2023-12-17 11:38:42 
Składniki farb silikatowych
Jak wszystkie produkty malarskie również i farby silikatowe zawierają podstawowe komponenty w postaci spoiwa, pigmentów, wypełniaczy i rozcieńczalnika, ale w porównaniu z innymi produktami bazują na surowcach naturalnych z niewielką domieszką polimerowych składników modyfikujących.
Spoiwem w tych farbach jest potasowe szkło wodne (wodny roztwór krzemianu potasu), a proces jego wiązania i utwardzania polega na reakcji chemicznej z dwutlenkiem węgla zawartym w powietrzu, tworząc w pierwszym etapie tzw. żel krzemianowy.
Kolejnym etapem dojrzewania powłoki jest reakcja chemiczna z mineralnym podłożem, w wyniku której następuje utwardzenie farby i trwałe połączenie z pokrywaną powierzchnią, a także odparowanie wilgoci.
Powstała powłoka ma strukturę krystaliczną z mikroporami, co decyduje o wysokiej paroprzepuszczalności pokrycia - względny opór dyfuzyjny Sd<0.08 m
Składnikami modyfikującymi własności pokrycia z farb silikatowych jest dodatek substancji organicznej w postaci żywicy polimerowej, odpornej na zasadowy odczyn wodnego szkła potasowego oraz związek chemiczny o własnościach hydrofobowych.
W efekcie powłoka uzyskuje mniejszą nasiąkliwość i zabezpieczenie przed przyleganiem zabrudzeń, jednak alkaliczne własności spoiwa (pH ponad 11) praktycznie eliminuje wykorzystanie do barwienia pigmentów organicznych, co w efekcie ogranicza paletę barw pokrycia tymi farbami w porównaniu z wyrobami akrylowymi czy silikonowymi.
Pewnym sposobem na urozmaicenie dostępnych kolorów jest użycie farb krzemianowo-silikonowych, choć oczywiście odbywa się to kosztem obniżenia walorów użytkowych charakterystycznych dla „czystych” produktów bazowych.
Obszary zastosowania farb silikatowych
Farby na bazie szkła wodnego potasowego, ze względu na swoje własności użytkowe przeznaczone są zwłaszcza do wymalowań na zewnątrz - głównie elewacyjnych - w nowych jak i remontowanych obiektach. Mogą być również nakładane wewnątrz budynków, głównie w pomieszczeniach wymagających pokrycia przegród powłoką o niskim oporze dyfuzyjnym lub odporna na korozję biologiczną.
Najkorzystniejsze warunki dla tych farb stwarzają surowe tynki mineralne - wapienne i cementowo-wapienne oraz powierzchnie betonowe - które umożliwiają utworzenie trwałego połączenia pokrycia z podłożem w wyniku reakcji chemicznych, co zapewnia praktyczną nieusuwalność powłoki malarskiej i stanowi też dodatkową ochronę przed rozprzestrzenianiem się pożaru, stabilizując również inne powłoki ochronne.
Głównym wyznacznikiem decydującym o uzasadniony technicznie i kosztowo wykorzystaniu farb silikatowych, są ich unikalne własności - bardzo wysoka paroprzepuszczalność, odporność na korozję biologiczna i trwałość. Szczególne korzystne cechy takiej powłoki występują w nowych obiektach, przy ociepleniach, których wykorzystano wełnę mineralną.
Dzięki temu ograniczone jest ryzyko kondensacji pary wodnej przenikającej przez przegrodę, gdyż wilgoć może łatwo migrować na zewnątrz budynku, przyspieszając również wysychanie świeżych tynków i podłóg. Również w przypadku renowacji zabytkowych budowli, powłoki krzemianowe na elewacji znacząco zwiększają ich trwałość i pozwalają na odprowadzenie wilgoci z trwale zawilgoconych murów.
Walory farb silikatowych ujawniają się także w obiektach narażonych na długotrwały kontakt z zawilgoconym otoczeniem - na obszarach zadrzewionych, czy w pobliżu zbiorników wodnych. Własności alkaliczne tej powłoki nie sprzyjają bowiem rozwojowi glonów i porostów na elewacji, co wpływa korzystnie na jej estetykę jak i trwałość.
Wady i ograniczenia stosowania powłok silikatowych
Istotnym ograniczeniem ich użycie będzie rodzaj pokrywanego podłoża, gdyż na niektórych powierzchniach - ze względu na niedostateczną przyczepność - nie mogą być nakładane. Problem ten pojawia się głównie przy zamiarze renowacji starych wymalowań, gdyż często nie wiemy jaką farbą pokryte były poprzednio ściany elewacyjne.
Nie można ich bowiem nakładać na farby dyspersyjne, czyli na większość powszechnie wykorzystywanych farb na bazie żywic syntetycznych popularnie nazywanymi emulsyjnymi (akrylowe, silikonowe, lateksowe), a także na powłokach polimerowych np. tynków żywicznych. Nie ma to również funkcjonalnego uzasadnienia, gdyż nowa warstwa nie poprawi paroprzepuszczalności ściany, a ochronę przed porostami można zapewnić w inny sposób.
Ze względu na silnie alkaliczny odczyn tych farb pojawiają się problemy z ich barwieniem, do czego nie można użyć popularnych pigmentów, a trwałość kolorów uzależniona będzie od jakości użytych barwników, co ma również istotny wpływ na cenę farby, a oferowane barwione produkty dostępne są najczęściej w pastelowych „smutnych” kolorach.
Zasadowość tego materiału wymaga również stosowania odpowiednich zabezpieczeń osobistych chroniących przed kontaktem z farbą oraz otoczenia przed zachlapaniem, które może być bardzo trudne do usunięcia.
Zasady aplikacji farb silikatowych
Nowe podłoża mineralne na bazie wapna czy cementu nadają się do malowania niemal natychmiast po stwardnieniu, natomiast farb silikatowych nie należy nakładać na podłoża gipsowe czy z gips-kartonu. W przypadku starych powłok (innych niż silikatowe) pokrycie taką farbą może powodować łuszczenie się powłoki i w razie wątpliwości lepiej zrezygnować z jej użycia.
Podczas nakładania powłoki malarskiej prace powinny być prowadzone w sprzyjających warunkach atmosferycznych - przy temperaturach w zakresie 10-20°C i wilgotności powietrza do 80%.
Trzeba też stworzyć zabezpieczenie przed ewentualnymi bezpośrednimi opadami np. zacinającym deszczem, a optymalne warunki do aplikacji zapewni osłona siatkowa chroniąca przed gwałtownymi zmianami temperatury i nasłonecznieniem.
Wskazane jest również zagruntowanie podłoża preparatem na bazie szkła wodnego, co umożliwi wyrównanie chłonności podłoża i uchroni przed niejednorodnością barwy pokrycia.
Natomiast prowadzenie robót w niesprzyjających warunkach atmosferycznych może doprowadzić do powstawania zacieków i zeszkleń w wyniku przedwczesnego lub opóźnionego procesu utwardzania się spoiwa.
Alkaliczny odczyn wymaga stosowania przez pracowników zabezpieczeń osobistych przynajmniej w formie rękawic i okularów ochronnych, a przedmioty szklane, glazurowane (np. płytki i ceramika sanitarna) czy drewniane, znajdujące się obszarze prowadzonych robót malarskich wymagają ochrony przed kontaktem z farbą, gdyż stwardniałych zachlapań nie da się później usunąć.
Autor: Redakcja BudownicwaB2B
Opracowanie: Aleksander Rembisz
Zdjęcie główne: Sto sp. z o.o.
Komentarze