Poczuj się bezpiecznie w swoim ogrodzie - czyli ogrodzenie idealne

Najlepszy czas na budowę 

Integralną częścią ogrodzenia jest brama wjazdowa, stanowiąca niejako wizytówkę właściciela posesji. Powinna współgrać z pozostałą częścią płotu, jeśli chodzi o wysokość i stylistykę, choć nie musi być z tego samego materiału (najczęściej jest ze stali). Obecnie potrzebom inwestorów najbardziej odpowiadają wersje z napędem, które można obsługiwać zdalnie.

Co istotne, automatyka daje możliwość integracji różnych systemów i np. obsługiwania jednym pilotem bramy wjazdowej, garażowej i oświetlenia na podjeździe. Docelowe ogrodzenie najlepiej postawić po wybudowaniu domu i zakończeniu większych robót w obrębie posesji. Nietrudno bowiem o uszkodzenie bramy czy przęseł podczas transportu materiałów budowlanych.

Poza tym skala głównej inwestycji często i tak nie pozwala na to, by od razu przeznaczyć środki finansowe na solidny mur. Niemniej jednak plac budowy (fragment działki, na którym prowadzone są prace) powinien być odgrodzony przynajmniej za pomocą taśmy ostrzegawczej przymocowanej do tyczek. Najlepiej postawić płot tymczasowy, np. z siatki – po zakończeniu wszystkich robót można ją zdemontować i sprzedać. Wcześniej geodeta musi dokładnie wytyczyć granice działki.

Pamiętajmy, że ogrodzenie musi znajdować się na terenie posesji – nie może przekraczać jej granic. Obecnie budowa ogrodzenia – zarówno tymczasowego, jak i docelowego – nie wymaga pozwolenia, ani zgłoszenia. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy jego wysokość przekracza 2,2 m albo pełni ono funkcję muru oporowego. Ponadto przegroda musi spełniać warunki zawarte w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego lub w decyzji o warunkach zabudowy.

Dużą popularnością cieszą się systemy ogrodzeniowe, obejmujące stalowe bramy i przęsła. Te, które mają poziome elementy w formie żaluzji, pozwalają stworzyć nieprzezierną przegrodę o nowoczesnych charakterze. Fot. KONSPORT

Ten pierwszy może określać np. jego rodzaj, wysokość, kolor. W przypadku działek niezabudowanych konieczne bywa też uzyskanie zgody zarządcy drogi na budowę ogrodzenia od jej strony. Zgody zarządcy drogi wymaga również lokalizacja zjazdu do bramy.

Przęsła metalowe i drewniane

Wiele nowych domów jednorodzinnych okalają obecnie systemowe ogrodzenia ze stalowych prętów lub kształtowników, często z poziomo ułożonymi elementami. Wyglądają nowocześnie i mają prostą formę. Możemy też spotkać lżejsze i delikatniejsze przęsła ze zgrzewanych punktowo cienkich prętów (tworzących prostokątne oczka) – tzw. panele z siatki.

Mogą być płaskie lub wyprofilowane. Pomiędzy drutami przeplata się niekiedy specjalne taśmy z tworzywa (dostępne w różnych kolorach), aby płot lepiej izolował. Jeśli ktoś ma wysoki budżet, w zakładach kowalstwa artystycznego może zamówić zdobne ręcznie kute przęsła stalowe, ewentualnie kupić ich imitacje w postaci żeliwnych odlewów. Niektórzy inwestorzy decydują się na przęsła drewniane – oferowane w różnym wzornictwie, produkowane ze sztachet prostych bądź profilowanych.

Większość współczesnych ogrodzeń wykonuje się z dwóch rodzajów materiałów. Różnego typu bloczki ogrodzeniowe plus przęsła z metalowych kształtowników (a SEMMELROCK) lub desek (b JONIEC), to dobre połączenie, wybierane przez wielu inwestorów.

Pamiętajmy jednak, że popularne panele z drewna, dostępne w wielu rozmiarach i wariantach (jako pełne lub ażurowe) w marketach budowlanych, są dość delikatne i nie służą bo budowy trwałego ogrodzenia. Mogą być stosowane wewnątrz ogrodów i do osłaniania tarasu. Aby płoty z drewna i metalu przez długie lata wyglądały estetycznie, należy je odpowiednio konserwować.

Bez odpowiedniej pielęgnacji dość szybką zniszczeją. Przęsła drewniane – nawet te zaimpregnowane ciśnieniowo przez producenta – po kilku latach trzeba ponownie pomalować. Niezabezpieczony budulec pod wpływem wilgoci i grzybów prędko ulega tzw. korozji biologicznej. Odnowienie go wymaga usunięcia łuszczącej się farby i zmurszałych fragmentów.

Ogrodzenie wykonane z prętów i bloczków. Fot. Joniec

Używa się do tego papieru ściernego, twardej szczotki lub szlifierki. Ewentualne ubytki należy wypełnić szpachlą do drewna. Później całość musimy przeszlifować i oczyścić z kurzu, w razie konieczności odtłuścić, a następnie zaimpregnować i pokryć lakierem bądź farbą. Przęsła i słupki metalowe na ogół powlekane są fabrycznie tworzywem, cynkowane ogniowo albo lakierowane proszkowo, w celu zabezpieczenia przed niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych.

Jednak niekiedy już po kilku latach dochodzi do łuszczenia się zewnętrznej powłoki oraz rdzewienia. Korozja często występuje też w punktach łączeń, spawów. W takiej sytuacji trzeba najpierw usunąć rdzę i łuszczące się powłoki – przy użyciu szczotki drucianej bądź szlifierki. Następnie oczyścić powierzchnię z pyłu i odtłuścić rozpuszczalnikiem, a po jego wyschnięciu zastosować preparat podkładowy i farbę do metalu w wybranym kolorze. Niektóre farby można nakładać nawet bezpośrednio na rdzewiejące elementy.

Siatka z rolki

Rozciągana na słupach, stanowi najtańszy sposób na ogrodzenie nieruchomości. W sprzedaży znajdziemy wyroby o różnej wysokości, barwie, plecione lub zgrzewane (te ostatnie mają oczka prostokątne). Im średnica drutu i gęstość siatki większa, tym przegroda sztywniejsza (to ważne, gdy posiadamy np. dużego psa). Siatkę produkuje się ze stalowego drutu ocynkowanego albo powleczonego dodatkowo tworzywem (PVC, polietylenem) w różnych kolorach.

Jest więc zabezpieczona przed wpływem warunków pogodowych. Większą odporność na korozję mają wyroby pokryte tworzywem. Zwykle przez wiele lat nie wymagają renowacji. W przeciwieństwie do tych ocynkowanych – zwłaszcza nie pokrytych farbą (co kilka lat należy je malować). Z czasem bowiem cynk się utlenia i dochodzi do rdzewienia stali.

Newsletter

DARMOWY PORADNIK BUDOWLANY

RAZ W TYGODNIU NA TWÓJ E-MAIL

Zapisz się

Jeśli w trakcie eksploatacji powłoka ochronna z PVC lub farby zostanie uszkodzona, powinniśmy w tym miejscu zastosować preparat antykorozyjny, następnie farbę do metalu w odpowiednim odcieniu. Gdy mamy już do czynienia z korozją – podobnie jak w przypadku przęseł, musimy ją usunąć, a później odtłuszczoną powierzchnię pokryć farbą podkładową oraz wykończeniową.

Jeżeli siatka jest stara i mocno skorodowana, najlepiej ją wymienić, tym bardziej, że nie kosztuje dużo. Możemy kupić kompletny system ogrodzeniowy – siatkę, słupki i niezbędne elementy montażowe w zestawie.

Dlaczego warto postawić na gabiony?

Inwestorzy coraz częściej jako ogrodzenia stosują kosze z drutu (stalowego cynkowanego ogniowo), które wypełnia się właściwie dowolnym materiałem – kawałkami granitu, marmuru, piaskowca, otoczakami, tłuczniem, kostką brukową, szkłem z recyklingu, korą drzew, zgrabionymi liśćmi, łodygami bambusa czy nawet łupinami orzecha kokosowego.

Wykorzystuje się w tym celu również materiały pozostałe z budowy domu, np. gruz. Różne rodzaje wypełnienia można ze sobą łączyć. Gęsta siatka pozwala na użycie drobnej frakcji. Na ogrodzenia zwykle wykorzystuje się specjalne 10–20 cm panele gabionowe (a więc cieńsze niż na murki oporowe), polecane także na małe działki.

Kosze gabionowe powstają z połączenia panelu przedniego, tylnego i bocznych przy użyciu specjalnych spinek, łączników itd. Ich
wypełnienie to ważny etap prac, wymagający doświadczenia. Podczas wrzucania kamieni, łatwo jest zniszczyć łączniki wewnętrzne.
Prawidłowo ułożone wypełnienie pozwala ukryć słupy stabilizacyjne i uzyskać szczelną przegrodę. Fot. KONSPORT, PROGRESS ARCHITEKTURA

Mocowane są przeważnie na słupkach betonowanych w podłożu, stabilizujących panele od wewnątrz. Wszystkie elementy niezbędne do montażu koszy (spinki, łączniki, śruby) oraz słupki powinny znajdować się w zestawie. Jeśli teren w linii płotu jest odpowiednio utwardzony i płaski, beton pod całą przegrodą nie jest konieczny.

Najlepiej jeśli konstrukcję taką wykona profesjonalna ekipa, bo prace wymagają dużego doświadczenia. Gabiony mogą ważyć kilka ton, więc muszą stać bardzo stabilnie. Istotne jest poprawne skręcenie koszy i staranne ich wypełnienie, nie powodujące uszkodzenia drutu i deformacji całej konstrukcji.

Bloczki i cegły - efektowne elementy ogrodzenia

Elementy ogrodzeń można murować z ciosanych albo łupanych bloków kamiennych. Odpowiedni będzie prawie każdy rodzaj skały, choć poszczególne z nich różnią się trwałością. Granit, bazalt, porfir, sjenit, kwarcyt są prawie niezniszczalne, ale wyglądają dość surowo. Wapień i piaskowiec to skały o przyjemnej chropowatej powierzchni, w ciepłym kolorze, o dużych walorach dekoracyjnych. Obecnie częściej stosuje się jednak imitujące kamień bloczki ogrodzeniowe z betonu lub silikatu.

Mogą mieć różną fakturę i kolor. Pozwalają na szybkie wzniesienie tzw. suchego muru – mają wyprofilowane zamki, więc elementy ustawia się bez zaprawy, następnie zbroi prętami stalowymi i wypełnia betonem. Popularne są też ozdobne cegły klinkierowe, silikatowe (wapienno-piaskowe) i ceramiczne elewacyjne, nie wymagające wykańczania tynkiem ani żadną okładziną. Większości rodzajów kamienia nie trzeba impregnować.

Przy wyborze materiałów na ogrodzenie, warto sięgać po te, które zastosowano w najbliższym otoczeniu, np. na elewacji
budynku. Cegła klinkierowa ma dość uniwersalne zastosowanie i jest chętnie wykorzystywana do budowy i wykańczania
rozmaitych obiektów w ogrodzie. Fot. LHL KLINKIER

Jedynie wapień i piaskowiec warto zabezpieczać. Są to skały miękkie, porowate, względnie szybko ulegające erozji, zaś w miejscach zacienionych porastające glonami i mchem. Cegieł klinkierowych również nie musimy impregnować, gdyż mają bardzo niską nasiąkliwość. Wyroby silikatowe – szczególnie łupane – dość łatwo się brudzą, więc powinno się je pokryć środkiem hydrofobizującym. Ogrodzenie z bloczków betonowych, znajdujące się blisko ruchliwej ulicy, powinniśmy zabezpieczać. W sprzedaży są preparaty przeznaczone specjalnie do impregnacji poszczególnych materiałów.

Z czego wykonać bramę wjazdową?

Najczęściej wybieramy modele stalowe. Rzadziej droższe aluminiowe, choć te są lżejsze i odporniejsze na korozję. Wygląd bramy jest istotny, ale jeszcze ważniejsze – jej sprawne otwierane i zamykanie. Wersje rozwierane są dziś na ogół zastępowane poprzez przesuwne. Te ostatnie bardzo dobrze sprawdzają się przy krótkich podjazdach, gdzie nie ma miejsca na uchylanie skrzydeł, oraz wykonanych ze spadkiem.

Wymagają jednak przestrzeni wzdłuż ogrodzenia (po jego wewnętrznej stronie) na ruch skrzydła – musi się tu mieścić całe po otwarciu. Pamiętajmy, że jego szerokość często zwiększa przeciwwaga (element równoważący ciężar). Poruszającej się bramy nie mogą blokować żadne obiekty, np. rośliny ogrodowe. Należy zwrócić dopilnować, aby furtka znajdowała się po odpowiedniej stronie skrzydła, tak by po otwarciu nie zasłaniało ono przejścia.

Modele przesuwne zwykle występują jako samonośne (z przeciwwagą) – skrzydło jest zawieszone na wysięgniku, więc nie styka się z podłożem. Dzięki temu nie blokuje go śnieg, liście, piasek czy zanieczyszczenia. Jest dość ciężkie, ale i tak na ogół ma napęd. Nowoczesne rozwiązania zapewniają jego stabilny ruch i łagodny dojazd. Z kolei skrzydło bram przesuwnych szynowych porusza się na rolkach po szynie zabetonowanej w gruncie.

Jest to mniej skomplikowana i tańsza konstrukcja, ale wymagająca regularnego usuwania z szyny piasku i drobnych kamyków, które mogą uszkodzić bramę. Tradycyjne wersje rozwierne (skrzydłowe) nie mogą się otwierać poza granice posesji. Na ogół mają dwa skrzydła, bo tak jest poręczniej. Jeśli jest tylko jedno duże, trzeba zastosować solidniejsze zawiasy. Pamiętajmy, że jego szerokość nie powinna przekraczać 3 m. Furtka również musi się otwierać do wewnątrz działki.

Szerokość wejścia nie może być mniejsza niż 0,9 m. Dla wygody warto zaplanować większe. Przy śmietniku i po przeciwległej stronie posesji często przydaje się druga furtka. Najwygodniej, gdy brama jest na wysokości garażu i ma przynajmniej 4 m szerokości. Zmieszczą się w niej ciężarówki dowożące meble albo opał. Według prawa budowlanego wjazd nie powinien być węższy niż 2,4 m. Jednak z takiego mogłyby korzystać jedynie samochody osobowe. Jeśli działka jest duża, warto zaplanować również drugą bramę – gospodarczą.

Bramy przesuwne z napędem zwykle mają siłowniki w postaci niewielkich skrzynek i wyposażone są w zestaw fotokomórek.
WIŚNIOWSKI, BENINCA,

Napędy do bram 

Bramy z napędem doceniamy na co dzień, np. w czasie deszczu, gdy nie musimy wysiadać z auta, by otworzyć wjazd (często zostawiając też kluczyki w otwartym samochodzie). Chociaż zautomatyzować można nawet tradycyjne rozwierane skrzydła, dla wielu osób synonimem bramy z napędem jest ta przesuwna. Siłowniki (silniki) napędów modeli przesuwnych najczęściej mają postać niewielkich skrzynek, umieszczanych z boku skrzydła od strony posesji.

Ruch skrzydła odbywa się dzięki zazębianiu koła zębatego, osadzonego na obracającym się wale siłownika, i listwy zębatej, znajdującej się wzdłuż dolnej krawędzi bramy. To dość proste rozwiązanie, łatwe w montażu i regulacji. Silnik należy umieścić na niewielkim podwyższeniu (np. na fundamencie betonowym), aby zminimalizować ryzyko jego podtopienia. Niektórzy inwestorzy decydują się na napęd montowany pod powierzchnią ziemi w hermetycznej skrzynce.

Brama rozwierana z siłownikiem napędu przy każdym skrzydle. PLAST-MET SYSTEMY OGRODZENIOWE

Po zainstalowaniu jest on praktycznie niewidoczny. Napęd bram rozwiernych często nazywany jest po prostu siłownikiem (modele dwuskrzydłowe wymagają dwóch takich urządzeń). Za pomocą specjalnych uchwytów przytwierdza się go do słupka oraz do skrzydła. Do zdalnego sterowania najczęściej używa się pilotów dwu- lub czterokanałowych, pozwalających obsługiwać więcej niż jedno urządzenie. Korzystają z kodowanego sygnału radiowego.

Przy każdym użyciu sygnał się zmienia – nie ma możliwości jego skopiowania, co znacząco podnosi bezpieczeństwo. Sterowanie odbywa się też za pomocą sterowników, skanerów linii papilarnych, a nawet smartfonów. Bramy z napędem mają różne dodatkowe elementy i systemy zapewniające komfort oraz bezpieczeństwo użytkowania, np.:

• zestaw fotokomórek (nadajnik i odbiornik promieni podczerwonych) – umieszczone po przeciwległych stronach wjazdu zapobiegają ewentualnemu przycięciu samochodu, przechodzącego człowieka czy psa, przez zamykające się skrzydło. Nadajnik wysyła wiązkę promieniowania do odbiornika – gdy na jej drodze pojawia się jakiś obiekt, następuje zmiana kierunku ruchu bramy;
• lampa ostrzegawcza – sygnalizuje, że skrzydło jest w ruchu. Powinna być wyposażeniem każdej zautomatyzowanej bramy. Na ogół montuje się ją na słupku. Jest istotna zwłaszcza wtedy, gdy wyjazd z działki prowadzi prosto na ruchliwą ulicę lub przecina chodnik. Zapalona lampa to informacja dla innych uczestników ruchu, że z posesji wyjeżdża samochód, albo że będzie na nią wjeżdżał;
• funkcja niepełnego otwarcia – pozwala na uchylanie bramy na taką szerokość, aby mogli przejść przez nią piesi. Rozwiązanie to zastępuje furtkę;
• awaryjne otwieranie – mechaniczny system, który np. w razie braku prądu umożliwia ręczną obsługę bramy. Służy do tego specjalny kluczyk (który po włożeniu do zamka w siłowniku zwalnia blokadę ruchu) albo zamek szyfrowy z klawiaturą kodową czy kartą zbliżeniową.

Napęd można kupić wraz z bramą (producenci tych ostatnich zwykle oferują również automatykę) lub odłożyć taką inwestycję. Ale nie warto tego robić, bo wtedy zapłacimy więcej. Będziemy też musieli dopilnować, aby fachowcy dobrali mechanizm o parametrach odpowiednich do naszej bramy, uwzględniając przy tym wiele czynników, m.in. rodzaj bramy, jej wymiary, ciężar, intensywność użytkowania oraz stan techniczny (w przypadku już eksploatowanej).

Jeśli jednak odsuwamy ten wydatek w czasie, przeprowadźmy przynajmniej kabel zasilający do bramy. Aby napęd dobrze działał, nie przysparzał nam problemów ani dodatkowych kosztów, kupujmy urządzenia dobrej jakości, renomowanych producentów. Będą one bowiem dość intensywnie eksploatowane w zmiennych warunkach atmosferycznych.

Autor: Małgorzata Kolmus

Zdjęcie otwierające: Konsport