Konfiguracja warstw i szczegóły wykonania pokrycia dachu

Wstępne pokrycie konstrukcji dachowej folią wstępnego krycia (FWK)

Konstrukcje dachów spadzistych to z reguły ustroje drewniane o różnej budowie uzależnionej m.in. od rozpiętości i kształtu dachu. Stanem wyjściowym przed przystąpieniem do robót dekarskich są najczęściej „gołe” krokwie, które będą elementem bazowym dla zamocowania kolejnych warstw pokryciowych.

Na tym etapie niezależnie od dalszych warstw jak i sposobu korzystania z poddasza powinna być zamocowana folia wstępnego krycia (FWK), która pełni nie tylko funkcję warstwy paroprzepuszczalnej osłaniającej termoizolację - najczęściej z wełny mineralnej - ale również chroni przed ewentualnymi przeciekami pokrycia jak i wodą kondensującą na jego spodniej powierzchni (zwłaszcza w pokryciach z blachy).

Folię tą mocuje się do krokwi za pomocą kontrłat o wysokości ok. 3 cm i szerokości 5-8 cm, które jednocześnie pozwolą na utworzenie przestrzeni wentylacyjnej niezależnie od rodzaju kolejnych, układanych warstw. Jeśli nie przewidziano ułożenia poszycia, to kontrłaty będą oparciem dla łat montażowych pokrycie i pozwolą na swobodny spływ wody po powierzchni folii wstępnego krycia.

Folia wstępnego krycia tzw. FWK, układana na krokwiach w okolicy okapu, fot. Dörken Delta Folie

Istotnym miejscem łączenia folii będzie okap dachu zakończony pasem podrynnowym. Powinien być on założony przed zamocowaniem folii, która powinna zachodzić na niego od wierzchu.

Prezentacja szkoleniowa obróbki komina folią FWK, fot. Dörken Delta Folie

Natomiast wokół wszelkich wystających z pokrycia elementów (kominy, okna dachowe, kominki wentylacyjne) folia powinna być wywinięta w sposób pozwalający na spływ wody, bez zagłębień i lekko napięta.

Regionalnie stawiane są też żelbetowe konstrukcje dachów spadzistych, które przy ociepleniu wymagają utworzenia dodatkowej więźby, pod która zmieści się termoizolacja. Przed zamontowaniem takiej podkonstrukcji żelbetową powierzchnie dachu trzeba pokryć warstwą paroszczelną - najczęściej z papy termozgrzewalnej. Kolejne warstwy (po utworzeniu drewnianego szkieletu) układane są zgodnie z wymaganiami dla typowych konstrukcji dachowych.

Podkłady pod pokrycia dachowe

Choć nie zawsze wymagane jest ułożenie pełnego poszycia na konstrukcji dachowej to jednak poprawia ono stabilność dachu, zapewnia większa szczelność i wycisza pokrycie. Do tego celu wykorzystuje się deski grubości 19-25 mm i o szerokości nie większej niż 15 cm, co zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia tzw, łódkowania.

Poszycie z takiego materiału wykonuje się głównie pod pokrycia blachodachówką bądź dachówką ceramiczną czy cementową, a w przypadku tworzenia podkładu pod gonty, z reguły wykorzystuje się materiały płytowe o podwyższonej odporności na wilgoć - płyty OSB 3, MPF lub sklejki wodoodpornej.

Sztywne poszycie dachu z płyt mfp®, fot. archiwum budujemydom.pl (Pfleiderer Polska)

Grubość takiego poszycia wynosi najczęściej 15 lub 18 mm, i układane jest z zachowaniem kilkumilimetrowych szczelin na złączach.

Płyty OSB ze względu na zróżnicowaną wytrzymałość kierunkową układa się dłuższym bokiem w poprzek krokwi. Połączenia wzdłużne płyt muszą znajdować się na krokwiach z przesunięciem w kolejnych rzędach, natomiast na złączach poprzecznych umieszcza się złączki stalowe typu H.

Na dachach z poszyciem z desek lub płyt kolejną warstwą będzie pokrycie z papy podkładowej, która chroni deskowanie m.in. przed zamoknięciem. W przypadku układania płaskich pokryć blaszanych (np. blacha na rąbek) papę zastępuje specjalna, włochata mata umożliwiająca „oddychanie” przestrzeni pod nim.

Pod pokrycia mocowane na łatach, konieczne jest ułożenie również kontrłat, które - podobnie jak na folii wstępnego krycia - umożliwiają swobodny spływ skroplin i ewentualnych przecieków.

Zasadniczo kontrłaty powinny pokrywać się z przebiegiem krokwi, ale przy lekkich pokryciach np. z blachodachówki mogą być mocowane w nieco innym rozstawieniu. Oczywiście przy kryciu gontem bitumiczny ich mocowanie wykonuje się na równym podłożu z papy, a nawet bezpośrednio na surowym podkładzie z płyt (przy dużych kątach nachylenia połaci).

Montaż pokrycia

Szczegółowe zasady montażu poszczególnych rodzajów pokryć dachowych określane są z reguły w instrukcjach producentów. Niemniej już na etapie przygotowania podłoża trzeba odpowiednio rozmieścić łaty, zamontować niektóre obróbki blacharskie. Przy pokryciach blachodachówką jak i dachówkami klasycznymi bardzo istotne jest dokładne rozstawienie łat montażowych dostosowane do profilu pokrycia.

Rozstaw łat pod pokrycie z blachodachówki TUR i MODUS, fot. Blachy Pruszyński

Przy układaniu dachówek konieczne będzie również rozmierzenie pokrycia na długości, tak aby ograniczyć konieczność ich docinania czy układania bardzo wąskich zakończeń. Trzeba również dostosować do warunków lokalnych gęstość mocowania poszczególnych dachówek np. za pomocą sprężystych spinek

Wentylacja pokrycia

Odprowadzenia wilgoci z warstw pokryciowych wymaga utworzenia pustek powietrznych jak i możliwości samoczynnej cyrkulacji powietrza w tych przestrzeniach. W typowych warunkach ciąg wentylacyjny wytwarzają m.in. powiewy wiatru, nagrzewanie się pokrycia czy różnica wysokości wlotu i wylotu powietrza.

Wentylacyjna taśma kalenicowa Ventotec®, fot. Klöber GmbH

W pokryciach bez deskowania do cyrkulacji powietrza wystarczy utworzenie szczeliny w okapie i kalenicy oraz ewentualne wstawienie elementów wentylacji połaciowej.

W przypadku dachów odeskowanych przepływ powietrza powinien odbywać się na dwóch poziomach - bezpośrednio nad folią paroprzepuszczalną i nad deskowaniem. Przewiew w górnej warstwie będzie funkcjonował podobnie jak w dachach bez deskowania, a w warstwie dolnej konieczne będzie wykonanie wycięcia w deskowaniu w pasie kalenicowym o szerokości ok. 5 cm na stronę i przykrycie szczeliny folią wentylacyjną.

Szczelina wentylacyjna w okapie, fot. Blachy Pruszyński

W okapie wlot tworzony jest ponad pasem podrynnowym (dolna szczelina wentylacyjna) oraz pod pokryciem (górny wlot powietrza w okapie).

Obróbki blacharskie

Większość rodzajów pokryć dachowych wymaga zastosowania elementów blaszanych jako wykończenie krawędzi okapowej i bocznej czy uszczelnienia wokół komina, choć przy płaskich pokryciach np. z gontów, elementy te wykonywane są z materiałów bitumicznych łączonych klejem, lepikiem bądź na drodze samoczynnej wulkanizacji.

Płytkie obróbki w koszach i przy kominach mogą przyczynić się do wnikania wody opadowej pod pokrycie. Głębokość wsunięcia obróbek blacharskich pod pokrycie zależy od kąta nachylenia połaci - ale nie powinna być mniejsza niż 15 cm.

Montaż blachodachówki przy koszu, fot. Blachy Pruszyński

Przy pokryciach profilowanych powinny być umieszczane dodatkowo kształtki uszczelniające lub wywinięcia krawędzi blachy. Brzegi obróbek powinny tworzyć tzw. kapinos - zagięcie krawędzi zapobiegające podsiąkaniu wody. Przy szerokich przeszkodach np. kominach stojących w znacznej odległości od kalenicy warto zamontować tzw. kozubek - element rozdzielający strumień spływającej wody na boki jak i podwyższyć z tej strony obróbkę blacharską komina.

Autor: Redakcja BudownicwaB2B

Opracowanie: Aleksander Rembisz

Zdjęcie otwierające: Blachy Pruszyński

Zdjęcia w tekście: Blachy Pruszyński, Pfleiderer Polska, Dörken Delta Folie, Klöber GmbH