Podsumowanie II Krajowego Forum spalania biomasy

Gospodarzem II Krajowego Forum spalania biomasy była Akademia Górniczo Hutnicza. Dzięki uprzejmości rektora prof. Antoniego Tajdusia, Forum zagościło w głównej auli audytoryjnej Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie.

"W Forum zaangażowało się ponad 90 partnerów i instytucji współpracujących. Gościmy kilkudziesięciu ekspertów i inwestorów zagranicznych. Biorąc pod uwagę ogromne zainteresowanie oraz entuzjastyczne opinie uczestników, już dziś możemy zaprosić państwa na III edycję wydarzenia w 2013 r." zadeklarowała na Forum Maria Przekopowska, dyrektor zarządzający CBE Polska.

Przytaczając wypowiedź prof. Adama Guły z części inauguracyjnej, można śmiało stwierdzić że od 2012 r. Forum spalania biomasy przybrało nowy wymiar: "Biorąc pod uwagę rozmach wydarzenia oraz ilość firm i gości zagranicznych już dziś możemy mówić o nowej formule Forum. Wydarzenie przekształciło się bowiem z debaty krajowej w międzynarodową" powiedział prof. Adam Guła.

"Przedsiębiorstwa wytwarzające energię z biomasy czekają z ewentualnymi inwestycjami do czasu wejścia w życie nowej ustawy o OZE. Skoro wstrzymują się przedsiębiorstwa wytwórcze, czekać muszą również inwestorzy i produkujący biomasę. Obecna sytuacja legislacyjna nie wpływa korzystnie na rozwój rynku biomasy, gdyż jest nieprzewidywalna... a inwestorzy nie lubią sytuacji nieprzewidywalnych...".

Tymi słowami podsumował obecną sytuację na polskim rynku biomasy Marek Paw, starszy specjalista ds. Paliw Wydziału Gospodarki Energetycznej PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. Oddział Elektrownia Bełchatów, podczas odbywającego się w dniach 18 i 19 kwietnia br. II Krajowego Forum spalania biomasy.

Pierwszym punktem programu II Krajowego Forum spalania biomasy było wystąpienie prof. Adama Guły, reprezentującego Gospodarza Honorowego Forum - Akademię Górniczo - Hutniczą. Profesor odniósł się w nim do technologicznych, ekonomicznych i ekologicznych aspektów produkcji energii elektrycznej z biomasy.

Jego zdaniem "biomasa powinna być wykorzystywana w Polsce głównie do wytwarzania energii cieplnej w małych i średnich ciepłowniach".  Za takim wykorzystaniem tego źródła energii odnawialnej przemawia jedno z jego największych ograniczeń, czyli mała gęstość biomasy, która powoduje, że trzeba transportować jej olbrzymie ilości.

"W polskich warunkach klimatycznych należałoby używać biomasy do produkcji ciepła, a nie energii elektrycznej w lokalnych małych i średnich jednostkach" - zauważył prof. Guła. Według podanego przez niego przykładu elektrownia o mocy 400 MW, aby uzyskać 5% udział energii z biomasy, potrzebuje dziennie 500 ton tego surowca. Ciężarówki przewożące go z odległości do 100 km, pokonywałyby dziennie dystans 5 tys. km, czyli odległość z Moskwy do Lizbony.

Główną barierą w upowszechnianiu tego typu źródeł energii jest brak środków na finansowanie inwestycji. "Rolnicy i małe podmioty nie mają na to pieniędzy. Potrzebna jest pomoc państwa, bowiem przy 40-proc. wsparciu tego typu przedsięwzięć, w ciągu 10 lat mogłoby powstać 250-300 tys. lokalnych kotłów tego typu" - ocenił. 

Kolejnym punktem w programie Forum spalania biomasy były dwie istotne debaty panelowe. Pierwsza odnosiła się do funkcjonowania europejskiego rynku biomasy, jego kształtu oraz regulacji w poszczególnych krajach. Natomiast w drugiej omówione zostały realia polskie.

Na temat specyfiki rynków biomasy w poszczególnych krajach europejskich debatowali eksperci. Opowiedzieli oni o kwestiach rozwoju ram prawnych i ekonomicznych instrumentów wspierających efektywne wykorzystanie energii z biomasy we własnych krajach. Dodatkowo przedstawili potencjał technologiczny i surowcowy, jak również przybliżyli najciekawsze realizowane inwestycje.

W drugiej dyskusji panelowej Forum spalania biomasy wypowiedzieli się m.in.: prof. Wojciech Nowak, Dziekan Wydziału Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechniki Częstochowskiej, Karol Teliga, prezes Polskiego Towarzystwa Biomasy POLBIOM, Kazimierz Szynol, dyrektor TAURON Wytwarzanie S.A. Oddział Elektrownia Jaworzno III, Marek Bogdanowicz, menedżer ds. produkcji Elektrownia Skawina S.A., Janusz Szlanta, prezes zarządu Elektrociepłowni Andrychów Sp. z o.o oraz Marek Paw, starszy specjalista ds. Paliw Wydziału Gospodarki Energetycznej PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A.

Wspomniany panel dyskusyjny został zdominowany przez zagadnienia regulacyjne, które mają obecnie kluczowy wpływ na proces inwestycyjny oraz funkcjonowanie polskich przedsiębiorstw energetycznych.

Marek Paw ocenił, iż: "Otoczenie prawne nie ma pozytywnego wpływu na rozwój rynku biomasy w Polsce. Obecna "przepychanka" z ustawą OZE tez nie polepsza tej sytuacji. Jako Elektrownia Bełchatów jesteśmy najlepszym tego przykładem. Projekt ustawy OZE zakłada bowiem wprowadzenie współczynników korekcyjnych ograniczających wielkość wsparcia (tzw. "zielonych certyfikatów") dla niektórych technologii OZE.  W związku z tym pojawia się ogromna niepewność. Dla niektórych podmiotów, np. elektrowni opalanych węglem brunatnych wielkość współczynnika korekcyjnego ma ogromne znaczenie, gdyż z reguły stoją one na granicy opłacalności spalania biomasy."

Po części panelowej Forum, rozpoczął się blok case studies. Omówiono w nim strategiczne inwestycje realizowane obecnie w Polsce jak również zaprezentowano najciekawsze rozwiązania i nowinki technologiczne. 

Ostatnim punktem programu pierwszego dnia Forum spalania biomasy, była prezentacja Hansa Langevelda, który obecnie jest zaangażowany w biomasowe projekty dla Komisji Europejskiej, bioenergii MAE i holenderskiego Ministerstwa Gospodarki, Rolnictwa i Innowacji.  Ekspert opowiedział uczestnikom o nowych źródłach i perspektywach pozyskania paliw biomasowych w Europie.

Drugi dzień Forum spalania biomasy rozpoczął się debatą panelową dotyczącą zagospodarowania ubocznych produktów spalania biomasy. Wspomniana dyskusja była kontynuacją seminarium na ten temat, zorganizowanego przez zespół CBE Polska, które odbyło się 23 listopada 2011 r. w Warszawie. Eksperci zaangażowani wcześniej w seminarium zdecydowali się podjąć wątek ponownie w Krakowie.

Temat wzbudzał ogromne zainteresowanie, a zakres problemowy pojawił się już w trakcie pierwszego dnia Forum spalania biomasy w wypowiedziach prelegentów oraz zgromadzonych gości.

Tytułem wstępu dr Rafał Rajczyk wspomniał o wnioskach poseminaryjnych z listopadowego spotkania, które zebrane i zredagowane przez CBE Polska zostały w formie listu otwartego przedłożone Ministerstwu Środowiska. W ramach odpowiedzi Ministerstwo zadeklarowało uznanie zasadności 3 spośród 5 przedłożonych wniosków.

Zostaną one uwzględnione w pracach resortu nad projektami aktów wykonawczych do nowej ustawy o odpadach, jak również będą poddane szczegółowej analizie w ramach procesów legislacyjnych rozporządzeń - na etapie konsultacji społecznych.

W trakcie panelu kolejni Eksperci omówili kwestię zagospodarowania ubocznych produktów spalania na przykładzie reprezentowanych przedsiębiorstw. Zgodnie stwierdzono, że jedną ze strategicznych kwestii problemowych są braki regulacyjne i przepisy nie znajdujące zastosowania w rzeczywistości. Podkreślono także legislacyjną stagnację odpowiedzialnych organów.

Kolejnym punktem programu był panel dyskusyjny związany z sytuacją biomasową na rynku ciepłownictwa. Wszyscy Eksperci kolejno scharakteryzowali własne doświadczenia z wykorzystaniem biomasy.

Pojawiły się min. kwestie problemu dostaw, rosnących cen paliwa a także zagadnienia technologiczne. Jacek Płoński, prezes zarządu PEC Łapy omówił swoje 10-letnie doświadczenia w spalaniu a także zwrócił uwagę na  problem z odpadem o kodzie 100103 (popiół lotny z torfu i drewna nie podlegający obróbce chemicznej).

"Są to pyły wyłapywane u nas przez elektrofiltr, u innych np. przez multicyklony. Odbiorem tych pyłów są bardzo zainteresowani rolnicy, ponieważ uważane są one za bardzo dobry nawóz. Jednak rozporządzenie tego nie dopuszcza. Nikt za bardzo tych odpadów nie chce odbierać. Po przeprowadzeniu badań w akredytowanym laboratorium otrzymaliśmy zgodę na przekazywanie ich na wysypisko jako warstwę przesypową. Z rozmów jakich prowadziliśmy z innymi PEC-ami wynika, że oni składują ten odpad u siebie i nie wiedzą co z tym zrobić. Warto by było doprowadzić do zmiany rozporządzenia, abym można było przekazywać pyły zainteresowanym rolnikom" powiedział Jacek Płoński.

Andrzej Surma z OPEC Grudziądz omówił doświadczenia swojego przedsiębiorstwa w aktywizacji lokalnego środowiska poprzez zainicjowanie i uruchomienie Grudziądzkiego Parku Technologicznego. Scharakteryzował cały proces wykorzystania biomasy w OPEC Grudziądz, sięgający 2004 r., a także rodzaje wykorzystywanego paliwa.

Kolejny Ekspert - Marek Bączkiewicz z EC Słupsk przedstawił min. proces modernizacji układu nawęglania biomasy, problemy dużej wilgoci biomasy i miału przy współspalaniu.  Opowiedział o tym jak w Słupsku, poprzez zastosowanie kraty wibracyjnej i drobną zmianę konstrukcyjną zasobnika rozwiązano problem z podawaniem paliwa.

Pan Bączkiewicz zauważył także: "u nas współspalanie biomasy ma sens ekonomiczny tylko wtedy gdy kombinacja ceny oraz oszczędności w zakresie emisji CO2 jest korzystniejsza niż koszt wynikający z ceny węgla. Przeprowadziliśmy analizę celowości zakupu biomasy w momencie, kiedy można ją kupić najtaniej, czyli w lecie. Analizowaliśmy straty wartości opałowej i ewentualną konieczność zadaszenia miejsca składowania biomasy. Analiza wykazała, ze straty z tytułu obniżenia wartości opałowej są niższe niż różnica cen, a ponoszenie dodatkowych kosztów inwestycyjnych nie jest konieczne. Dodatkowo aspekty ekonomiczne jak wysokie koszty transportu powodują, że optymalnym jest zakup biomasy z odległości nie większej niż 50 km." 

W opinii Eksperta: "Źródła poniżej 20 MW i nie produkujące ciepła w skojarzeniu nie maja żadnych profitów z handlu CO2 lub zielonych certyfikatów. Trudno jest im konkurować o paliwo z dużymi podmiotami (w przeciągu 10 lat naszej eksploatacji paliwo średnio zdrożało 5 krotnie). Natomiast z punktu widzenia ekologicznego są to pomioty, które w mojej ocenie najlepiej oddziałują na środowisko. Wynika to z faktu, że dostawy paliw odbywają się z terenu o mniejszym promieniu dostawy od źródła, a co za tym idzie transport emituje mniej zanieczyszczeń."

W trakcie debaty kwestia współspalania budziła zarówno akceptację jak i sprzeciw poszczególnych Ekspertów. Karol Teliga - prezes Polskiego Towarzystwa Biomasy POLBIOM zabierając głos z pozycji wolnego słuchacza zaapelował: "...nie samo współspalanie jest problemem (a wręcz wydaje się ono być środkiem do osiągnięcia celów emisyjnych), a kwestia stanu prawnego".

Dodatkowo stwierdził także, że skutki cywilizacyjne zbyt drogiego ciepła są o wiele gorsze niż skutki drogiego prądu. Dodatkowo zauważono, że jako sposób efektywnego sposobu wzrostu udziału OZE w cieple w gospodarczym wyzwaniu winno  być opracowanie specjalnych systemów premiujących i motywujących dostawców "zielonego" ciepła.

Po zakończeniu dyskusji panelowych przyszedł czas na blok II z kategorii case studies.

Po zakończeniu wystąpienia Metso, moderator zaprosił na scenę Pana Antii Rainio z fińskiej elektrowni Kymin Voyma Oy, która spala biomasę od 10 lat. Pan Rainio omówił moce zainstalowane w swoim zakładzie, historię inwestycji a także udział procentowy oraz rodzaj paliwa. Następnie przeszedł do charakterystyki samej instalacji oraz szczegółów technicznych. Prelegent na podstawie przykładu dobrych praktyk udowodnił, że uzyskanie określonych celów uzależnione jest ściśle od kontroli jakości paliwa, budowy kotła oraz zastosowanych materiałów konkludując, że elektrownia Kymin Voima jest dobrym przykładem tego iż biomasa może być wykorzystywana z powodzeniem także w dużo skalowym procesie wytwarzania. Warto zaznaczyc, iz dostawca rozwiązań w omawianej elektrowni Kymin Voima - była firma Metso.

Prezentacja Radoslava Knazura była ostatnią wygłoszoną podczas II Krajowego Forum Spalania Biomasy. Dyrektor Zarządzająca CBE Polska - Maria Przekopowska- podsumowując tegoroczną edycję konferencji podziękowała serdecznie wszystkim za uwagę i udział a także zaangażowanie.

Żegnając gości zachęciła do udziału w III Krajowym Forum Spalania Biomasy, które z pewnością skupi ponownie szacowne grono wybitnych Ekspertów.

źródło i zdjęcie: cbepoland.pl