Tradycyjny bitum nadal w użyciu
Stosowane od wieków uszczelnienia z użyciem smoły, a z czasem zastąpionej przez produkty bitumiczne nadal wykorzystywane są do tworzenia płynnych powłok hydroizolacyjnych, nasycania pap bądź jako składnik modyfikowanych polimerami uszczelnień w postaci kitu lub pasty.
Bazowym surowcem do ich wytwarzania są naturalne lub pochodzące z rafinerii asfalty z dodatkiem składników wpływających na np. stabilność temperaturową, elastyczność czy upłynnienie.
Papy
Główny obszar ich wykorzystywania to materiały papowe wykorzystywane np. do hydroizolacji fundamentów czy jako pokrycia dachowe. Ich własności uzależnione są od rodzaju osnowy stanowiącej rdzeń konstrukcyjny, zawartości i rodzaju masy bitumicznej oraz warstwy wierzchniej posypki.
O właściwościach użytkowych pap decyduje ich giętkość, odporność na działanie niskiej i wysokiej temperatury, przesiąkliwość, siła zrywająca przy rozciąganiu (wzdłuż i w poprzek pasma) oraz wydłużenie względne przy zerwaniu.
Do utworzenia osnowy odpowiedzialnej głównie za mechaniczna wytrzymałość i elastyczność papy wykorzystuje się włókna szklane i poliestrowe różnych odmianach.
Osnowy z włókniny szklanej mają małą, 2-8 % wydłużalność przy oddziaływaniu siły zrywającej. Pap na takiej osnowie nie można stosować w miejscach, w których mogą wystąpić siły rozciągające np. przy łączeniu elementów poziomych z pionowymi.
Mają też stosunkowo niską wytrzymałość na rozerwanie 300-400 N (w różnych kierunkach).
Osnowy z tkaniny szklanej wykazują największa wytrzymałość na rozerwanie, ale przy również niewielkiej rozciągliwości do ok. 10 %.
Papy te wykorzystywane są głównie jako warstwy podkładowe np. na fundamentach oraz dachach płaskich i spadzistych.
Osnowy z włókniny poliestrowej to warstwa nośna papy zapewniająca bardzo wysoką rozciągliwość nawet do 50 % w połączeniu z asfaltem modyfikowanym SBS.
Przy standardowej gramaturze 200-250 g/m2 gwarantują wytrzymałość na rozrywanie na poziomie 800-1000 N i są wykorzystywane zwłaszcza do krycia dachów jako wierzchnie pokrycie.
Z kolei za wodoszczelność i odporność na niskie i wysokie temperatury odpowiada rodzaj powłoki asfaltowej.
Asfalt oksydowany (natleniany) to najtańszy produkt wykorzystywany głównie do nasycania pap przeznaczonych do hydroizolacji np. podziemnych części domu. Podstawowa wadą tego materiały jest ograniczony zakres temperatury użytkowania - poniżej - 5 °C traci elastyczność i pęka, a powyżej 70°C rozpływa się.
Asfalt modyfikowany elastomerem SBS to obecnie najczęściej stosowana masa powłokowa. Papy powlekane asfaltem modyfikowanym SBS są odporne na skrajne warunki atmosferyczne jak i wygodne do układania, gdyż zachowują giętkość w skrajnie niskich temperaturach do nawet - 25°C.
Pośrednie własności użytkowe mają natomiast papy z powłoką modyfikowaną plastomerem APP - zapewniają wyższą temperaturę spływu (ok. 150 °C), ale łamią się przy -10°C.
Gonty bitumiczne
Specjalną formą pokryć bitumicznych są gonty, a ich różnorodność w zakresie kształtów i kolorów daje możliwość swobodnego wyboru w celu uzyskania oczekiwanego efektu estetycznego i indywidualnego charakteru dachu.
Gonty mają budowę warstwową podobna jak papy z osnową z włókna szklanego, pokrytego masą bitumiczną modyfikowaną elastomerem SBS i posypką mineralną lub ceramiczną w różnych kolorach.
Wycięcia pasów tworzą charakterystyczne kształty imitujące np. łupek mineralny, a naniesione na powierzchni oznaczenia ułatwiają prawidłowy ich montaż.
Płaszczyzna spodnia jest z reguły samoprzylepna na całej powierzchni i ulega samowulkanizacji tworząc trwale i elastyczne połączenie chronić przed podrywaniem przez wiatr.
Bitumiczne płyty faliste
Bitumiczne pokrycia dachowe mogą być utworzone również z płyt falistych.
Płyty te ze względu na swoją lekkość (masa powierzchniowa to ok. 4 kg/m2) wykorzystywane są najczęściej jako materiał pokryciowy przy renowacji zniszczonych dachów krytych papą lub blachą płaską, ale też i nowych budynkach.
Produkowane są z włókien organicznych nasycanych bitumem i formowane na gorąco pod wysokiego ciśnienia. Ukształtowane płyty barwione są w masie, a ich powierzchnia utwardzana żywicą, co zwiększa odporność na promienie UV.
Falista struktura zapewnia dostateczną sztywność, ale może je również układać na powierzchniach krzywoliniowych giętych wzdłuż przebiegu fali.
Płynne hydroizolacje bitumiczne - lepiki
Upłynnienie masy asfaltowej może następować w wyniku jej podgrzania, dodania rozcieńczalnika organicznego bądź zmodyfikowania składu chemicznego produktu.
Materiały te nazywane lepikami służą do nakładania powłok hydroizolacyjnych i gruntujących w strefach narażonych na zawilgocenie - głównie w obszarze części podziemnej budynku i tworzą samodzielne izolacje lub wykorzystywane sa do przyklejania pap bądź folii.
Popularnym i bezpiecznym w użyciu są wodorozcieńczalne lepiki asfaltowo-kauczukowe używane do gruntowania surowych podłoży betonowych, ceglanych lub tworzenia lekkich izolacji wodochronnych nakładanych w 2-3 warstwach.
W warunkach wymagających zastosowania skuteczniejszej ochrony przeciwwodnej stosowane są masy KMB - to modyfikowane polimerami materiały bitumiczne, które przy odmianach grubowarstwowych zawierają włókna bądź inne wypełniacze zwiększające wytrzymałość mechaniczna pokrycia.
Tradycyjne lepiki na gorąco ze względu na uciążliwe przygotowanie i aplikację wykorzystywane są w ograniczonym zakresie i głównie do renowacji starych asfaltowych pokryć dachowych, bądź sklejania warstw papy na styropianie, ponieważ nie zawierają rozpuszczalników organicznych, a temperatura upłynnienia nie przekracza 100 °C.
Wygodniejszy w użyciu lepik na zimno występuje w wielu odmianach, a niektóre pozwalają również na kontakt z produktami styropianowymi.
Podstawowe jego zastosowanie to klejenie pap, ale może również tworzyć samodzielne powłoki hydroizolacyjne na podłożu przy niskich temperaturach zewnętrznych, a w gęstej postaci wykorzystywany jest do elastycznych uszczelnień np. obróbek dachowych czy przejść instalacyjnych.
Folie paroprzepuszczalne i izolacyjne
Stosowanie materiałów termoizolacyjnych i znikomym oporze dyfuzyjnym - głównie różnych odmian wełny mineralnej - wymusiło konieczność umożliwienia odprowadzenia pary wodnej przenikającej przez przegrody budowlane.
Taką funkcję pełnią dachowe folie wstępnego krycia (FWK) oraz wiatroizolacje montowane np. na elewacji czy wewnątrz budynku. Mechanizm funkcjonowania tych folii umożliwia przenikanie na zewnątrz pary wodnej chroniąc jednocześnie przed wnikaniem wody np. opadowej czy z przecieków.
Podstawowe własności folii paroprzepuszczalnych określają następujące parametry:
- względny opór dyfuzyjny Sd - to najważniejsza cecha wynikająca z wymagań fizyki budowli. Określa ona równoważną grubość warstwy powietrza (wyrażoną w metrach) odpowiadającą takiemu samemu spadkowi prężności pary wodnej jaki występuje podczas przenikania przez ta folię.
Obecnie produkowane są głównie folie wysokoparoprzepuszczalne dla których wartość Sd jest znacznie mniejsza niż 0,1 m - najczęściej wynosi 0,02-0,05 m
- wodoszczelność pokrycia - może być podana klasa odporności na przesiąkanie określana wg normy albo również szczelność hydrostatyczna.
Folie mają najczęściej klasę odporności W1 (nie przesiąkają), a szczelność może być zapewniona przy naporze słupa wody o wysokości nawet do 2 m.
- grubość i gramatura - te dwie współzależne wartości decydują w zasadzie o wytrzymałości mechanicznej folii.
Cienkie i lekkie (gramatura 80-120 g/m2) wykorzystywane są głównie jako wiatroizolacja ścian szkieletowych lub ocieplenia na ruszcie, a grubsze, na dachy mają masę powierzchniową nawet do 270 g/m2.
W warunkach wymagających zapewnienia paro- i hydroizolacji wykorzystywane są szczelne folie różniące się głównie grubością, co decyduje o ich wytrzymałości na uszkodzenia.
Standardowe folie z polietylenu z przeznaczeniem na paroizolację , mogą też być zbrojone siatka polipropylenowa co zwiększa ich odporność na rozrywanie co jest istotne np. przy montowaniu na konstrukcji szkieletowej.
Charakteryzują się współczynnikiem Sd na poziomie 40 m, co znacznie przewyższa wymagania w typowych warunkach użytkowania. Efekt odbicia promieniowania cieplnego jak i jeszcze większą paroszczelność osiągają tzw, folie refleksyjne z powłoka aluminiowa skierowana do wewnątrz.
Efekt odbicia a wiec i zmniejszenie strat cieplnych jest jednak w praktyce niewielki, gdyż z reguły folia styka się bezpośrednio z pokryciem z płyt gipsowo-kartonowych, co niweluje skuteczne odbicie promieni cieplnych.
Hydroizolacyjne folie budowlane wykorzystuje się najczęściej do izolacji podłogowych z także poziomych na murach, natomiast tzw. folie kubełkowe (tłoczone) nie są traktowane jako hydoizolacyjne, a służą jako warstwa osłonowa i drenażowa np. fundamentów.
Hydrozaprawy i folie
Utworzenie izolacji przeciwwodnej i jednocześnie zapewnienie dobrej przyczepności do uszczelnionego powierzchni umożliwiają zaprawy wodoszczelne i tzw. płynne folie.
Tworzone są one głównie pod pokrycia klejone do podłoża np. z płytek ceramicznych, kamiennych co umożliwia ich bezproblemowe mocowanie.
Zaprawy wodoszczelne występują w wersjach jedno - i dwuskładnikowych z przeznaczeniem do użycia zewnętrznego, natomiast płynne folie wykorzystuje się głównie wewnątrz domu, ale są też produkty dopuszczające zastosowanie zewnętrzne.
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Aleksander Rembisz
Zdjęcia: Ultrament, Schomburg, Gutta Polska, Robelit, Botament, Izolacja Jarocin, Stema, Weber, Robelit
Film: Agrekom
Komentarze