Akcesoria dachowe

W sprzedaży są również elementy zwiększające wygodę i bezpieczeństwo zarówno tych, którzy dach wznoszą lub konserwują, jak i tych, którzy pod nim mieszkają. Wszystkie te wyroby nazywane są akcesoriami dachowymi. Różne rodzaje pokryć dachowych wymagają zróżnicowanych akcesoriów i elementów dodatkowych. Oferta znaczących producentów pokryć zawiera zwykle bogaty zestaw pomocnych detali uzupełniających.

Należy z niego korzystać - zarówno po to, by uniknąć kłopotów natury technicznej (wynikających np. z niewspółmierności wymiarowej elementów), ale również ze względów estetycznych; od producenta pokrycia powinny pochodzić zwłaszcza elementy widoczne z zewnątrz - unikniemy wtedy różnic w kolorystyce i odcieniu poszczególnych fragmentów dachu.

Najszerszy asortyment akcesoriów dachowych oferują z reguły producenci dachówek ceramicznych i cementowych, gdyż przy wykonywaniu tych pokryć trudno zastosować materiały zastępcze. Do grupy elementów dodatkowych można również zaliczyć wszelkie dachówki o specjalnym przeznaczeniu.

Szczelnie i sucho

Istnieje cała gama wyrobów mniej eksponowanych, niż widoczne gołym okiem detale dachu,a jednak równie dla jego funkcjonowania istotnych. Należą do nich:

• taśmy i wywietrzniki kalenicowe
  

  Wywietrznik kalenicowy z systemem otworów wentylacyjnych (fot. Mage Polska)

  - znajdują one zastosowanie w kalenicy i na grzbietach dachu (mocuje się je pod gąsiorami układanymi "na sucho"); chronią strefę kalenicy i grzbietu przed wilgocią i zanieczyszczeniami, a jednocześnie zapewniają jej wymaganą wentylację. Taśmy wykonywane są z aluminium, ołowiu, miedzi lub tworzyw sztucznych. Stosowane zamiennie, profilowane wywietrzniki wytwarza się wyłącznie z polipropylenu i PVC,
• grzebienie i kratki okapowe - mocuje się je do okapu dachu, by z jednej strony zapewnić swobodny przepływ powietrza od okapu w kierunku kalenicy, z drugiej zaś - zabezpieczyć szczelinę wentylacyjną przed gryzoniami, owadami i ptactwem. Najczęściej wykonuje się je z polipropylenu, który ma odpowiednią trwałość, a jednocześnie - elastyczność pozwalającą na dopasowanie elementu do kształtu pokrycia,
• rynny koszowe lub pasy blachy koszowej - układa się je w miejscu styku dwóch sąsiadujących ze sobą połaci dachu, szczególnie narażonym na przecieki ze względu na intensywny spływ wody deszczowej i długotrwałe zaleganie śniegu. Te ostatnie - najdroższe ale i najtrwalsze - wykonywane są z blachy miedzianej, aluminiowej, ołowianej lub cynkowo-tytanowej; materiałem gotowych rynien koszowych jest tworzywo sztuczne,
  

  Taśmy dekarskie z niepowlekanej miedzi (fot. HMN Szopienice)

• taśmy i listwy do obróbek wokół kominów i okien dachowych - miedziane, ołowiane lub aluminiowe; służą do uszczelniania miejsca przejścia komina przez połać dachu, a także do odpowiedniego wykończenia lukarn i okien połaciowych,
• opierzenia wiatrownic - blaszane elementy służące do wykańczania krawędzi dachu.

Gotowe akcesoria dachowe, nazywane też przez producentów systemowymi, mają niekwestionowane zalety: wykonane są z materiałów zgodnych ze specyfiką ich przeznaczenia, a także - ze względu na swoją budowę - znacznie upraszczają wykonanie kompletnego pokrycia dachowego, pozwalając zaoszczędzić czas.

Kompletny stopień kominiarski (fot. Opak-Met)

Z reguły jednak są drogie, a w każdym razie droższe, niż alternatywne elementy wykończenia przygotowane przez dekarza na budowie. W taki "chałupniczy" sposób zabezpieczyć można strefę kosza, wykonać obróbkę komina czy ochronny pas nadrynnowy. Dekarz musi być jednak fachowcem i ściśle przestrzegać zasad sztuki budowlanej; nie wolno mu zapominać np. o konieczności uszczelnienia połączeń silikonem czy taśmą samoprzylepną.

Drabinka przeciwśnieżna (fot. Opak-Met)

W przypadku okien połaciowych sytuacja jest zwykle prostsza - producenci oferują najczęściej okna z gotowym kołnierzem uszczelniającym z blachy oraz z dokładną instrukcją montażu, a bywa, że nawet z ekipą wykonawczą.

Bezpiecznie

By poruszać się po dachu i pod jego okapem nie narażając zdrowia, warto zamocować na połaci dachowej elementy pokrycia wyposażone w specjalne wsporniki. Umieścimy na nich na stałe lub będziemy mogli zawieszać okresowo stopnie i ławy kominiarskie, a także drabinki lub belki przeciwśnieżne.

Ławy kominiarskie ze wspornikami (fot. Opak-Met)

Te ostatnie mają szczególne znaczenie w przypadku dachów pokrytych gładką blachą lub blachodachówką bez posypki, a także glazurowaną bądź malowaną dachówką ceramiczną i cementową - z tych pokryć bowiem masy śniegu zsuwają się z największym impetem, stanowiąc zagrożenie dla przebywających pod strefą okapu ludzi.

Ozdobnie

Bogatą ofertę akcesoriów dachowych przeznaczonych do wykańczania dachów uzupełniają ozdoby i ornamenty dachowe. Stosowane są dosyć rzadko, gdyż w sposób bardzo zdecydowany określają architektoniczny styl budynku: czasem dekoracyjny i wystawny, czasem nieco żartobliwy.

Ławy kominiarskie ze wspornikami (fot. Opak-Met)

Najczęściej zdobi się nimi dachy pokryte łupkiem naturalnym, dachówką ceramiczną lub cementową, blachą miedzianą bądź cynkowo-tytanową. Znajdziemy wśród nich: wieżyczki, hełmy wież, kopuły, iglice, kule, chorągiewki i sterczyny, dekoracyjne zakończenia rynien (tzw. rzygacze), a także ozdobne lukarny, okna mansardowe, blaszane ornamenty architektoniczne oraz artystyczne obróbki blacharskie.

Ozdobna lukarna wykończona blachą cynkowo-tytanową (fot. Radosz Metaloplastyka)

Elementy te wykonywane są najczęściej z blachy miedzianej lub cynkowo-tytanowej, rzadziej - stalowej ocynkowanej. Te pierwsze nie wymagają żadnej konserwacji, cechuje je także duża trwałość i odporność na zmienne warunki pogodowe.

Z reguły producenci ozdób, oprócz gotowych wyrobów, oferują także wykonywanie detali na zamówienie. W zakresie ich usług można również znaleźć renowację i rekonstrukcję elementów zabytkowych.

opr.: Agnieszka Rezler
zdjęcie wprowadzające: Wienerberger