Funkcje uszczelnienia
Pozornie drobne elementy, jakimi są wszelkiego typu uszczelnienia mogą mieć niezwykle istotny wpływ na wygodę i bezpieczeństwo użytkowania budynku. Niewielki przeciek przez pokrycie dachowe czy przenikanie wody gruntowej do piwnicy spowodują poważne szkody, a nieszczelne podłączenie kotła do komina stwarza śmiertelne zagrożenie zatrucia mieszkańców czadem.
W ogólnym znaczeniu za uszczelnienia uważane są wypełnienia wszelkiego rodzaju połączeń zapobiegające przenikaniu różnego rodzaju cieczy czy gazów, ale także ograniczające miejscową ucieczkę ciepła i przenikanie dźwięków.
Wykorzystywane do tego celu są materiały uszczelniające w formie, np. elastycznych mas, twardniejących pianek, włóknistych wypełnień, zapraw, a także gotowych do użycia produktów w postaci taśm i uszczelek.
Uszczelnienia cieplne
Podstawową ochronę przed ucieczką ciepła na zewnątrz budynku zapewniają powierzchniowe termoizolacje ścian, stopów i podłóg, ale w wielu miejscach mogą występować tzw. mostki cieplne, czyli miejsca o gorszej izolacyjności termicznej.
Ich obecność powoduje nie tylko zwiększenie strat energii, ale również wykraplanie się pary wodnej i w efekcie zawilgocenie podłoża. Typowym miejscem wymagającym ciepłochronnego uszczelnienia są ościeża okien i drzwi.
Szczelinę pomiędzy ościeżnicą a murem wypełnia się poliuretanowa pianką montażową PUR lub specjalnymi uszczelkami rozprężnymi.
Materiały te mają jednak dość wysoką paroprzepuszczalność, co w konsekwencji może powodować skraplanie się pary wodnej wewnątrz takiego uszczelnienia i znaczące zmniejszenie własności termoizolacyjnych. Z tych względów wskazane jest wykonywanie tzw. montażu warstwowego z użyciem taśmy paroszczelnej mocowanej od wewnętrznej strony okna oraz paroprzepuszczalnej na zewnątrz okna.
Pianka poliuretanowa wykorzystywana jest powszechnie również do wszelkich ciepłochronnych uszczelnień, np. na złączeniach płyt styropianowych, przejściach rur instalacyjnych przez przegrody, wszelkich szpar na styku dach-ściany itp. Pianka PUR dostępna jest w kilku odmianach różniących się prężnością, zakresem temperatur użycia (wersja letnia i zimowa) i sposobem aplikacji.
Do dorywczych zastosowań można korzystać z pianki w opakowaniu „wężykowym” umożliwiającym bezpośrednie użycie, ale dokładniejsze i wygodniejsze nanoszenie umożliwia tzw. pianka pistoletowa umieszczona w odpowiednim dozowniku.
Niezależnie od odmiany, piankę należy nakładać na delikatnie zwilżone podłoże - również przy dodawaniu kolejnej warstwy. Wypełnienia te trzeba również chronić przed promieniowaniem UV - pod jego wpływem pianka po krótkim czasie kruszy się i odpada.
Jak uszczelnić przecieki?
Przecieki wody opadowej, topniejącego śniegu występują najczęściej na pokryciach dachowych, balkonach bądź tarasach. Nieszczelności na dachu pojawiają się głównie w miejscach obróbek kominów, okien czy wyłazów połaciowych, a ich lokalizacja sprawia często problemy, gdyż przecieki mogą objawić się w znacznej odległości od miejsca uszkodzenia w wyniku, np. spływu wody po paraizolacji czy innej warstwie pokrycia dachowego.
Przy braku ustalenia jednoznacznej przyczyny przecieku z reguły przeprowadza się uszczelnienia „profilaktyczne” z użyciem uszczelniaczy dekarskich nakładanych na styku, np. obróbek blacharskich i komina lub modyfikowanych mas bitumicznych przy uszkodzeniach pokryć papowych czy z gontów.
Przecieki mogą występować również z tarasów zlokalizowanych nad pomieszczeniami - ich pokrycie pełni wtedy funkcje płaskiego „dachu”.
Nieszczelności strukturalne wymagają z reguły przeprowadzenia kapitalnego remontu pokrycia, ale miejscowe przecieki w wyniku, np. podciekania wody na krawędzi lub przez dylatacje na styku ze ścianą można wyeliminować, wykorzystując silikonowe masy wypełniające. Jeśli uszczelniane będzie połączone z metalową obróbką blacharską nie można użyć silikonów z kwaśnym utwardzaczem, spowoduje to bowiem korozję stali.
Niezwykle kłopotliwe są przecieki wywołane naporem wód gruntowych. Pojawiają się w wyniku uszkodzenia podstawowej hydroizolacji w postaci zacieków na ścianach piwnicy, a nawet intensywnego wypływu wody przez szczeliny w murze.
Awaryjnie wyciek można zatrzymać, wykonując plombę z szybkowiążącego cementu o bardzo gęstej konsystencji. Dociśnięcie takiego zaczynu ręką lub pacą po kilku minutach zahamuje wyciek. Jednak docelowo konieczna będzie naprawa hydroizolacji, np. w postaci nałożenia polimerowej zaprawy wodoszczelnej (od środka) bądź utworzenia powłoki bitumicznej na zewnątrz po odkopaniu fundamentów.
Likwidacja przedmuchów
Wypełnienie szczelin w stałych, nieruchomych elementach budynku, np. na złączeniu bloczków czy cegieł można wykonać dowolnym materiałem o dostatecznej przyczepności do podłoża - zaprawą, masą uszczelniającą lub pianką. Jednak niektóre uszczelnienia muszą spełniać również inne wymagania - szczególnie w zakresie odporności na wysoką temperaturę i ochronę przeciwpożarową.
Do uszczelnień w obrębie kotłów grzewczych, kominków i ich podłączenia do komina wykorzystuje się ognioodporne sznury o odpowiednio dobranej średnicy oraz wysokotemperaturowe masy uszczelniające, których odporność sięga 1600 stopni Celsjusza.
Z kolei przy uszczelnianiu ceramicznych elementów używane są zaprawy szamotowe lub na bazie ogniotrwałego cementu glinowego.
Istotną rolę w zabezpieczeniu przed rozprzestrzenianiem się pożaru pełnią materiały uszczelniające stosowane w przegrodach oddzielenia ogniowego. W przypadku wymagań dotyczących klasy odporności ogniowej drzwi, montowanych w takiej przegrodzie, również ich osadzenie musi zapewniać szczelność ogniową i nie można użyć do tego celu zwykłej pianki montażowej.
Do uszczelnienia wykorzystuje się specjalne taśmy pęczniejące, które pod wpływem wysokiej temperatury zwiększają swoją objętość, zapewniając dzięki temu szczelność chroniącą przed przedostaniem się dymu i ognia.
Taśmy pęczniejące w połączeniu z kształtkami z wełny mineralnej wykorzystywane są także do izolacji ogniowej przejść instalacyjnych (rur, przewodów) przez ściany oddzielenia pożarowego.
Uszczelnienie akustyczne
Ograniczenie rozchodzenia się dokuczliwych dźwięków wewnątrz domu wymaga - oprócz doboru odpowiedniego zestawienia materiałów budowlanych - zapewnienia szczelności akustycznej między pomieszczeniami.
Nawet niewielkie prześwity wywołują bowiem efekt „dziurki od klucza” charakteryzujący się niewspółmiernym wzrostem natężenia rozchodzących się dźwięków w porównaniu do powierzchni ich przenikania.
Większość produkowanych obecnie drzwi wewnętrznych wyposażona jest już w dźwiękochłonne uszczelnienia, ale do tych „bezuszczelkowych” dostępne są samoprzylepne taśmy drzwiowe ograniczające przenikanie hałasu.
Elastyczne taśmy wyciszające wykorzystywane są również w drewnianych konstrukcjach stropowych, gdzie służą jako zabezpieczenie przed skrzypieniem układane na legarach podłogi.
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Martyna Nowak-Ciupa, Aleksander Rembisz
Zdjęcie otwierające: Izohan
Zdjęcia w tekście: Soudal, Selena, Jøtul, Paroc
Film w tekście: Soudal
Komentarze