2019-02-26 08:59:19 
Typowe pokrycia dachowe
Wstępny wybór materiału do ułożenia na dachu uzależniony jest od podstawowych wymogów montażowych dla poszczególnych rodzajów pokryć związanych z ich ciężarem i kątem nachylenia połaci, decydujący wpływ ma wytrzymałość konstrukcji dachowej i jej forma.
Blachodachówki i blachy trapezowe są popularnym i trwałym pokryciem dachowym nadającym się na niemal wszystkie rodzaje dachów stromych o nachyleniu powyżej 15%. Jest jednym z najlżejszych materiałów dekarskich (ok. 5 kg/m²), nie wymaga więc zastosowania ciężkiej konstrukcji więźby, co ma istotne znaczenie zwłaszcza w przypadku renowacji starych dachów.
Pokrycia te produkowane są z blach stalowych lub aluminiowych pokrywanych wielowarstwowymi powłokami. Istotny wpływ na ich wygląd i trwałość ma rodzaj zewnętrznej powłoki dekoracyjno-ochronnej, która powinna być dostosowana do warunków otoczenia. Montaż pokrycia wykonuje się poprzez zamocowanie arkuszy wkrętami tzw. farmerskimi do łat nośnych.
Dachówki ceramiczne i cementowe - obie odmiany dachówek nieznacznie różnią się własnościami użytkowymi, a sposób ich układania jest taki sam. Obecnie najczęściej stosowane są dachówki zakładkowe, których szczelność i stabilne ułożenie zapewniają specjalne wyprofilowane zamki. Dachówki są materiałem ciężkim - pokrycia waży zależnie od rodzaju i sposobu układania od 40 do 90 kg/m², wymagają więc solidnej konstrukcji nośnej.
Standardowy kąt nachylenia połaci zawiera się w granicach 30-60°, ale przy układaniu w systemie "podwójnego dachu" pochylenie może być mniejsze. Ołatowanie połaci dachowej dopasowuje się do konkretnych modeli dachówek zgodnie z zleceniami producenta.
Gonty bitumiczne to rodzaj pokrycia dachowego o szerokim zastosowaniu. Gonty w formie pasów, zbudowane są z welonu z włókna szklanego, pokrytego masą bitumiczną modyfikowaną elastomerem SBS i posypką mineralną lub ceramiczną w różnych kolorach.
Ciężar powierzchniowy pokrycia wynosi 9-12 kg/m² - zależnie od odmiany gontu - i mogą być układane na dachach o nachyleniu połaci od 12° do 90°. Powierzchnia spodnia jest samoprzylepna, a spoina pozostaje trwale elastyczna, zdolna do kompensowania naturalnych przemieszczeń konstrukcji dachowej. Gonty wymagają pełnego i stabilnego pokładu z desek, płyt drewnopochodnych lub sklejki wodoodpornej.
Zasady montażu
Montaż pokrycia dachowego można rozpocząć po sprawdzeniu wymiarów konstrukcji dachowej, kątów prostych pomiędzy krawędziami połaci i rozplanowaniu kolejność robót. Wskazane jest także wykończenie kominów oraz wstępne wykonanie obróbek blacharskich. Zależnie od rodzaju pokrycia obowiązują nieco inne wymagania i technologie montażowe.
Blachodachówki
Rozstaw łat musi być bezwzględnie dostosowany do długości modułu blachodachówki. Pod blachodachówką należy zawsze utworzyć przestrzeń wentylacyjną, którą tworzą kontrłaty - listwy o szerokości 50 mm i grubości 19-25 mm mocowane do krokwi więźby dachowej.
Na nich przybija się łaty montażowe o szerokości 50 mm i grubości minimum 35-40 mm przy mocowaniu na połaciach odeskowanych. Na połaciach nieodeskowanych, pokrytych tylko folią paroprzepuszczalną, muszą mieć grubość min. 50 mm. Arkusze blach należy kłaść kolumnami i kolejnymi rzędami od okapu do kalenicy z 3 cm zapasem sięgającym poza deską okapową.
Ważne jest, aby pierwsza blacha została ułożona pod kątem prostym do krawędzi dachu. Po sprawdzeniu prawidłowości położenia arkusze mocuje się do łat wkrętami samonawiertnymi z podkładką ze specjalnej gumy EPDM. Blachę należy mocować do podłoża wyłącznie w dole fali (w jej najniższym punkcie).
Wkręty mocujące pokrycia powinny być rozmieszczane zgodnie z zaleceniami producenta i zagęszczane przy krawędziach dachu. Zamocowania nie mogą powodować odkształcenia się pokrycia i powinny zapewniać nieznaczny luz niezbędny do amortyzowania ruchów pokrycia i konstrukcji. Wkręty mocujące blachodachówki powinny być dokręcane z taką siłą, aby spod metalowego pierścienia wysunął się brzeg gumowej podkładki.
Niedopuszczalne jest przecinanie pokryć blaszanych przy użyciu szlifierki kątowej. Przegrzanie przeciętych brzegów niszczy powłoki ochronne, a snop iskier uszkadza ją na dużej powierzchni. W efekcie z czasem w tych miejscach pojawiają się ogniska korozji niszczącej pokrycie. Podobne skutki może powodować uszkadzanie powłok ochronnych w trakcie układania np. w wyniku przeciągania blachy po szorstkiej powierzchni, a także chodzenie po dachy w zanieczyszczonym piaskiem obuwiu. Wszelkie zauważone uszkodzenia powinny być jak najszybciej pokryte farbą ochronną.
Dachówki
Ołatowanie połaci dachowej dopasowuje się do konkretnych modeli dachówek zgodnie z zleceniami producenta, uwzględniając też rozstaw krokwi istotny dla doboru odpowiedniego przekroju łat nośnych. W pokryciach elementami drobnowymiarowymi (dachówką ceramiczna czy cementową) szerokość zakładów poszczególnych rzędów musi uwzględniać kąt nachylenia połaci.
Przy nachyleniach poniżej 45° konieczne będzie zwiększenie ich szerokości o 3-4 cm, stosownie do zaleceń producenta. Wymaga to oczywiście skorygowania odległości między łatami montażowymi.
Jeśli kąt dachu wynosi mniej niż 30° zalecane jest ułożenie pełnego deskowania z przykryciem papą termozgrzewalną, co zapewni szczelność pokrycia. Poszczególne dachówki układa się rzędami, zwracając uwagę na właściwe połączenie na zamkach, a pokrycie utrzymuje się na dachu dzięki własnemu ciężarowi.
Jedynie dachówki skrajne wymagają przybicia, zamocowania spinkami lub przywiązania drutem. Istotną pozycję w kosztach pokrycia stanowią dachówki uzupełniające - brzegowe, kalenicowe. Niekiedy zastępowane są przez obróbki blacharskie, co jednak niekorzystnie wpływa na wygląd pokrycia i na jego trwałość.
Dokładne rozmierzenie i rozplanowanie ułożenia dachówek sprawi, że przy układaniu nie trzeba będzie przycinać ich na wąskie pasy w celu zapewnienia ciągłości pokrycia. Dopuszczalne jest jedynie zamontowanie dachówek połówkowych z uwzględnieniem szerokości dachówek szczytowych.
Wzdłużne przycinane dachówki można układać tylko na styku z kominami, oknami dachowymi, przy czym nie powinny być one węższe niż połowa dachówki pełnej. Brak wentylacji podpołaciowej na skutek nie utworzenia szczelin wentylacyjnych uniemożliwia odprowadzenie wilgoci. Błąd ten będzie szczególnie szkodliwy w przypadku układania pełnego deskowania z pokryciem papą.
Dlatego przy wykańczaniu okapu i kalenicy należy zwrócić uwagę na pozostawienie szczelin na całej długości o szerokości przynajmniej 2 cm. Przy okapach odkrytych (bez podbitki) szczelinę osłania się siatką chroniącą przed ptakami, a w wersji z podbitką zakłada się panele wentylacyjne. Osłonięcie szczeliny kalenicowej pod gąsiorami zapewnia umieszczenie grzebieniowej wkładki tzw. "wróblówki".
Gonty
Jako podkład pod pokrycie gontami bitumicznymi najlepiej nadają się materiały płytowe o zwiększonej odporności na wilgoć - płyty OSB 3, MPF lub sklejka. Ich grubość powinna wynosi od 15-20 mm zależnie od rozstawu krokwi i przewidywanego obciążenia śniegiem.
Poszczególne płyty powinny być kładzione z kilkumilimetrową szczeliną na stykach, co zapobiegnie ich odkształceniu przy zmianach wilgotności.
W przypadku układania poszycia z desek należy je przynajmniej jednostronnie ostrugać i ze złączem na pióro i wpust. Na połaci o nachyleniu 12-18° wymagany jest dodatkowy podkład z papy na welonie szklanym, natomiast przy spadku powyżej 18° zalecany jest przynajmniej podkład z papy o szerokości 1 m w pasach nadokapowych.
Montaż gontów jest niezwykle prosty i sprowadza się do przybicia gwoździami - papiakami poszczególnych odcinków do podłoża. W okapie, w koszach i w kalenicy montowane są pasy brzegowe w formie prostokątnych arkuszy bez wycięć kształtowych.
Szczególną uwagę należy zwrócić na wentylację przestrzeni pod odeskowaniem. W tym celu stosowane są wywietrzniki kalenicowe lub połaciowe dopasowane do kolorystyki pokrycia.
Autor: Cezary Jankowski
Opracowanie: Martyna Nowak-Ciupa
Zdjęcie otwierające: Ruukki
Zdjęcia w tekście: Blachy Pruszyński, Budmat, Wienerberger, Creaton, Stema
Film: Röben, IKO Shingles
Komentarze