Rusztowania i transport pionowy

2018-08-20 14:36:19

Prace budowlane, wykonywane zwłaszcza na zewnątrz obiektów, nie mogą obejść się bez stosownych urządzeń umożliwiających prowadzenie ich na wysokości. Zależnie od rodzaju robót wykorzystywane są rusztowania przestawne lub stałe, różnego rodzaju podnośniki mobilne bądź stacjonarne, a także wciągarki pozwalające na pionowy transport materiałów.

Rusztowania przestawne

Wykorzystywane są głównie przy pracach remontowych, które nie wymagają ciągłego dostępu na dłuższych odcinkach, gdyż pojedyncze rusztowanie pozwala na pracę o szerokości i ok. 3-4 m. Jednak dzięki niewielkiemu ciężarowi jak i wyposażeniu w kółka jezdne dość łatwo można je przemieszczać wzdłuż frontu robót.

Ocieplenie poddasza z mobilnej platformy roboczej ProTec marki Krause

Mobilna platforma robocza ProTec, fot. Krause

Największą popularnością cieszą się tradycyjne rusztowania warszawskie zestawiane z modułowych ramek do wysokości ok. 15 m i dopuszczalnym obciążeniu pomostu roboczego ok. 120 kg/m2.

Poszczególne segmenty zbudowane są z rurek stalowych i łączone poprzez tuleje z wycięciami, co usztywnia całą konstrukcję przestrzenną tworzącą stabilny prostopadłościan. Stosunkowo niewielki ciężar poszczególnych elementów (ok. 8 kg) ułatwia montaż, a do wypoziomowania służą regulowane podpory bądź kółka.

Podest roboczy układany bezpośrednio na poprzeczce ramki musi być zabezpieczony przed przesuwaniem, a wejście zapewnia zewnętrzna drabinka. Wygodne w użytkowaniu i łatwe w montażu są również rusztowania oparte na konstrukcji drabinowej wykonane z aluminium. Ustawione na kołowych stabilizatorach mogą funkcjonować jako przyścienne lub wolnostojące.

Dodatkowo stabilność konstrukcji zapewniają rozstawiane podpory jak i obciążniki zakładane w zależności od wysokości rusztowania (standardowo do 15 m). Drabinowa konstrukcja nośna pozwala na ustawienie pomostu roboczego na dowolnej wysokości zależnie od postępu robót, a barierka ochronna zabezpiecza przed upadkiem „do tyłu”.

Rusztowanie wykorzystane przy pracach elewacyjnych, fot. archiwum Przegrodyb2b, Arsanit

Stężenia skośne i poziome usztywniają całe rusztowanie, a ich montaż odbywa się bez użycia narzędzi. Przy pracach na niewielkiej wysokości roboczej do 3-4 m - zwłaszcza wewnątrz pomieszczeń - wykorzystuje się np. drabiny rozstawne połączone pomostem roboczym bądź specjalne drabiny przegubowe, które zależnie od ustawienia tworzą drabinę przystawną, rozstawną lub podest roboczy.

Rusztowania elewacyjne

Ten rodzaj rusztowań tworzy podesty robocze na całej powierzchni ściany zewnętrznej, umożliwiając jej otynkowanie, ocieplenie czy montaż okładzin elewacyjnych.

Istnieje szereg markowych systemów rusztowań elewacyjnych, a ich kompletacja wymaga z reguły korzystania z elementów jednego procenta. Pod względem konstrukcyjnym szkielet rusztowania tworzą modułowe elementy rurowe lub ramy o określonej szerokości podestu roboczego.

O własnościach użytkowych poszczególnych rodzajów rusztowań decyduje przede wszystkim łatwość montażu i demontażu - z reguły nie wymagają już użycia narzędzi (brak połączeń gwintowych) jak i drobnych elementów montażowych.

Każde rusztowanie wyposażane jest w barierki ochronne, stabilnie osadzone podesty z powierzchnia antypoślizgowa i deską brzegową, jak też w system wewnętrznych lub zewnętrznych schodni.

Rusztowania podporowe

Wykorzystywane są przy pracach montażowych wymagających czasowego oparcia elementu konstrukcyjnego np. przęsła konstrukcji stalowej lub deskowania na czas betonowania.

Ich budowa jest zbliżona do rusztowań elewacyjnych, ale ze względu na przenoszenie większych obciążeń z reguły zagęszczany jest rozstaw podpór, a stabilność zapewniają skośnie mocowane rozpórki tworząc kratownicę przestrzenną.

Z kolei jako oparcie montażowe przy wykonywaniu stropów belkowych wykorzystuje się podpory o regulowanej długości (stalowe bądź aluminiowe), a w razie potrzeby można z nich tworzyć wieże o dużej nośności.

Podnośniki nożycowe i teleskopowe

Prace remontowe czy montażowe na dużej wysokości tak na zewnątrz jak i wewnątrz budynku, wymagają wykorzystania podnośnika i odpowiedniej wysokości i nośności.

Oprócz specjalistycznych podnośników/dźwigów samochodowych o wysięgu ponad 100 metrów, przy pracach budowlanych wykorzystywane są stacjonarne bądź mobilne podnośniki nożycowe albo teleskopowe. Mogą pracować jako podesty do robót na wysokościach lub służyć do transportu materiałów.

Podnośnik wielonożycowy pionowy, fot. DoorHan Trade

Asortyment podnośników nożycowych obejmuje maszyny o napędzie elektrycznym, zasilanym z akumulatorów, które pełni też role obciążenia stabilizującego lub z silnikiem spalinowy.

Sterowanie podnoszeniem jak i jazdą odbywa się najczęściej poprzez układ hydrauliczny co zapewnia doskonałą zwrotność i precyzję działania.

W większości podnośników tego typu wysokość robocza nie przekracza 20 m, ale są tez modele podnoszące na wysokość 35 m z obciążeniem do 500 kg.

Podnośniki teleskopowe to z reguły maszyny mobilne wyposażone w hydrauliczny wysięgnik teleskopowy. Zależnie od potrzeb montowany jest na nim kosz dla pracowników, platforma do podnoszenia ładunków lub specjalistyczne chwytaki.

Sterowanie podnośnikiem odbywa się z platformy roboczej - podobnie jak w przypadku podnośników nożycowych, a w modele kabinowe wykorzystywane są też jako ładowarki.

Transport pionowy

Przemieszczanie materiałów jak i ludzi w kierunku pionowym wymaga wykorzystania sprzętu dostosowanego do warunków umożliwiających jego funkcjonowanie, rodzaju transportowanych ładunków jak i zapewnienia bezpieczeństwa pracownikom.

Problem ten pojawia się głównie podczas prowadzenia prac wykończeniowych, gdy dźwigi budowlane zostały już zdemontowane, a np. windy towarowe jeszcze nie działają.

Ze względu na lokalizację urządzeń transportowych instalowane są żurawiki zewnętrzne bądź statywy wciągarek i suwnice przy pracach prowadzonych wewnątrz budynku.

Żurawiki i statywy

Ładunki o masie do kilkuset kilogramów transportowane sa najczęściej za pomocą wspornikowych wciągarek (żurawików) instalowanych np. na konstrukcji rusztowania, w otworze okiennym lub na ścianie.

Zależnie od miejsca zamocowania połączenie z podporą wykonuje się przy pomocy obejm, kotew, rozpórek lub wspornika z przeciwciężarem.

Żurawiki pozwalają na obrót względem osi pionowej, co umożliwia wygodne odebranie ładunku, a elektryczna wciągarka z ogranicznikiem wysokości zapewnia szybkie jego podnoszenie.

Montaż elementów w szybie dźwigowym czy pionie instalacyjnym wymaga opuszczenia do ich wnętrza pracownika jak też i dostarczenie materiałów i narzędzi. Zapewnienie bezpiecznych warunków pracy umożliwia ustawienie nad otworem statywu (np. trójnogu) wyposażonego np. we wciągarkę ręczną.

Statyw bezpieczeństwa TM6, fot. Protekt

Zależnie od potrzeb i warunków pracownik wyposażony jest np. w pas do pracy w podparciu zawieszony na lince (z ewentualnym zawiesiem asekuracyjnym) jak również możliwy jest równoczesny transport potrzebnych materiałów.

Przy konieczności transportowania ciężkich materiałów np. w szybie windowym, pomocnym urządzenie będzie suwnica bramowa pozwalająca na podniesienie lub opuszczenia ładunku o masie do kilku ton.

Kompaktowa rozkładana suwnica bramowa FSB - belka 2 m, fot. Protekt

Modele suwnic o konstrukcji aluminiowej i składającej się z części łatwych do zmontowania, umożliwiają wygodne wniesienie na wymagana wysokość, dzięki niewielkiemu ciężarowi poszczególnych elementów.

Zawiesia do dźwigów

Nieodłącznym elementem umożliwiającym pionowy transport towarów są zawiesia dostosowane do rodzaju przemieszczanego ładunku.

Najczęściej są to haki ze złączem linowym chwytające materiał jednym lub wielu miejscach. Jednak ładunek musi być przystosowany do zaczepienia haków, a w przypadku przenoszenia delikatnych towarów konieczne będzie użycie zawiesi taśmowych bądź siatkowych.