Ustalenie przyczyn i zasięgu zawilgocenia
Zawilgocenie ścian przyziemia czy piwnic może być spowodowane nadzwyczajnymi zjawiskami naturalnymi (powódź, lokalne podtopienia, znaczne podniesie się poziomu wód gruntowych) jak i z powodu elementarnych wad wykonawczych lub zniszczenia hydroizolacji podziemnej części budynku, co najczęściej ujawnia się w starych obiektach i skutkuje kapilarnym podciąganiem wilgoci z gruntu.
Zawilgocenie piwnicy może objawiać się miejscowymi niewielkimi przeciekami, zalaniem całej podłogi lub mokrymi ścianami z zawilgoceniem równomiernie sięgającym określonego poziomu albo miejscowymi plamami.
Istotne jest również powiązanie rodzaju, umiejscowienia i intensywności zawilgocenia z warunkami pogodowymi czy porą roku, a także sprawdzenie i wyeliminowanie ewentualnych awarii technicznych - przecieków z instalacji wodno-kanalizacyjnej czy orynnowania - które mogą powodować przenikanie wody do piwnicy.
Przecieki „żywej” wody są oczywiste do zlokalizowania i mogą pojawiać się na ścianach jak i na podłodze, w najczęściej spowodowane są podniesieniem się poziomu wód gruntowych lub granicznym nasiąknięciem otaczającego terenu np. w wyniku wiosennych roztopów lub ulewnych opadów.
Istotny wpływ na wilgotność piwnicy ma stopień ich nasycenia wodą, spowodowany długotrwale utrzymującą się wysoką wilgotnością powietrza lub w wyniku przenikania wilgoci z gruntu przy niedostatecznej hydroizolacji poziomej i pionowej.
Wilgotność przegród budowlanych w normalnych warunkach użytkowania odpowiada tzw. wilgotności równoważnej, czyli zależnej od przeciętnej wilgotności otaczającego powietrza. Zależnie od przeznaczenia pomieszczeń i rodzaju materiału przegród zawiera się najczęściej w granicach 3-5% (w stosunku wagowym do materiału).
Ponieważ na ściany fundamentowe wykorzystywany jest głównie beton, a w starych budynkach pełna cegła ceramiczna , ich zawilgocenie przy pełnym nasyceniu może sięgać 10% dla betonu i 25% dla cegły.
Przed podjęciem decyzji o osuszaniu podłoża trzeba zawsze określić rzeczywistą wilgotność przegrody przez pobranie próbek w różnych miejscach oraz na różnych głębokościach. Pomiary wykonuje się metodą karbidową CM lub wagowo-suszarkową.
Mniej dokładne wartości uzyskuje się przy pomiarach miernikami elektronicznymi. Uzyskane wyniki pozwalają m.in. na dobranie optymalnej metody osuszenia jak i ocenę tempa i skuteczności tych działań.
Po stwierdzeniu zawilgocenia konieczne jest określenie przyczyny takiego stanu, gdyż oprócz oczywistych powodów (powódź, zalanie) woda może wnikać w przegrodę niekiedy z błahych powodów np. z nieszczelnej rynny czy obróbki tarasu.
Jednak w starych budynkach, wilgoć w ścianach piwnicy czy w cokołowej części domu, wynika z reguły z braku izolacji poziomej i pionowej murów i ich osuszenie trzeba poprzedzić zabiegami chroniącymi przed ponownym zawilgoceniem.
Kompleksowa renowacja hydroizolacji
Utworzenie skutecznej ochrony piwnicy przed wilgocią z uwzględnieniem najszerszego zakresu robót dostosowanych do niekorzystnych warunków w wodno-gruntowych wymagać będzie odsłonięcia fundamentów, ułożenia pionowej powłoki hydroizolacyjnej, a w razie potrzeby również poziomej pod ścianami i drenażu opaskowego, wykonania szczelnej izolacji podpodłogowej oraz osuszenie ścian.
Odsłonięcie fundamentów, a więc i roboty hydroizolacyjne muszą być prowadzone odcinkami, aby nie naruszyć stabilności posadowienia budynku. a warunkiem skuteczności izolacji będzie zapewnienie jej ciągłości i szczelności na całej powierzchni oddzielającej część użytkową od gruntu.
Po oczyszczeniu ścian fundamentowych, w celu zmniejszenia nasiąkliwości i ochrony przed korozyjnym oddziaływaniem związków chemicznych zawartych w wilgotnym gruncie, ściany fundamentowe impregnuje się - standardowo wodorozcieńczalną emulsją asfaltowo-kauczukową.
Przed jej nałożeniem ściany murowane mogą wymagać uzupełnienia ubytków i nałożenia obrzutki wyrównującej z zaprawy cementowej z plastyfikatorem, a powierzchnie betonowe trzeba wyrównać ścinając nadlewy i wypełniając wykruszenia.
Do izolacji przeciwwodnej podziemnej części budynku wykorzystuje się głównie materiały bitumiczne (emulsje, lepiki, papy), folie PCW oraz polimerowe zaprawy wodoszczelne.
Dobór i konfiguracja powłok hydroizolacyjnych zależą od zagrożenia wnikaniem wody, wynikających z warunków wodno-gruntowych. Stosownie do tego układa się izolacje typu lekkiego (ochrona przed wilgocią gruntową), średniego (chroni przed wnikaniem wody zawieszonej) lub ciężkiego (przy wysokim poziomie wód gruntowych i ich naporem hydrostatycznym).
Typowy układ warstw w gruntach o zmiennym poziomie wód gruntowych to hydroizolacja papowa ułożona na powłoce bitumicznej i osłonięta tzw. folią kubełkową pełniąca rolę warstwy drenażowej umożliwiającej spływ wody.
Przy możliwości odprowadzenia wody poza otoczenie budynku do sieci melioracyjnej czy kanalizacyjnej lub studni chłonnej, układany jest drenaż opaskowy z naturalnym bądź pompowym jej odpływem.
W przypadku konieczności utworzenia nowej izolacji poziomej ścian piwnicy jedna z metod będzie podcięcie murów i wstawienie w utworzoną szczelinę materiału hydroizolacyjnego.
Odcinkową izolację murów z użyciem tworzywowych materiałów hydroizolacyjnych układa się po przecięciu ściany maszyną wyposażoną w piłę łańcuchową z zębami widiowymi (w przypadku ścian ceglanych ) lub przecinarką linową z nasypem diamentowym, gdy przecinane będą przegrody betonowe. Izolację poziomą układa się na zakład, klinuje, a szczelinę wypełnia pod ciśnieniem zaprawą cementową.
W murach ceglanych skuteczną izolację zapewni też wciśnięcie blachy w spoiny między cegłami. Blachę ze stali chromoniklowej i grubości 1,5 mm o pofalowanym przekroju wbija się w spoiny maszyną wyposażoną w młot pneumatyczny. Szerokość pojedynczych blach wynosi ok. 35 cm, a pofalowanie zapewnia utworzenie szczelnego połączenia na zakład.
Uszczelnienie ścian piwnic od strony wewnętrznej
Materiały hydroizolacyjne układane są z reguły od strony napływu wody, co z jednej strony zapewnia ich dociskanie do podłoża a jednocześnie chroni konstrukcje przed zawilgoceniem. Jednak niekiedy - głównie przy pracach remontowych czy modernizacjach - powłoki wodoszczelne nakładane są od środka, co pozwala na uniknięcie odkopywania budynku po jego zewnętrznym obwodzie.
Do tego celu wykorzystywane są zaprawy wodoszczelne oferowane są w dwóch wersjach, jako jedno - lub dwuskładnikowe.
Zaprawy dwuskładnikowe uznawane są za bardziej uniwersalne charakteryzujące się większą zdolnością krycia rys na niestabilnym podłożu, zwłaszcza, gdy zawierają zbrojenie w postaci włókien rozproszonych.
Główny obszar wykorzystania tych zapraw to m. in. do uszczelniania ścian piwnic przy występowaniu parcia negatywnego wody, czyli wywieranego od zewnątrz i dążącego do oderwania powłoki.
Osuszenie piwnicy
Po ułożeniu powłok hydroizolacyjnych z z murów piwnicy trzeba usunąć nadmiar wilgoci, a wybranie metody zależeć będzie od możliwości technicznych i stopnia nawodnienia podłoża.Przy nieznacznym zawilgoceniu i możliwości zapewnienia intensywnego przepływu powietrza osuszanie można przeprowadzić w sposób naturalny, ale może to trwać dość długo.
Znacznie szybciej zmniejszenie zawilgocenia zapewni wstawienie profesjonalnych osuszaczy, które działają na zasadzie kondensacji pary wodnej zawartej w cyrkulującym powietrzu.
Niekiedy wykorzystuje się też metodę osuszania mikrofalowego działającego na zasadzie wgłębnego podgrzewania wody zawartej w murze, co powoduje jej odparowanie i dyfuzję w kierunku powierzchni, gdzie miesza się z powietrzem wentylacyjnym.
Alternatywnymi metodami rozwiązania problemu osuszenia ścian podziemia jest połączenie odprowadzenia wilgoci z utworzeniem w murze przepony hydroizolacyjnej. Technologie te wymagają z reguły wywiercenia rzędu otworów, które pozwolą na osuszenie izolowanego przekroju i wprowadzenie środka uszczelniającego.
Termoiniekcja to metoda polegająca na ogrzaniu otworów i po obniżeniu wilgotności, wprowadzeniu do ich wnętrza żywicy lub parafiny jako uszczelniacza. Nagrzewanie może być prowadzone za pomocą dmuchaw, grzałek czy też aparatury mikrofalowej, a środki hydrofobizujące wprowadzane grawitacyjnie lub pod ciśnieniem.
Iniekcja krystaliczna tworzy we wstępnie osuszonym murze jedynie strukturę ograniczająca przemieszczanie się wilgoci. Może być stosowana również na wilgotne podłoże, a wprowadzana w otwory zaprawy cementowej z aktywatorem krzemianowym utworzy z czasem wodoszczelną barierę.
Elektroosmoza wywołująca cofnięcie wody kapilarnej w stronę gruntu (w przeciwną stronę do naturalnego pociągania kapilarnego) w wyniku ukierunkowania dipoli cząsteczek wody pod wpływem prądu elektrycznego.
Pierwotnie przepływ prądu w murze uzyskiwano dzięki wprowadzonym elektrodom, ale obecnie wystarczy ustawiony w pobliżu aparat wysyłający fale elektromagnetyczne - na efekty jego działania trzeba jedna poczekać przynajmniej kilka miesięcy, a później musi pracować stale.
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Aleksander Rembisz
Zdjęcia: weber, Ultrament, Schombur Polska, Gutta Polska, Prinz dla budujemydom.pl, budujemydom.pl
Komentarze