Odwodnienie wokół domu - wykonanie opaski

Opaska wokół domu

Wokół ścian zewnętrznych budynku trzeba utworzyć tzw. opaskę, która nie tylko pełni funkcję estetycznego wykończenia, ale zabezpiecza dolne partie domu przed zachlapaniem rozmywaną w czasie opadów ziemią i kieruje spływ wody z elewacji z dala od budynku.

Jej szerokość przyjmuje się zwykle w zakresie 40 - 60 cm, ale jeśli również ma pełnić rolę utwardzonego przejścia, wtedy powinna być odpowiednio szersza. Dla umożliwienia szybkiego spływu wody trzeba zapewnić takie jej ukształtowanie żeby uzyskać przynajmniej 2% nachylenie powierzchni w kierunku otaczającego terenu.

Przy budowie opaski często popełniany jest błąd polegający na wykonywaniu jej w formie jednolitej betonowej wylewki, a nawet z dodatkowym pokryciem dekoracyjnymi płytkami ceramicznymi. Takie rozwiązanie nie tylko utrudnia wysychanie gruntu stykającego się ze ścianą fundamentową, ale również betonowa opaska w krótkim czasie ulega deformacji.

Na skutek oddziaływania wysadzin mrozowych i nierównomiernego osiadania gruntu beton popęka, a powierzchnia wybrzuszy się bądź zapadnie. Dlatego nawierzchnię należy wykonywać z drobnowymiarowych materiałów brukowych, kruszywa lub ażurowych płyt, co zapewni jej trwałość przez wiele lat.

Dobór materiałów użytych do budowy opaski dostosowujemy do wymaganej estetyki otoczenia, sposobu zagospodarowania przylegającej powierzchni działki, a także rodzaju gruntu. Prace można rozpocząć po zagęszczeniu i ustabilizowaniu się obsypki wokół fundamentu.

Opaska żwirowa lub z kostki

Najprostszym rozwiązaniem będzie wykonanie opaski z kruszywa mineralnego (żwiru, tłucznia kamiennego, otoczaków) o grubości warstwy 10 - 15 cm. Materiał ten można łatwo dopasować pod względem wyglądu do kolorystyki elewacji.

Pracę rozpoczynamy od korytowania na szerokość i głębokość przewidzianą do wypełnienia kruszywem. Wzdłuż wykopu musimy osadzić krawężniki, które zabezpieczą przed przemieszczaniem się materiału poza wytyczoną opaskę.

Zamiast krawężników można też wstawić betonową palisadę, którą łatwiej dopasować do ewentualnych krzywizn zarysu opaski. Na dnie koryta - zwłaszcza gdy użyjemy gruboziarnistego kruszywa a grunt jest gliniasty - warto ułożyć geowłókninę, która zapobiegnie mieszaniu się ziemi z nawierzchnią i utrudni zakorzenienie się chwastów. Po wypełnieniu koryta kruszywem wystarczy je udeptać i wyrównać, a gdy z czasem samoczynnie osiądzie uzupełnić do założonego poziomu.

Przygotowanie podłoża do ułożenia materiałów brukowych (kostki betonowej, kamiennej czy płyt chodnikowych) - po uprzednim wykonaniu korytowania i osadzenia krawężników - wymaga ułożenia podsypki z piasku o grubości ok. 10 cm, zatem wykop musi być odpowiednio głębszy.

Trzeba też zwrócić uwagę na dostosowanie szerokości opaski do wymiarów materiału nawierzchni poprzez osadzenie krawężników we właściwej odległości od ściany domu, dzięki czemu uniknie się kłopotliwego przycinania płyt lub kostki.

Podsypki piaskowej nie można zbyt intensywnie zagęszczać, gdyż na skutek użycia ciężkiego wibratora może dojść do uszkodzenia warstwy ocieplenia ścian fundamentowych. Z reguły wystarczy dobre nawodnienie podsypki i wyrównanie, a po ułożeniu kostki delikatne zawibrowanie powierzchniowe. Podczas układania kostki, wzdłuż ścian należy zachować ok. jednocentymetrowy odstęp dylatacyjny, wypełniony później piaskiem.

Na wyrównanej i zagęszczonej podsypce piaskowej układane mogą być również płyty chodnikowe - zwykłe lub ozdobne z barwionego i fakturowanego betonu. Układane są z utrzymaniem kilkumilimetrowych szczelin zasypywanych piaskiem, który stabilizuje połączenia płyt.

W pasie gruntu wokół domu, zwłaszcza przy jego nachyleniu tworzącym skarpę układane są również ażurowe płyty betonowe, a w ich otworach można zasiać trawę lub posadzić drobne rośliny płożące. Pod płytami trzeba wtedy ułożyć warstwę geowłókniny, aby zapobiec przenikaniu urodzajnej gleby (nasypanej w otwory płyt) do podłoża, a jednocześnie nie utrudnić podsiąkania wody z głębszych warstw i odprowadzania jej ku powierzchni.

Wyłącznie dekoracyjną rolę będą pełnić opaski wykonane z egzotycznych gatunków drewna w postaci listew lub desek czy kratownic ze stali nierdzewnej. Osłaniają one właściwy pas ochronny wokół domu układany najczęściej w formie nawierzchni żwirowej. Zamocowanie elementów dekoracyjnych wymaga osadzenia w podłożu słupków podpierających ze stali ocynkowanej lub drewna opartych najczęściej na betonowych filarkach.

Schemat wykonania drenażu wokół budynku.

Odprowadzenie deszczówki

Utworzenie opaski wokół domu musi również uwzględniać sposób w jaki odprowadzana będzie woda spływającą rurami spustowymi z rynien. Zależnie od warunków lokalnych możemy rozsączyć ją na powierzchni działki lub skierować do studni chłonnej albo kanalizacji deszczowej.

Przy powierzchniowym odprowadzeniu deszczówki pod wylotem z rury spustowej należy utworzyć utwardzone korytko, którym woda spłynie na oddaloną od ścian domu nieutwardzoną powierzchnię działki. Odpływ na gruncie można utworzyć z gotowych prefabrykowanych elementów betonowych lub ukształtować w formie rynny np. z kostki brukowej.

Bezpośrednio pod spustem wody wstawia się betonową misę kanalizującą spływającą wodę w stronę odprowadzenia, która także zapobiegnie rozpryskowi deszczówki poza odpływ przy intensywnych opadach czy przy silnym wietrze.

Zależnie od konfiguracji terenu i jego zagospodarowania dostosowuje się długość spływu, a na jego końcu, gdzie woda wnika do gruntu, tworzy się wachlarzowe rozprowadzenie pokryte warstwą żwiru, co uchroni przed rozmywaniem ziemi.

Przy odprowadzeniu deszczówki do studni chłonnej bądź kanalizacji deszczowej, rurę spustową wprowadzamy do osadzonego w opasce wpustu podłączonego do odpływu. We wpuście znajduje się siatka zatrzymująca większe zanieczyszczenia, które mogłyby zatkać rurę odpływową, a możliwość oczyszczenia zapewnia uchylna pokrywa.

Przy montowaniu wpustu trzeba zwrócić uwagę na takie jego ustawienie, aby w razie jego zatkania woda wypływająca przez otwór w pokrywie nie doprowadzała do zalewania ściany lub wstawiamy osłonę np. z betonu od strony domu.

Jeśli w pobliżu rosną drzewa liściaste warto na rurze spustowej zamontować klapę odpływową, która umożliwia również kierowanie spływającej wody na zewnątrz uchylną rynienką, a nie do wpustu gruntowego. Uchroni to przed zapychaniem się odpływu w okresie opadania liści, a w razie potrzeby będzie można napełnić deszczówką podstawiony zbiornik.

autor: Redakcja BudownicwaB2B
oprac.: Maja Wychowaniec
zdjęcia: Polbruk, Redakcja