Co trzeba wiedzieć przed przebudową strychu na mieszkanie?

Wysokość poddasza

Najważniejszymi parametrami poddasza decydującymi o zakresie robót i możliwości uzyskania pożądanej powierzchni użytkowej jest wysokość ścianki kolanowej i nachylenie połaci dachowej.

Powierzchnia nadająca się do wygodnego użytkowania powinna mieć w najniższym miejscu co najmniej 140 cm, co umożliwia np. dostęp na ugiętych kolanach, wstanie z łóżka czy krzesła, a pełnowartościowa powierzchnia umożliwiająca swobodne poruszanie się powinna mieć wysokość nie mniejszą niż 190 cm.

Na powierzchnię użytkową wpływa więc kąt pochylenia dachu, konstrukcja więźby jak i wysokość ścianki kolankowej. Przy niekorzystnych zależnościach tych parametrów, adaptację poddasza można ograniczyć do centralnej części obrysu dachu wygradzając wyższą część ocieploną zabudową szkieletową.

Na powierzchnię użytkową poddasza ma wpływ wysokość ścianki kolankowej.

Zależnie od kształtu i i konstrukcji dachowej konieczne będzie dostosowanie sposobu ocieplenia z wykorzystaniem typowych technologii termoizolacji odpowiednio dla dachów spadzistych i płaskich.

Przy rozplanowaniu układu pomieszczeń trzeba brać pod uwagę lokalizację istniejących elementów takich jak kominy, kanały wentylacyjne, piony kanalizacyjne, podpory konstrukcji dachowej, co w istotny stopniu decyduje o możliwości racjonalnego zagospodarowania powierzchni.

Okna na poddaszu

Zależnie od rozmieszczenia pomieszczeń i przeznaczenia konieczne będzie zapewnienie dopływu światła dziennego poprzez okna połaciowe lub fasadowe. Ich powierzchnia i lokalizacja powinny zapewniać równomierne oświetlenie możliwie dużej powierzchni, a jednocześnie wygodny dostęp do ich otwierania czy mycia.

Przyjmuje się, że powierzchnia oszklenia w pomieszczeniach mieszkalnych powinna wynosić 15 - 20% powierzchni podłogi. Okna fasadowe można będzie zamontować jedynie w ścianach szczytowych bądź lukarnie wkomponowanej w połać dachową.

Schody na poddasze

Przystosowanie poddasza do zamieszkania wymaga wybudowania schodów. Ich postawienie może przysporzyć wiele problemów ze względu na szczupłość dyspozycyjnej powierzchni na niższej kondygnacji. W ostateczności można zdecydować się na dobudowanie schodów na zewnątrz domu w formie obudowanej klatki schodowej, która umożliwi wejście na piętro nie tylko z wnętrza domu, ale również z zewnątrz.

Najmniej miejsca zajmują tzw. schody kacze oraz kręte, ale są strome i dość niebezpieczne dla mniej sprawnych użytkowników. Wymiary i kształt otworu stropowego zależą od rodzaju montowanych schodów.

Schody kacze prowadzące na poddasze

Schody kręte montowane wokół centralnego słupa wymagają otworu okrągłego, przy czym jego średnica nie powinna być mniejsza niż 100 cm. Schody o biegu prostym lub z zabiegiem "wchodzą" do otworu o przekroju prostokątnym przy czym krótszy bok odpowiada szerokości schodów, a dłuższy zależy od nachylenia biegu.

Zakres robót przy wykonywaniu otworu w stropie zależy od konstrukcji stropowej. Otwór nie może bowiem osłabiać stropu, ani przecinać jego elementów nośnych bez odpowiedniego wzmocnienia.

Niezbędne instalacje na poddaszu

Na przebudowanym poddaszu trzeba ułożyć przynajmniej instalację elektryczną i grzewczą, ale z reguły znajduje się tam również łazienkę, co wymaga doprowadzenia wody i kanalizacji.

Instalacja elektryczna na poddaszu

Nową rozdzielnicę najwygodniej umieścić na poddaszu - uprości to rozprowadzenie przewodów dla poszczególnych obwodów. Przewody na poddaszu prowadzi się najczęściej wewnątrz ścianek szkieletowych oraz pod pokryciem skosów dachowych w elastycznych rurkach ochronnych tzw. peszlu.

Ogrzewanie poddasza

Zwiększenie powierzchni przeznaczonej do ogrzewania po przebudowie poddasza będzie wymagać dostosowania istniejącej instalacji do nowych warunków pracy. Użytkowane dotychczas źródło ciepła (kocioł) może nie wystarczyć do dostatecznego ogrzewania całego domu i kocioł trzeba będzie wymienić na wydajniejszy.

Alternatywnym rozwiązaniem - w przypadku doprowadzenia gazu do budynku, będzie zainstalowanie drugiego kotła gazowego na poddaszu i wykonanie niezależnej instalacji grzewczej. Na poddaszu możemy ułożyć instalację grzewczą z grzejnikami bądź zdecydować się na ogrzewanie podłogowe.

Najczęściej montowane są grzejniki płytowe instalowane pod oknami, co zapewnia równomierny rozkład temperatury w pomieszczeń i chroni okna (zwłaszcza połaciowe) przed zaparowaniem.

Woda i kanalizacja na poddaszu

Zasilanie instalacji zimnej i ciepłej wody na poddaszu należy poprowadzić możliwie najkrótszą drogą od miejsca umożliwiającego wstawienie trójników w istniejące rury. Jeśli są one stare, o znacznie zmniejszonym przekroju przez osady, lepiej jest podłączyć nowe bezpośrednio do punktu doprowadzenia wody (np. za wodomierzem, przy bojlerze).

Rury wodociągowe tak do wody ciepłej jak i zimnej mają niewielkie średnice najczęściej 16 - 20 mm można więc łatwo ukryć je w płytkich bruzdach wykutych w ścianie w starej części domu, poprowadzić pod pokryciem podłogowym lub w ściankach szkieletowych.

Bardziej kłopotliwe będzie wykonanie kanalizacji ze względu na dużą średnicę rury odpływowej z sedesu i konieczność podłączenia się do istniejącego pionu, który na poddaszu funkcjonuje jako odpowietrzenie, często o zmniejszonej do 75 mm średnicy.

W takich sytuacjach rozwiązaniem będzie zainstalowanie kompaktowego urządzenia do przetłaczania ścieków, które może obsłużyć kilka przyborów sanitarnych (sedes, umywalkę, wannę). Odprowadzenie ścieków odbywa się wtedy rurą o średnicy 30 - 40 mm prowadzoną dowolną trasą bez konieczności zachowania spadku.

Wentylacja poddasza

Problem z zapewnieniem skutecznej wentylacji pomieszczeń na poddaszu wynika z niewielkiej różnicy poziomów między wlotem i wylotem kanałów, co nie gwarantuje uzyskania wystarczającego ciągu naturalnego przy zastosowaniu wentylacji grawitacyjnej.

Lepszym rozwiązaniem będzie zamontowanie wentylatora wspomagającego naturalny ciąg w postaci tzw. nasady hybrydowej. Zależnie od warunków pogodowych wentylacja taka działa jako grawitacyjna lub, jeśli to nie wystarcza, ciąg wytwarza wentylator małej mocy.

W tym układzie wentylacja funkcjonuje w systemie pośrednim - odprowadzenie powietrza odbywa się np. z łazienki, a świeże powietrze przechodzi przez pozostałe pomieszczenia dzięki nawiewnikom zamontowanym w oknach.

Nawiewniki montowane w górnej części okna

W celu zapewnienia przepływu powietrza drzwi wewnętrzne muszą mieć szczeliny (kratki), a kanał wentylacyjny trzeba ocieplić, gdyż na skutek wychłodzenia usuwanego powietrza może wykraplać się woda. Skuteczną wentylację poddasza zapewni również system mechanicznej wentylacji nawiewno-wywiewnej z ewentualnym odzyskiem ciepła.

autor: Redakcja BudownicwaB2B
oprac.: Maja Wychowaniec
zdjęcie otwierające: Velux
zdjęcie w tekście: Velux, Fermacell, Brevis