Jak osuszyć mury?

Przyczyny zawilgocenia murów

Zawilgocenie ścian przyziemia czy piwnic może być spowodowane nadzwyczajnymi zjawiskami naturalnymi (powódź, lokalne podtopienia, znaczne podniesie się poziomu wód gruntowych) jak i wynikać z wad wykonawczych budynku. W starych, a zwłaszcza zabytkowych domach brak jest skutecznej izolacji chroniącej przed kapilarnym podciąganiem wilgoci z gruntu.

W przypadku wystąpienia klęsk żywiołowych z reguły wystarczy usunięcie wchłoniętej wody ze ścian i podłóg czyli osuszenie ich do poziomu eksploatacyjnej wilgotności oraz ewentualne utworzenie zabezpieczenie na zewnątrz budynku przed ponownym zalaniem.

Przy braku skutecznej hydroizolacji samo osuszenie przegród nie wystarczy i zależnie od miejscowych warunków, możliwości technicznych i rodzaju obiektu należy zastosować odpowiednią metodę ochrony przed wilgocią kapilarną. W razie potrzeby wykonać izolację pionową na styku ścian i gruntu.

Obniżenie wilgotności murów

Wilgotność przegród budowlanych w normalnych warunkach użytkowania odpowiada tzw. wilgotności równoważnej czyli zależnej od przeciętnej wilgotności otaczającego powietrza. Zależnie od przeznaczenia pomieszczeń i rodzaju materiału przegród zawiera się najczęściej w granicach 3 - 5% (w stosunku wagowym do materiału), ale w ścianach z lekkich materiałów np. betonu komórkowego może sięgać nawet 12%.

Ponieważ na ściany fundamentowe wykorzystywany jest głównie beton, a w starych budynkach cegła, ich pełne zawilgocenie może sięgać 10% dla betonu i 25% dla cegły. Rzeczywistą wilgotność przegrody trzeba zawsze określić przez pobranie próbek w różnych miejscach oraz na zmiennych głębokościach.

Pomiary wykonuje się metodą karbidową CM lub wagowo-suszarkową. Mniej dokładne wartości uzyskuje się przy pomiarach miernikami elektronicznymi. Uzyskane wyniki pozwalają m.in. na dobranie optymalnej metody osuszenia jak i ocenę tempa i skuteczności tych działań.

Po stwierdzeniu zawilgocenia konieczne jest określenie przyczyny takiego stanu, gdyż oprócz oczywistych powodów (powódź, zalanie) woda może wnikać w przegrodę niekiedy z błahych powodów np. z nieszczelnej rynny czy obróbki tarasu.

W starych budynkach, wilgoć w ścianach piwnicy lub w cokołowej części domu, wynika z reguły z braku izolacji poziomej i pionowej murów i ich osuszenie trzeba poprzedzić zabiegami chroniącymi przed ponownym zawilgoceniem.

Nieinwazyjne metody osuszania fundamentów

Metody te nie ingerują w podłoże i sprowadzają się do odparowania zawartej w przegrodzie wody i usunięcia jej na zewnątrz. Oczywiście w sprzyjających warunkach ściany wysychają też samoczynnie, ale proces ten może trwać nawet wiele lat bez gwarancji dostatecznego obniżenia wilgotności, zwłaszcza w części podziemnej budynku.

W ten sposób można jedynie wysuszyć punktowe zawilgocenia, zapewniając intensywny przepływ powietrza (wentylację) i utrzymywanie możliwie wysokiej temperatury w pomieszczeniu.

Osuszanie kondensacyjne jest popularną metodą obniżenia wilgotności przegród zarówno z tzw. wilgoci technologicznej, co pozwala na przyspieszenie dalszego prowadzenia robót budowlanych jak i w sytuacjach awaryjnych. Mechanizm osuszania polega na obniżaniu wilgotności cyrkulującego powietrza w wyniku jego ochłodzenia w agregacie pracującym na zasadzie klimatyzatora.

Skroplona na jego parowniku woda spływa do zbiornika, a suche i nagrzane wychodzące powietrze przejmuje parę wodną z osuszanej przegrody. Warunkiem skuteczności osuszania jest zamknięcie obiegu powietrza w pomieszczeniu poprzez jego uszczelnienie.

Osuszanie absorpcyjne w sposobie funkcjonowania jest podobne do kondensacyjnego z tym że rolę "pochłaniacza wilgoci" pełni absorber (materiał o dużej chłonności wilgoci). Przepływające przez niego powietrze oddaje zawartą w nim wodę, a po podgrzaniu wraca do pomieszczenia i suszy przegrody.

Osuszanie mikrofalowe funkcjonuje na zasadzie wgłębnego podgrzewania wody zawartej w murze powodując jej odparowanie i dyfuzję w kierunku powierzchni. Mikrofale mogą być wysyłane z urządzeń powierzchniowych lub wgłębnych, co wymaga już wiercenia otworów w przegrodzie.

Intensywność odparowania zwiększają instalowane powierzchniowo termowentylatory, które mogą pracować również niezależnie od generatorów mikrofalowych. Pomieszczenie osuszane w ten sposób musi być dobrze wentylowane i niekiedy instalowane są dodatkowe osuszacze powietrza na jego dolocie.

Inwazyjne osuszanie murów

W ten sposób prowadzi się najczęściej prace zmniejszające wilgotność podłoża połączone z utworzeniem przepony zapobiegającej wnikaniu wody kapilarnej. Technologie te wymagają z reguły wywiercenia rzędu otworów które pozwolą na osuszenie izolowanego przekroju i wprowadzenie środka uszczelniającego. Ostateczne usunięcie wilgoci najczęściej wymaga jednak zastosowania również jednej z metod bezinwazyjnego osuszania całej przegrody.

Termoiniekcja to metoda polegająca na ogrzaniu wywierconych otworów i po obniżeniu wilgotności wprowadzeniu do wnętrza żywicy lub parafiny jako uszczelniacza. Nagrzewanie może być prowadzone za pomocą dmuchaw, grzałek czy też aparatury mikrofalowej, a środki hydrofobizujące wprowadzane grawitacyjnie lub pod ciśnieniem.

Iniekcja krystaliczna nie jest w zasadzie sposobem na bezpośrednie osuszenie. Tworzy jedynie strukturę w murze ograniczającą przemieszczanie się wilgoci. Może być stosowana również na wilgotne podłoże, a wprowadzana w otwory zaprawy cementowej z aktywatorem krzemianowym utworzy z czasem wodoszczelną barierę.

Elektroosmoza, czyli cofnięcie wody kapilarnej w stronę gruntu (w przeciwną stronę do naturalnego pociągania kapilarnego) w wyniku ukierunkowania dipoli cząsteczek wody pod wpływem prądu elektrycznego.

Pierwotnie przepływ prądu w murze uzyskiwano dzięki wprowadzonym elektrodom, ale obecnie wystarczy ustawiony w pobliżu aparat wysyłający fale elektromagnetyczne - na efekty jego działania trzeba jednak poczekać przynajmniej kilka miesięcy, a później musi pracować przez cały czas.

Hydroizolacja pozioma fundamentów

Iniekcyjne metody utworzenia wodoszczelnej przepony nie zawsze przynoszą spodziewane efekty i w zasadzie jedynie utworzenie ciągłej i wytrzymałej warstwy izolacyjnej w całym przekroju ściany gwarantuje pełne zabezpieczenie przed wnikaniem wilgoci.

Wymaga to jednak utworzenia szczeliny przez całą grubość muru umożliwiającej wprowadzenie przegrody hydroizolacyjnej. Dzięki nowym rozwiązaniom technicznym podcinanie przegród stało się bezpieczne i szybkie, a wykorzystywane do tego maszyny pozwalają na przecinanie praktycznie dowolnych materiałów konstrukcyjnych.

Odcinkową izolację murów z użyciem tworzywowych materiałów hydroizolacyjnych układa się po przecięciu ściany maszyną wyposażoną w piłę łańcuchową z zębami widiowymi (w przypadku ścian ceglanych) lub przecinarką linową z nasypem diamentowym gdy przecinane będą przegrody betonowe.

Przecinanie ściany maszyną wyposażoną w piłę łańcuchową w celu wykonania odcinkowej izolacji muru

Do wycinania szczelin jak i dużych otworów wykorzystywane są też piły tarczowe mocowane do podłoża. Izolację poziomą układa się na zakład, klinuje, a szczelinę wypełnia pod ciśnieniem zaprawą cementową.

W murach ceglanych skuteczną izolację zapewni też wciśniecie blachy w spoiny miedzy cegłami. Blachę ze stali chromoniklowej o grubości 1,5 mm i pofalowanym przekroju wbija się w spoiny maszyną wyposażoną w młot pneumatyczny. Szerokość pojedynczych blach wynosi ok. 35 cm, a pofalowanie zapewnia utworzenie szczelnego połączenia na zakład.

autor: Redakcja BudownicwaB2B
oprac.: Maja Wychowaniec
zdjęcia: Aquastop, Prinz