Okno dachowe jako istotny element funkcjonalny poddasza

Umieszczenie okien w połaci dachowej zapewnia możliwość intensywnego oświetlenia pomieszczeń poddasza nie ograniczając przy tym zbytnio możliwości aranżacji wnętrza. Okna dachowe są powszechnie montowane w domach jednorodzinnych, ale wykorzystywane również w innych budynkach do doświetlania dużych powierzchni, pełniąc jednocześnie rolę atrakcyjnego elementu architektonicznego.

Okno dachowe jako istotny element funkcjonalny poddasza

Gdzie i jakie okna można montować?

Okna montowane w połaci dachowej powinny zapewniać możliwie równomierny dopływ światła naturalnego, a powierzchnia oszklenia przy użytkowaniu mieszkalnym, biurowym odpowiadać ok. 10-15 % powierzchni pomieszczenia. Często zachodzi konieczność łączenia ich w zestawy w układzie pionowym lub poziomym (zdjęcie główne Velux), zależnie od możliwości montażowych na konkretnej konstrukcji dachowej. Należy dążyć do ich umieszczania możliwie wysoko, co pozwala na lepsze doświetlenie pomieszczeń, ale z drugiej strony utrudnia ich obsługę.

Jest też możliwość łączenia okien połaciowych z fasadowymi, co można wykorzystać w sytuacji, gdy dach spoczywa na stosunkowo wysokiej ściance kolankowej. Nachylenie dachu umożliwiające zamontowanie większości okien połaciowych zawiera się w granicach 15-90 stopni, ale można je również montować na dachach płaskich, po zamocowaniu skośnej nakładki zwiększającej kąt nachylenia.

Połączenie okna fasadowego z oknem dachowym na przykładzie rozwiązania WFA Designo R1 firmy Roto
Połączenie okna fasadowego z oknem dachowym na przykładzie rozwiązania WFA Designo R1 firmy Roto. Fot. Roto.

Warianty konstrukcyjne i materiałowe okien dachowych

Okna do połaci dachowych produkowane są z drewna klejonego lub PCW jak również z materiałów łączonych np. drewna pokrytego poliuretanem. Istotnym parametrem wymaganym przepisami jest dostateczna izolacyjność termiczna dla okien montowanych w pomieszczeniach ogrzewanych. Obecnie współczynnik przenikalności cieplnej całego okna nie może być większy niż 1,3 W/(m2K), a od roku 2020 nie może przekraczać wartości 1,1 W/(m2K).

Okna połaciowe charakteryzują się większym udziałem powierzchni ram niż okna fasadowe, co w efekcie wpływa na uzyskiwanie nieco gorszego współczynnikiem U przy zastosowaniu podobnego zestawu oszklenia. Obecnie jako standard stosuje się wkłady dwuszybowe typu 4H-16-4T (współczynnik U = 1,0 W/(m2K), jak i trzyszybowe o ciepłochronności 0,7 W/(m2K). Ze względów bezpieczeństwa szyba zewnętrzna okien dachowych jest hartowana, ale zaleca się użycie pakietów szybowych z wewnętrzną szybą warstwową (klejoną) np. o symbolu 33.2. W razie rozbicia odłamki nie rozpryskują się w pomieszczeniu, a także zwiększa się ochrona przed włamaniem.

Zależnie od rodzaju zamontowanych okuć, okna połaciowe mogą funkcjonować jako:

  • obrotowe, które pozwalają na obrót okna względem osi poziomej w zakresie do 180 st przy czym oś obrotu znajdować się po środku wysokości lub nieco powyżej. Wadą tego rozwiązania jest przysłanianie prześwitu w każdej pozycji otwarcia oraz „wchodzenie” górnej części skrzydła do wnętrza pomieszczenia
  • uchylno-obrotowe, które łączą funkcje okien obrotowych i uchylnych dzięki specjalnym okuciom, i w zależności od potrzeb przełącznikiem można zmienić sposób ich otwierania. W pozycji uchylnej skrzydło utrzymuje się samoczynnie przy kilku kątach rozwarcia
  • rozwierne, które są stosowane głównie w wyłazach dachowych. Blokowane przy otwarciu o kąt 90 stopni pozwalają na swobodne wyjście na dach.
Okna wyłazowe termoizolacyjne FWR U3, FWL U3 z oferty Fakro.
Okna wyłazowe termoizolacyjne FWR U3, FWL U3 z oferty Fakro. Fot. Fakro.

Okna dachowe mogą być wyposażone w mechanizm elektrycznego otwierania i zamykania, co jest praktycznie niezbędne gdy umieszczone są wysoko poza zasięgiem użytkownika stojącego na podłodze.

Jak przebiega montaż okna dachowego?

Okna połaciowe montowane są głównie w drewnianych konstrukcjach dachowych, na etapie wykonywania pokrycia. Jednak już przy budowie więźby dachowej należy uwzględnić rozmieszczenie i wymiary przewidzianych do zainstalowania okien. Niezbędnym elementem umożliwiającym prawidłowe zamontowanie okna są kołnierze uszczelniające przystosowane do różnych pokryć dachowych i konkretnego typowymiaru okna.

Kołnierze dostępne są w dwóch lub trzech odmianach - do pokryć płaskich (papa, gonty, blacha) oraz średnio- i wysokoprofilowych (dachówki ceramiczne, cementowe, blachodachówki). Przy montażu wykorzystuje się też zestawy izolacyjne z materiałów ciepłochronnych, folie paroszczelne i paroprzepuszczalne.

Kołnierz Fakro EHN-P do wysoko profilowanych pokryć dachowych.
Kołnierz Fakro EHN-P do wysoko profilowanych pokryć dachowych. Fot. Fakro.

Otwór w połaci dachowej przewidziany do zamontowania okna powinien być o 4-6 cm większy niż wymiary zewnętrzne ościeżnicy. Umożliwi to nie tylko włożenie dodatkowej izolacji cieplnej między ramą a konstrukcją dachową, ale również korektę zamocowania ościeżnicy. Przy ustaleniu miejsca zamontowania okna trzeba zwrócić uwagę na zachowanie wymaganych odległości otworu od łat montażowych co zabezpiecza przed koniecznością mocowania zbyt wąskich elementów pokrycia.

Folię dachową w miejscu osadzenia okna należy rozcinać "na kopertę" - skośnie w narożach i wzdłuż środka. Istotną rolę w zabezpieczeniu przed zawilgoceniem zwłaszcza kondensacją pary wodnej pełni szczelne ułożenie folii paroprzepuszczalnej. Rozciętą folię ułożoną na dachu wywija się na zewnątrz otworu okiennego, a po włożeniu ramy osłania się dodatkową płachtą paroprzepuszczalną dostarczaną jako wyposażenie montażowe.

Kolejny etap prac montażowych to zamocowanie kołnierza osłaniającego dostosowanego do rodzaju pokrycia po uprzednim ułożeniu dolnego pasa docelowego pokrycia dachowego. W przypadku dachówek ceramicznych czy cementowych o wysokim profilu zalecane jest sfazowanie ich krawędzi co ułatwi dokładne uformowanie elastycznego kołnierza.

Kołnierze osłonowe składają się najczęściej z czterech części - dolnej , górnej i dwóch bocznych - łączonych ze sobą suwliwie i mocowane wkrętami do ościeżnicy i ołatowania. Przy pokryciach profilowanych dolny fragment kołnierza wykonany z aluminium lub ołowiu należy uformować dostosowując go do profilu dachówek. Wstawienie elastycznych uszczelek wokół kołnierza i uzupełnienie pokrycia kończy montaż okna w połaci dachowej.

Wykończenie poddasza od wewnątrz

Od strony wewnętrznej obramowanie okna i wnękę wykańcza się przy użyciu elementów systemu suchej zabudowy lub montując gotowe, oferowane przez niektórych producentów obudowy wnęki. Przy wykańczaniu należy przestrzegać zasady takiego ukształtowania ościeża, aby jego górna powierzchnia była równoległa do podłogi natomiast dolna - prostopadła do niej.

Aranżacja wykończenia poddasza w połączeniu z oknami dachowymi AURA GOLD AGW z oferty Blachy Pruszyński
Aranżacja wykończenia poddasza w połączeniu z oknami dachowymi AURA GOLD AGW z oferty Blachy Pruszyński

Dzięki temu uzyskuje się naturalną cyrkulację obiegu powietrza wzdłuż płaszczyzny szyby, co zapobiega jej zaparowaniu. Zalecane jest również zlokalizowanie grzejnika bezpośrednio pod oknem, który intensyfikuje przepływ strumienia powietrza w okresie grzewczym. Również boki ościeża warto montować skośnie do płaszczyzny okna co poprawia równomierność naświetlenia i dodatkowo zmniejsza ryzyko uderzenia głową w brzegi obramowania.

Ochrona poddasza przed nadmiernym nasłonecznieniem

W celu ochrony przed długotrwałym, dokuczliwym nasłonecznieniem, okna połaciowe wyposażane są w osłony przeciwsłoneczne w postaci markiz, rolet wewnętrznych lub zewnętrznych bądź żaluzji. Dodatkowo niektóre osłony poprawiają również izolacyjność cieplną okna. Można je założyć na niemal wszystkich rodzajach okien, również po ich zamontowaniu.

Rolety zewnętrzne Velux

Elementem umożliwiającym wentylację pomieszczenia są nawiewniki o regulowanym przepływie powietrza montowane w ramie okiennej.

autor: Redakcja BudownicwaB2B
oprac.: Aleksander Rembisz
zdjęcia: Velux, Roto, Fakro, Blachy Pruszyński

Komentarze

FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT