2023-05-24 10:39:06 
Pomiary na działce przed rozpoczęciem robót
Bazowymi punktami do przeprowadzenia pomiarów na działce będą znaki geodezyjne w formie zakopanych słupków rozmieszczonych najczęściej w narożnikach domu a także tzw. reper czyli punkt wysokościowy pozwalający np. na niwelację terenu czy budowę na skarpie.
Oczywiście zasadnicze pomiary dotyczące obrysu domu powinien przeprowadzić uprawniony geodeta przy użyciu profesjonalnych przyrządów w systemie GPS, ale wstępne wyznaczenie obszaru zabudowy czy obiektów pomocniczych można przeprowadzić samodzielnie wykorzystując tradycyjne metody pomiarowe.
Do ich wykonania potrzebna będzie np. zwijana miara długości 30-50 m, paliki do zaznaczenia punktów pomiarowych oraz sznur murarski. Jeśli zechcemy przeprowadzić pomiary wysokościowe przyda się wtedy poziomnica laserowa i sztywna miarka z wyraźną podziałką.
Zamierzając wyznaczyć linię frontu domu musimy przenieść granice działki na wymagana w projekcie odległość, co wymaga rozciągnięcia sznura między znakami geodezyjnymi znajdującymi się np. wzdłuż drogi.
Od tego sznura odmierzamy prostopadle wymaganą odległość w dwóch miejscach orientacyjnie rozstawionych poza określoną szerokością frontu domu i rozciągamy między nimi sznur. Ponieważ obrys działki najczęściej nie jest dokładnie prostokątem, do wyznaczenia prostopadłych linii potrzebne będzie wyznaczenia kątów prostych w terenie.
W najprostszy sposób można to zrobić przy pomocy sznura z rozmieszczonymi pętelkami w rozstawieniu w według proporcji 3:4:5 co po połączeniu końców pozwoli na utworzenie trójkąta prostokątnego zgodnego z twierdzeniem Pitagorasa.
Przeprowadzenie pomiaru polega na wbiciu na gruncie szpilki w wybranym miejscu osadzenie na niej pętelki między odcinkami 3 i 4, a następnie rozciągniecie jednego z nich wzdłuż linii, od której wyznaczamy kąt prosty.
Manewrując wolnym zakończeniem znajdujemy takie jego położenie przy którym oba odcinki będą jednakowo napięte i zaznaczamy to położenie wbiciem palika. Wymiar sznurowego kątomierza może być dowolny i dostosowany do warunków pomiaru, ale muszą być dokładnie zachowane proporcje między poszczególnymi odcinkami np. 4,5 m : 6 m : 7,5 m.
Do ustalenia punktów wysokościowych w terenie możemy posłużyć się poziomnica ze znacznikiem laserowym a pomiary najlepiej przeprowadzić w porze wieczornej a nawet w nocy - wtedy ślad słabego promienia laserowego będzie lepiej widoczny.
W wybranym miejscu ustawiamy poziomnice w pozycji poziomej regulując jej ustawienie zależnie od sposobu jej zamocowania na statywie i kierujemy promień lasera w stronę planowanego miejsca pomiaru.
Na stabilnym podłożu np. wbitym paliku ustawiamy liniał z podziałką, na który kierujemy promień lasera. Odczytując zmierzoną wartość i porównując z wysokością źródła promienia lasera nad gruntem, możemy z różnicy wyniku pomiarów określić położenie wysokościowe wierzchu palika względem punktu odniesienia.
Pomiary w czasie budowy
Na budowach indywidualnych zarys budynku na działce wyznacza geodeta, którego działanie może ograniczyć się do wbicia palików w charakterystycznych punktach obrysu ścian zewnętrznych. Jednak w celach wykonawczym konieczne jest wyznaczenie linii utworzenia fundamentów oraz warstwy konstrukcyjnej ścian zewnętrznych.
Tradycyjnym sposobem przeniesienia wyznaczonych przez geodetę punktów na użyteczne wymiary jest utworzenie tzw. ław sznurowych, które pozwolą na prowadzenie prac ziemnych jak i fundamentowych.
Poza obrysem domu na ok. 1-2 m w narożach oraz charakterystycznych punktach umieszcza się barierki drewniane na których zaznaczone będą miejsca zamocowania sznurów wyznaczających zarys fundamentów i ścian fundamentowych.
Wstępnie rozciągnięty miedzy nimi sznur wzdłuż jednego boku powinien znaleźć się nad palikami geodezyjnymi co sprawdzimy przyłożonym do sznura pionem pomiarowym. Ta sprawdzone położenie sznura „zatwierdzamy” wbitymi w deskę gwoździami a proces pomiaru przeprowadzamy wzdłuż wszystkich boków, przy czym skrzyżowania sznurów muszą znaleźć się dokładnie nad palikami.
W zakresie poziomowania fundamentów jak i ścian domu najczęściej posługujemy się tzw. wężem wodnym który pozwala na sprawdzenie wysokości punktów oddalonych od siebie o ponad kilkanaście metrów. Dzięki temu można wyznaczyć dokładny poziom np. budowanej ściany po rozciągnięciu sznura zamocowanego pomiędzy tymi punktami i prowadzić bieżąca kontrole układanych warstw.
Na krótkich odcinkach wykorzystywana jest poziomnica zwykła a w razie potrzeby przeniesienia wymiaru np. na drugą ścianę - również laserowa. Poziomnica wykorzystywana je również do wyznaczania pionu , ale przy znacznych wysokościach dokładniejszy pomiar zapewnia tradycyjny pion sznurkowy.
Kontrolny pomiar kątów prostych wznoszonych ścian można przeprowadzić metodą stosowaną w pomiarach terenowych jak równie w wersji „sztywnej” zastępując sznurek zbitymi deskami tworzącymi tzw. węgielnicę.
Pomiary i wyznaczanie nachylenia konstrukcji dachu
Pomiary takie konieczne są np. przy wznoszeniu konstrukcji dachowej jak również przy ustalaniu spadku powierzchni np. tarasowych czy instalacji kanalizacyjne i odwodnieniowej. W projektach i innych dokumentach nachylenie podawane jest w różnych jednostkach - jako nachylenie w stopniach lub w procentach. W praktyce wykonawczej znacznie łatwiej określić nachylenie procentowe gdyż jego pomiar można łatwo przeprowadzić bez użycia specjalistycznych narzędzi.
Kąt [w procentach %] = [ tangens (kąt w stopniach) ] x 100
Jednak przekształcenie wartości nachylenia w stopniach procentowe wymaga przypomnienia sobie praw trygonometrii i skorzystania z tablic przelicznikowych. W tablicach trygonometrycznych szukamy zależności funkcji tangens od wartości kąta. Przykładowo dla kąta nachylenia 23 stopnie jego tangens wynosi 0,424, co odpowiada procentowemu nachyleniu 42,4%.
Na tej podstawie łatwo wyznaczymy kąt nachylenia np. krokwi. Przykładając poziomo opartą na niej swoim końcem jednometrową poziomnicę mierzymy w pionie odległość drugiego końca od powierzchni krokwi - przy założonym pochyleniu powinna ona wynosić 42,4 cm.
Przy pomiarze niewielkich nachyleń np. podłogi balkonu można posłużyć się regulowaną nasadką na poziomnicę unosząca jeden jej koniec o określoną wysokość.
Jak sprawdzić poziom i równość płaszczyzny terenu?
W przypadku niewielkiej powierzchni wystarczające będzie użycie długiej poziomnicy i łaty a przyrządy te przykładane w wieli miejscach pod różnym ustawieniem określą ewentualne odchylenia płaszczyzny dzięki uwidocznieniu prześwitów.
Przed wykonaniem badań warto sprawdzić prawidłowość wskazań poziomnicy, która po obróceniu jej w tym samym miejscu o 180 stopni, a położenie oczka libelli powinno być takie same jak w poprzedniej pozycji.
Wygodne i szybkie sprawdzenie równości badanej powierzchni zapewni użycie poziomnicy laserowej, a sprawdzenie przeprowadza się przez pomiar odchylenia poziomego promienia laserowego od sprawdzanej powierzchni. Wykorzystamy do tego zwykłą miarkę przykładaną w wielu miejscach na linii tego światła , a różnice wartości wskażą na wielkość odchylenia od płaszczyzny.
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Aleksander Rembisz
Zdjęcie: Pixabay.com / Cafeymas
Komentarze