Rodzaje odwodnień posesji

Nadmiar wody na posesji

Podstawowym problemem jaki pojawia się przy planowaniu odwodnienia działki to ustalenie możliwości odprowadzenia wody. W obrębie działki jej nadmiar można odprowadzić do własnej studni chłonnej czy drenażu rozsączającego lub w ostateczności do zbiornika powierzchniowego np. w postaci oczka wodnego.

Natomiast zgodnie z prawem wody gruntowe i opadowe nie mogą być kierowane na sąsiednie działki, a ukształtowanie powierzchni nie może zakłócać naturalnego jej spływu. Planowanie odprowadzenia wody poza granice posesji wymaga uzyskania odpowiednich zezwoleń zgodnie z wymaganiami prawa wodnego lub uzgodnień z zarządcą lokalnej sieci kanalizacyjnej.

Tylko wtedy wodę można będzie odprowadzać do naturalnych zbiorników (rzeki, stawy, jeziora), rowów melioracyjnych czy kanalizacji burzowej. Trzeba też pamiętać, że ukształtowanie terenu ma istotny wpływ na nawodnienie działki, która może być zagrożona zalewaniem np. w wyniku napływu wody z sąsiednich terenów.

Podstawową barierę będzie pełnić przy takim zagrożeniu odpowiednio wysoka podmurówka ogrodzenia jak też profilaktyczne wyniesienie poziomu zerowego budynku ponad otaczający teren.

Rodzaje systemów odwodnienia

Wybór sposobu odwodnienia zależy od przewidywanej intensywności nawodnienia, ukształtowania terenu działki oraz warunków gruntowych. W praktyce stosowane są trzy metody - samospływu, odwodnienia liniowego i drenażu.

Metoda samospływu polega na takim ukształtowaniu podłoża, aby woda samoczynnie przemieszczała się w pożądanym kierunku. Może być ona wykorzystana do odwodnienia powierzchni utwardzonych jak i nieutwardzonych. Minimalne nachylenie w kierunku spływu powinno wynosić ok. 1 - 1,5 %.

Należy unikać zbyt dużych spadków, gdyż dynamiczny przepływ wody powoduje porywanie również cząstek gruntu i jego wypłukiwanie. W przypadku chodników czy dość wąskich podjazdów woda odprowadzana jest po prostu do przylegającej do nich powierzchni nieutwardzonych.

Korzystne będzie niewielkie wyniesienie takich nawierzchni powyżej otaczającego terenu, jak też ukształtowanie spadku poprzecznego jedno- lub dwustronnego, co zapobiegnie nanoszeniu gruntu przez wodę spływającą z powierzchni nieutwardzonej.

Przy większych szerokościach nawierzchni wskazane jest wykonanie tzw. koryt w formie obniżonego pasa nawierzchni. Ułatwi to ukierunkowanie spływającej wody do studzienki czy zbiornika powierzchniowego. Na powierzchniach nieutwardzonych ten sam efekt zapewnią zagłębione koryta betonowe lub z tworzywa, co zapobiega wnikaniu wody np. w pobliżu ścian domu odprowadzanej z orynnowania.

Jednak z większych powierzchni nieutwardzonych spływającą wodę można bezpośrednio kierować jedynie do własnego rowu odwadniającego. W innych rozwiązaniach - odprowadzenie do studni chłonnej, podziemnego systemu rozsączającego, rowu melioracyjnego czy kanalizacji deszczowej konieczne będzie jej oczyszczenie poprzez doprowadzenie do osadnika, gdzie zatrzymają się części stałe niesione wraz z wodą.

Odwodnienie liniowe stosowane jest do odprowadzenia wody z dużych powierzchni utwardzonych, gdy nie ma możliwości samoczynnego odpływu wody z takich nawierzchni. System odwodnienia liniowego polega na ułożeniu w nawierzchni koryt przykrytych kratką umożliwiającą bezpieczne poruszanie się i odprowadzenie wody do osadnika, a następnie grawitacyjnie lub przy użyciu pompy do studni chłonnej, rowu, kanalizacji.

Obecnie odwodnienia liniowe budowane są z prefabrykowanych elementów modułowych wykonanych z betonu polimerowego, a wyroby te dostosowane są do różnych obciążeń nawierzchni (ruch pieszy, samochody osobowe, ciężarowe). Montaż odwodnienia polega na ułożeniu poszczególnych segmentów na takiej głębokości, aby ich górna powierzchnia znalazła się 0,5-1 cm poniżej nawierzchni.

Odwodnienia liniowe wyprodukowane przez firmę AS z Piaseczna

Na każdym ciągu odwodnienia montowany jest osadnik piasku, a dalszy odpływ wody prowadzi się rurami zakopanymi w gruncie. Przy odwodnieniu pochyłych nawierzchni sięgających poniżej poziomu terenu np. zjazdu do podziemnego garażu, trzeba liczyć się z intensywnym napływem wody opadowej.

W związku z tym odwodnienie liniowe musi mieć odpowiednio dużą przepustowość, a odprowadzenie wody wymaga niekiedy budowy niezależnej studni chłonnej lub przepompowni, jeśli nie można zapewnić grawitacyjnego odpływu do kanalizacji.

Drenaż jest systemem stosowanym przy odwodnieniu powierzchni działki (tzw. drenaż melioracyjny) jak też do obniżenia poziomu wód gruntowych przy fundamentach domu. Drenaż melioracyjny układa się głównie w gruntach, na których długo utrzymuje się wysokie nawodnienie, ale może też służyć do rozsączania wody pochodzącej z rynien.

Odwadniające ciągi drenarskie wykonuje się z perforowanych rur plastikowych układanych na warstwach filtracyjnych. Średnicę rur i ich rozstaw, wielkość otworów jak i rodzaj warstwy filtracyjnej dobiera się indywidualnie do warunków wodno-gruntowych na danym terenie.

Rury powinny być układane na głębokości poniżej warstwy uprawnej (przynajmniej 0,7 m). Inną formą drenażu odwadniającego stosowaną głównie do odprowadzenia wody opadowej z orynnowania jest umieszczenie pod powierzchnią gruntu skrzyń rozsączających. Pełnią one funkcje "dziurawych zbiorników", w których krótkotrwale zbierana jest woda, a następnie samoczynnie przesiąka do podłoża.

Na terenach podmokłych, w celu ochrony budynku przed zalewaniem często wykonuje się drenaż opaskowy, którego zadaniem jest obniżenie poziomu wód gruntowych, a także odprowadzenie wody zawieszonej w gruncie z otoczenia podziemnej części domu.

Jego ułożenie jest uzasadnione wyłącznie w przypadku domów podpiwniczonych, a utworzony dzięki temu lej depresyjny wokół budynku zwiększa skuteczność izolacji przeciwwodnych, likwidując np. napór hydrostatyczny wody gruntowej.

Prawidłowo wykonany drenaż powinien być układany poniżej izolacji poziomej ław fundamentowych wokół całego budynku. Typowa dla tego zastosowania średnica rur drenarskich wynosi 100 mm i powinny być one układane ze spadkiem w kierunku odpływu wynoszącym 0,2 - 0,3 %.

Wokół drenów umieszcza się warstwę filtracyjną z drobnego żwiru o granulacji 2 - 6 mm, przy czym przed jego ułożeniem należy na dnie wykopu ułożyć geowłókninę chroniącą przed wnikaniem drobnych cząstek gruntu. Drenaż opaskowy powinien być połączony z odprowadzeniem wody spływającej po ścianie podpiwniczenia i taką rolę spełnia folia tłoczona (kubełkowa) ułożona na izolacji przeciwwodnej.

W narożach domu umieszczane są studzienki rewizyjne, które pełnią jednocześnie rolę osadników piasku. Odprowadzenie wody wykonuje się przy użyciu rur kanalizacyjnych lub karbowanych bez otworów, bezpośrednio do studni chłonnej, rowu, kanalizacji lub za pośrednictwem pompy, gdy poziom drenażu znajduje się poniżej miejsca odprowadzenia wody.

autor: Redakcja BudownicwaB2B

oprac.: Maja Wychowaniec

zdjęcie otwierające: Aco

zdjęcie w tekście: AS PPH Producent odwodnień liniowych i punktowych