2018-10-08 11:50:30 
Dobór systemu orynnowania
Przekroje rynien i rur spustowych, a także lokalizacja odpływów powinny być zamieszczone w projekcie architektonicznym domu. Jeśli takich informacji nie ma lub chcemy zmienić np. rozmieszczenie odpływów, pomocne przy doborze wymiarów orynnowania będą tabele zamieszczone w katalogach producentów, dopasowujące rynny do powierzchni odwadnianej połaci dachowej oraz rozmieszczenia rur spustowych.
Zależnie od lokalnych warunków wodę opadowa można odprowadzać na powierzchnię działki, do własnego zbiornika lub tez do sieci kanalizacyjnej. W każdym przypadku woda opadowa nie może tworzyć kałuż czy grozić zawilgoceniem ścian budynku.
Rynny najczęściej instalowane są na wysuniętych krawędziach dachu (okapie) choć niekiedy bywają umieszczane w gzymsie jako rynny stojące, a na dachach płaskich montowany jest system odwodnienia wewnętrznego, często w wersji podciśnieniowej.
Materiały na rynny
Popularne niegdyś „gołe” rynny stalowe ocynkowane obecnie zastępuje się najczęściej rynnami ze stali powlekanej lub z polichlorku winylu (PVC/PCW). Czasem montuje się też droższe orynnowania z tytano-cynku, aluminium lub miedzi.
Materiały te różnią się sposobem łączenia, trwałością paletą kolorów i kształtów.
Rynny z blachy ocynkowanej i powlekanej
Rynny z blachy ocynkowanej i powlekanej są odporne na korozję i uszkodzenia mechaniczne. Montuje się je na złączki (zatrzaski) ze specjalną uszczelką gumową. Zalecane są zwłaszcza do założenia na dachach nasłonecznionych domów stojących na otwartej przestrzeni, gdyż porównaniu do rynien z PCW (PVC) są bardziej odporne na wysokie temperatury, a ze względu na mniejszą rozszerzalność cieplną nie skrzypią na połączeniach podczas nagrzewania się i stygnięcia.
Rynny plastikowe
Rynny plastikowe z utwardzonego (nieplastyfikowanego) polichlorku winylu (uPVC) są trwałe i nie wymagają konserwacji. Tworzywo jest barwione w masie, dzięki czemu na rynnach nie widać zarysowań. Łączy się je na złączki z uszczelką lub na klej.
Najlepiej sprawdzają się miejscach zacienionych, w pobliżu drzew, gdyż nawet w przypadku długotrwałego zalegania liści nie będą korodować, a podczas czyszczenia są mniej narażone na ewentualne uszkodzenia powierzchni niż rynny stalowe powlekane.
Rynny z blachy aluminiowej
Rynny z blachy aluminiowej są dodatkowo zabezpieczone przed korozją powłoką poliestrową albo akrylową. Rynny formuje z taśmy na żądaną długość (bez połączeń) specjalną maszyną na placu budowy.
Rynny z blachy tytanowo-cynkowej
Rynny z blachy tytanowo-cynkowej są bardzo trwałe i odporne na korozję. Łączy się je przez lutowanie lub klejenie. Nie wymagają konserwacji. Mają metaliczno-szary kolor, z czasem pokrywają się szaro-niebieską patyną.
Rynny z blachy miedzianej
Rynny z blachy miedzianej produkowane z czystej miedzi lub z miedzi powleczonej cynkiem albo akrylem. Są bardzo trwałe (około 150 lat) i odporne na korozję, ale też najdroższe.
Początkowo w naturalnym kolorze miedzi, z czasem pokrywają się patyną i zmieniają barwę na zielonkawo-turkusowy. Nie można stosować ich na dachach krytych blachą aluminiową ani stalową.
Elementy systemu rynnowego
Producenci orynnowania oferują pełny asortyment elementów niezbędnych do zamontowania rynien i rur spustowych na różnorodnych połaciach dachowych i dostosowanej wydajności odprowadzania wody.
Elementy orynnowania nie są jednak kompatybilne - poszczególne części pochodzące od jednego producenta mogą nie pasować do innych systemów nawet przy jednakowych wymiarach nominalnych.
Warto więc zakupić pewien zapas - zwłaszcza rynien, złączek - aby po latach bez problemu wymienić ewentualnie uszkodzone odcinki, gdy producent zaprzestanie wytwarzać ten model orynnowania.
Rynny - dostępne są najczęściej w odcinkach trzy- i czterometrowych o szerokości 75-150 mm. Z rynnami współpracują złączki systemowe umożliwiające połączenia poszczególnych odcinków. Końce rynien zamykane są wciskanymi denkami.
Do mocowania w okapie wykorzystuje się uchwyty (rynajzy) metalowe lub z tworzywa sztucznego. Zależnie od systemu są one przeznaczone do przykręcenia na połaci dachowej (tzw. nakrokwiowe) bądź do deski okapowej.
Narożniki - dostosowane do konkretnego wymiaru rynien mogą być wewnętrzne lub zewnętrzne. Przy narożach , które nie tworzą kąta prostego montuje się narożniki wykonywane na zamówienie pod konkretny wymiar. Przy zakupie systemu warto więc sprawdzić czy producent ofertuje taką możliwość.
Rury spustowe - asortyment tych elementów obejmuje najczęściej 2-3 średnice w zakresie 70-120 mm i długościach 0,5-4 m. Do połączenia z rynną służą leje odpływowe mocowane na ciągłym odcinku rynny (po wykonaniu w nim otworu) lub jako element łączący dwa jej odcinki.
Zmianę kierunku odprowadzenia wody umożliwiają kolanka o różnych kątach załamania, natomiast podłączenie odpływu z rynien na dowolnej wysokości do jednej rury spustowej zapewniają trójniki.
Rury mocowane są do ściany za pośrednictwem obejm z wkręcanym trzpieniem osadczym
Akcesoria rynnowe
Oprócz podstawowych elementów orynnowania producenci oferują różne akcesoria dodatkowe.
Są to siatki i koszyczki chroniące przed wpadaniem większych zanieczyszczeń do rynien i rur spustowych oraz uniemożliwiające ptakom zakładanie w nich gniazd.
Gdy woda ma być zbierana do zbiornika na deszczówkę, przydatne mogą się okazać filtry i łapacze wody - wyposażone w siateczki, na których zatrzymują liście i igły, a dodatkowo umożliwiają skierowanie wody do zbiornika ustawionego obok rury spustowej.
Przy połączeniu do instalacji odwadniającej lub kanalizacji wykorzystuje się studzienki osadnikowe pozwalające na usuwanie nagromadzonych zanieczyszczeń spływających z dachu.
System rynnowy "odporny" na śnieg i lód
Lokalizacja budynku w sąsiedztwie traktów komunikacyjnych - pieszych czy jezdnych - wymaga zapewnienia bezpiecznego poruszania się ludzi i pojazdów w okresie zimowym, gdy z dachu mogą zsuwać się duże bryły śniegu czy spadać szczególnie groźne ciężkie sople.
Przy intensywnych opadach śniegu i często występującym nawiewanie go na krawędź dachu i w wyniku miejscowego topnienia, a następnie zlodowacenia dochodzi do znacznego obciążenia orynnowania.
W efekcie rynny ulegają trwałej deformacji i nawet pękaniu bądź rozszczelnianiu połączeń, a zsuwający się śnieg może zagrozić przechodzącym osobom lub umieszczonym tam obiektom.
Na budynkach o stromych dachach zlokalizowanych w rejonach, gdzie występują obfite opady śniegu, na połaci dachowej powinny być umieszczone płotki przeciwśnieżne, które zatrzymają główną masę śniegową i pozwolą na powolne ściekanie rozmarzającej pokrywy lodowej do drożnego orynnowania.
Bardzo groźne zjawisko tworzenia się i odrywania bardzo ciężkich sopli spowodowane jest cyklicznym zamarzaniem i rozmarzaniem zalegającej na dachu pokrywy śniegowej. Sprzyja temu deformacja orynnowania powodująca miejscowe zaleganie wody jak i np. nierównomierne nasłonecznienie, co skutkuje powstawaniem zatorów lodowych.
Przewody grzejne - antidotum na zamarzanie rynien
W efekcie woda z roztopu przelewa się przez rynny i zamarza lub tworzy się bariera na styku krawędź dachu-orynnowanie doprowadzając do utworzenia sopla.
Zabezpieczeniem przed takim zjawiskiem będzie zapewnienie drożności spływu wody w ujemnych temperaturach powietrza i ochrona przed powstawaniem miejscowych zatorów lodowych.
Umożliwi to instalacja odladzająca utworzona przez ułożone w rynnach i rurach spustowych specjalne przewody grzejne.
Ich załączanie może być sterowane termostatem reagującym na spadki temperatury poniżej 0°C lub - co jest rozwiązaniem korzystniejszym - poprzez ułożenie tzw. samoograniczających przewodów grzejnych, które samoczynnie załączają się i dostosowują moc grzewczą do temperatury otoczenia.
Autor: Redakcja BudownicwaB2B
Opracowanie: Aleksander Rembisz
Zdjęcie otwierające: Ruukki Polska
Zdjęcia: Ruukki Polska, Plastmo, Blech Dach, Elektra
Komentarze