Narzędzia pneumatyczne pod kontrolą: jak pracować bezpiecznie i efektywnie?

W nowoczesnym budownictwie trudno dziś wyobrazić sobie codzienną pracę bez narzędzi pneumatycznych. Klucze udarowe, gwoździarki, młoty wyburzeniowe czy szlifierki napędzane sprężonym powietrzem stały się synonimem efektywności. Ich konstrukcja pozwala uzyskać wysoką moc przy stosunkowo niewielkiej wadze i ergonomicznym kształcie.

PROFIX, jeden z liderów branży narzędziowej, od 30 lat rozwija ofertę, która obejmuje już ponad 20 000 produktów – w tym szeroki wachlarz sprzętu pneumatycznego dla zawodowców.

Jednak ta sama moc, która ułatwia pracę, niesie ze sobą poważne ryzyko. Niewłaściwe użytkowanie może prowadzić do wypadków: od uszkodzeń słuchu i wzroku po poważne kontuzje kończyn.

Dlatego kluczowe jest nie tylko zrozumienie zasad działania tych urządzeń, ale też budowanie codziennej kultury bezpieczeństwa. Nie wystarczy znać BHP – trzeba je świadomie wdrażać. 

Jakie zagrożenia stwarzają narzędzia pneumatyczne?

Działanie narzędzi pneumatycznych opiera się na wysokim ciśnieniu sprężonego powietrza – najczęściej na poziomie 6-8 barów. To oznacza, że:

• uszkodzony przewód lub złączka może zamienić się w bat uderzający z siłą młota,
• ruchome elementy (np. bijaki czy tarcze) osiągają ogromne prędkości, stając się realnym zagrożeniem dla ciała,
• wióry i odpryski mogą trafić w twarz lub oczy z dużą energią,
• długotrwała ekspozycja na wibracje może prowadzić do uszkodzeń neurologicznych (tzw. zespół wibracyjny),
• praca w hałasie bez ochrony słuchu grozi trwałym ubytkiem słuchu.

Każda czynność z narzędziem pneumatycznym – od podłączenia do jego czyszczenia – musi być przemyślana i zgodna z zasadami bezpieczeństwa.

Co musisz zrobić przed rozpoczęciem pracy?

Wybór odpowiedniego narzędzia

Nie każde narzędzie nadaje się do każdego zadania. PROFIX stawia na narzędzia z charakterem, co oznacza, że urządzenia są projektowane z myślą o konkretnych zastosowaniach. Zanim chwycisz za klucz pneumatyczny lub młot, zadaj sobie pytanie: czy to najlepszy wybór do tego materiału i typu pracy?

Kontrola techniczna - zanim naciśniesz spust

• sprawdź, czy narzędzie nie ma uszkodzeń mechanicznych,
• obejrzyj przewód zasilający pod kątem przetarć, pęknięć i wycieków powietrza,
• upewnij się, że wszystkie złączki są szczelne i prawidłowo zabezpieczone,
• naoliw narzędzie, jeśli wymaga tego jego konstrukcja,
• zweryfikuj, czy ciśnienie robocze w układzie mieści się w normie producenta.

Regularna konserwacja to nie fanaberia – to warunek bezpieczeństwa.

Środki ochrony osobistej – pierwsza linia obrony

Okulary ochronne, nauszniki tłumiące hałas, rękawice antywibracyjne, odzież robocza bez luźnych fragmentów – to absolutna podstawa.

Marka LAHTI PRO – należąca do grupy PROFIX – oferuje nowoczesną odzież roboczą, która nie tylko chroni, ale również buduje profesjonalny wizerunek użytkownika. Pamiętaj: bezpieczeństwo to nie tylko obowiązek, ale też element Twojej marki zawodowej.

Rękawice, odzież robocza bez luźnych fragmentów – to absolutna podstawa podczas pracy narzędziami pneumatycznymi.

Zasady bezpiecznej obsługi 

Podłączanie i rozłączanie

Nigdy nie podłączaj narzędzia do aktywnego źródła powietrza. Przed podłączeniem:

• zamknij zawór przy kompresorze,
• sprawdź szczelność i zabezpieczenie złączek,
• upewnij się, że nikt nie znajduje się w strefie zagrożenia.

Po zakończeniu pracy zawsze odłącz narzędzie od węża i spuść ciśnienie z układu. Nie polegaj na przycisku ON/OFF jako zabezpieczeniu – to za mało.

Stabilna pozycja i kontrola

Trzymaj narzędzie obiema rękami i zachowaj pełną kontrolę nad jego ruchem. Nie kieruj dyszy w stronę ciała – swojego lub innych. Upewnij się, że obrabiany przedmiot jest stabilnie zamocowany (np. w imadle), co pozwoli uniknąć nagłych przemieszczeń.

Bezpieczne stanowisko

Utrzymuj porządek – unikaj przewodów na podłodze, śliskich powierzchni i obecności osób postronnych. Dobre oświetlenie, wentylacja i brak materiałów łatwopalnych w pobliżu to standard.

Awarie i wypadki – jak reagować?

Pęknięty przewód, nieszczelność, nagły hałas czy utrata kontroli nad narzędziem? Natychmiast przerwij pracę. Zamknij zawór powietrza, odłącz urządzenie i zabezpiecz miejsce awarii.

W razie urazu:

• udziel pierwszej pomocy,
• wezwij pogotowie, jeśli to konieczne,
• zgłoś incydent przełożonemu i sporządź raport powypadkowy.

Znajomość procedur awaryjnych i regularne szkolenia z pierwszej pomocy są równie ważne jak instrukcja obsługi.

Źródło: PROFIX

Zdjęcia: Adobe Stock