacji wodociągowej, powinniśmy przeprowadzić próbę jej szczelności. W tym celu wszystkie wyloty przyłączeniowe zamykamy specjalnymi korkami i powoli napełniamy instalację wodą, jednocześnie odpowietrzając ją w najwyższym punkcie.

Przy prawidłowo przeprowadzonej próbie, ciśnienie w instalacji powinno być wyższe o 50% od występującego podczas jej eksploatacji (ok. 0,6 MPa). Zwiększenie ciśnienia wymaga jednak użycia specjalnej pompki. W praktyce wystarczy zwiększenie ciśnienia na hydroforze, lub w przypadku zasilania z sieci wodociągowej, obserwacja, czy po pewnym czasie nie pojawią się wycieki. Po sprawdzeniu szczelności, rury można zakryć warstwą tynku, a kanały instalacyjne zamknąć. Korki zaślepiające otwory przyłączeniowe należy pozostawić aż do czasu wykończenia ścian, gdyż zapobiegają one przedostaniu się zanieczyszczeń do instalacji i ułatwiają wykończenie ściany wokół nich.

Redakcja BudownicwaB2B
fot. otwierająca: Pipelife