2022-04-06 10:04:03 
- Co powinniśmy wiedzieć, o wyborze bramy ogrodzeniowej i furtki?
- Czy każda brama wjazdowa powinna mieć napęd?
- Jakie są zalety ogrodzeń metalowych?
- Z czego składa się ogrodzenie gabionowe?
- Z jakich bloczków i z jakich cegieł możemy wznieść ogrodzenie?
- Do jakiego typu posesji pasują ogrodzenia drewniane i jak o nie dbać?
Ogrodzenie działki o powierzchni ok. 1000 m2 i zamontowanie bramy z napędem oraz minimum jednej furtki to wydatek nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych. Przed wyborem konkretnych rozwiązań warto więc dokładnie przeanalizować możliwe warianty.
Wybór materiałów i rozwiązań jest dziś naprawdę duży, pamiętajmy jednak, żeby nie przesadzać ze zbyt wyszukaną formą ogrodzenia lub krzykliwą kolorystyką. Jeżeli mieszkamy w pięknej spokojnej okolicy, warto postawić delikatniejszą, niższą przegrodę. W przypadku sąsiedztwa działki z ruchliwą ulicą, lepiej sprawdzi się szczelny płot, zapewniający ochronę przed kurzem i hałasem.
Wielu inwestorów wybiera dziś ażurowe przęsła metalowe i opiera je na murowanych słupkach i cokole. Wokół budynków w nowoczesnym stylu zwykle stawiają ogrodzenie w odcieniach szarości. Czasem decydują się na panele gabionowe wypełnione np. kamieniami. Efektowne przęsła kute, odlewane z żeliwa oraz mury wznoszone z kamienia najlepiej prezentują się w otoczeniu rezydencji. Ogrodzenie nie musi być jednolite - od frontu często wygląda bardziej reprezentacyjnie, niż w pozostałej części terenu. Wariantem najbardziej ekonomicznym jest stalowa siatka z rolki. Na ogół grodzi się nią jedynie tył i boki posesji oraz działki rekreacyjne. Jest też często wykorzystywana do budowy płotu tymczasowego, stawianego do czasu zakończenia budowy.
Jeśli chodzi o bramę wjazdową, potrzebom inwestorów najbardziej odpowiadają obecnie wersje przesuwne jednoskrzydłowe z napędem, które można obsługiwać za pomocą pilota. Automatyka daje możliwość integracji różnych systemów - jednym pilotem można obsługiwać wjazd na posesję, do garażu czy też oświetlenie na podjeździe. Pod względem wyglądu brama powinna współgrać z ogrodzeniem, ale nie musi być wykonana z tego samego materiału. Dobrze jeśli ma podobną wysokość i stylistykę.
Do najpopularniejszych należą modele stalowe. Aluminiowe są natomiast lżejsze i odporniejsze na korozję, ale droższe. Podobnie jak wersje kute ręcznie albo odlewane. Te ostatnie ciekawie się prezentują, lecz ich oferta nie jest duża. Stosuje się też łączenie materiałów - brama może mieć np. postać metalowej ramy wypełnionej deskami. Taki model będzie idealnym uzupełnieniem ogrodzenia drewnianego.
Bramy i furtki
Najpopularniejsze w ostatnich latach bramy przesuwne, wymagają pozostawienia wolnego miejsca wzdłuż ogrodzenia po jego wewnętrznej stronie. Musi się tam zmieścić po otwarciu całe skrzydło. Pamiętajmy, że jego długość zwiększa na ogół przeciwwaga - element, który zrównoważy ciężar skrzydła, zawieszonego na wysięgniku. Na drodze otwierającej się bramy nie powinno być żadnych przeszkód, roślin ani innych obiektów. Ważne też, żeby furtka znajdowała się po właściwej stronie skrzydła, tak by jej nie zasłaniało.
Bramy przesuwne dobrze sprawdzają się w przypadku krótkiego podjazdu do garażu, gdzie nie ma miejsca na rozwieranie skrzydeł (otwieranie poza granice działki nie wchodzi w grę). Pośród nich znajdziemy konstrukcje szynowe oraz samonośne – te ostatnie są mniej kłopotliwe w eksploatacji. Podczas otwierania, skrzydło zawieszone jest na wysięgniku nie ma kontaktu z podłożem. Nie zachodzi więc ryzyko, że zablokują go liście, piasek czy inne zanieczyszczenia. Jest ciężkie, ale brama tego typu i tak prawie zawsze jest wyposażona w automatykę.
Modele przesuwne szynowe są tańszym i prostszym rozwiązaniem. Skrzydło porusza się na rolkach po szynie zabetonowanej w podłożu. Niezbędne jest regularne usuwanie z niej ziemi, drobnych kamyków, piasku, inaczej może dojść do unieruchomienia lub uszkodzenia bramy. Zimą zaś istnieje ryzyko przymarznięcia skrzydła do szyny.
Obecnie mniej popularne są tańsze modele rozwierne. Wersje dwuskrzydłowe (najczęściej spotykane) są wygodniejsze w przypadku obsługi ręcznej (choć bramę taką można wyposażyć w napęd). Szerokość jednego skrzydła zwykle nie przekracza 3 m. Ponadto powinny się one otwierać w głąb posesji i umożliwiać rozwarcie pod kątem 90-100°.
Idealnie, gdy brama wjazdowa znajduje się na wysokości garażu, a jej szerokość wynosi ok. 4 m. W takiej zmieści się samochód dostawczy lub ciężarowy, dowożący opał czy meble. Minimalna szerokość wjazdu to 2,4 m, ale w tej sytuacji będą mogły z niego korzystać jedynie samochody osobowe.
Szerokość furtki nie może być mniejsza niż 0,9 m. Dla wygody warto zaplanować szerszą. Dobrze jeśli wejście na posesję trochę wyróżnia się na tle ogrodzenia - w tym celu można je cofnąć w głąb działki, planując bezpieczną, zachęcającą do wejścia wnękę. Oprócz głównej furtki przydaje się także dodatkowa (gospodarcza) przy śmietniku albo po przeciwległej stronie podwórka.
Przy wejściu na teren montujemy również domofon albo wideodomofon. Wymaga to doprowadzenia instalacji elektrycznej (choć można również kupić urządzenie bezprzewodowe - radiowe), która przyda się też do zasilania oświetlenia furtki. Lampę można umieścić pod daszkiem nad wejściem lub na słupku ogrodzeniowym. Skrzynkę na listy mocuje się z kolei do skrzydła furtki, przęsła ogrodzeniowego bądź do słupka. W trakcie jego murowania można wykonać w nim wnękę lub otwór na skrzynkę - dzięki temu nie będzie ona wystawać poza jego lico.
Napędy
W przypadku bram przesuwnych, siłownik napędu najczęściej przypomina niewielką skrzynkę i umieszczany jest z boku skrzydła na niewielkim podwyższeniu (np. na fundamencie betonowym), aby zminimalizować ryzyko jego podtopienia. Skrzydło wprawiane jest w ruch dzięki zazębianiu się listwy zębatej, znajdującej się wzdłuż dolnej krawędzi bramy, oraz koła zębatego, osadzonego na obracającym się wale siłownika. Na rynku znajdziemy też napędy przeznaczone do instalacji pod powierzchnią ziemi w hermetycznej obudowie.
Zautomatyzować można także tradycyjne skrzydła rozwierne. Silnik (siłownik) mocuje się do słupka oraz do skrzydła za pomocą specjalnych uchwytów. Brama dwuskrzydłowa wymaga oczywiście dwóch siłowników.
Choć montaż i regulacja napędów nie są zbyt skomplikowane, automatykę najlepiej kupić wraz z bramą wjazdową. Dzięki temu rodzaj siłowników oraz ich moc będą właściwie dobrane do długości i ciężaru skrzydła oraz intensywności użytkowania. Kupując mechanizmy sprawdzonych producentów mamy mniejsze ryzyko awarii. Do sterowania napędem, oprócz pilota dwu- lub czterokanałowego, można używać skanera linii papilarnych, sterownika czy smartfona z odpowiednią aplikacją.
Automatyczne bramy wyposaża się dodatkowo w różne systemy zwiększające bezpieczeństwo i komfort obsługi. Funkcja niepełnego otwarcia zastępuje furtkę. Pozwala na uchylanie skrzydła na taką szerokość, aby mogli przejść piesi. Awaryjne otwieranie umożliwia ręczną obsługę bramy w razie braku prądu - po włożeniu specjalnego kluczyka do zamka w siłowniku, zwalnia się blokadę ruchu.
Zastosowanie zestawu fotokomórek (nadajnika i odbiornika promieni podczerwonych, montowanych po przeciwnych stronach wjazdu) zapobiega ryzyku przycięcia samochodu albo przechodzącego człowieka przez zamykające się skrzydło. Kiedy wiązka promieniowania podczerwonego (wysyłana przez nadajnik do odbiornika) zostanie przerwana, a więc gdy na jej drodze znajduje się jakiś obiekt, następuje zmiana kierunku ruchu skrzydła. Pamiętajmy, ze automatyczna brama powinna być też wyposażona w lampę ostrzegawczą, sygnalizującą, że skrzydło jest w ruchu - to istotne zwłaszcza wtedy, gdy wyjazd z działki prowadzi prosto na ruchliwą ulicę lub przecina chodnik. Zapalona lampa to informacja dla innych uczestników ruchu, że z posesji wyjeżdża samochód, albo że będzie na nią wjeżdżał. Lampę zwykle instaluje się na słupku.
Ogrodzenia metalowe
Obecnie są one najpopularniejsze. Do produkcji przęseł od lat wykorzystuje się stalowe kształtowniki i pręty. Słupki zaś powstają z kształtek o przekroju prostokątnym bądź z rur o średnicy 42 lub 60 mm. Ogrodzenia takie mogą mieć tradycyjny lub nowoczesny charakter - zwłaszcza gdy elementy konstrukcyjne są ułożone poziomo.
Tańsze i lżejsze, choć nadal dość sztywne i wytrzymałe, są tzw. panele z siatki, czyli z cienkich drutów zgrzewanych punktowo i tworzących prostokątne oczka. Przęsła mogą być płaskie albo z wyprofilowanymi prętami. Są dość przezierne, dlatego producenci oferują do nich specjalne taśmy z tworzywa sztucznego w różnych kolorach, które przeplata się pomiędzy pionowymi drutami, aby ogrodzenie lepiej izolowało. Montaż przęseł jest łatwy - wystarczy zamocować słupki i przykręcić do nich panele za pomocą gotowych obejm. Często wykorzystuje się też prefabrykowane betonowe podmurówki, dostępne w różnych odcieniach.
Najtańszym sposobem na wykonanie płotu jest zastosowanie siatki kupowanej w rolce, rozpinanej na słupkach. W sprzedaży są wyroby różnej wysokości, z drutu plecionego albo zgrzewanego (z prostokątnymi oczkami). Zakup gęstszej siatki, z grubszego drutu, pozwoli uzyskać nieco sztywniejszą przegrodę. Wyroby występują różnych kolorach - pokryte są warstwą tworzywa, dzięki czemu przez wiele lat nie wymagają konserwacji. Siatkę montuje się do słupków stalowych bądź betonowych. W celu usztywnienia płotu, górą i dołem siatki prowadzi się linkę lub drut stalowy i naciąga go przy użyciu napinaczy.
Ogrodzenia stalowe z kształtowników, prętów oraz siatki zabezpieczane są fabrycznie przed wpływem warunków atmosferycznych poprzez cynkowanie ogniowe, powlekanie PVC lub polietylenem czy lakierowanie proszkowe. Produkty pokryte tworzywem rzadziej wymagają konserwacji, niż tylko ocynkowane (cynk po kilku latach się utlenia, co otwiera drogę korozji). Pamiętajmy jednak, że po kilku sezonach w każdym przypadku może dojść do łuszczenia się zewnętrznej powłoki oraz do rdzewienia, zwłaszcza w punktach łączeń, spawów. Wtedy należy przystąpić do renowacji.
Murki z gabionów
Gabiony to tak naprawdę kosze z drutu stalowego ocynkowanego ogniowo, wypełnione np. kawałkami granitu. Służą do budowy nowocześnie i dość surowo wyglądających przegród, ogrodzeń czy murków oporowych. Są masywne i szczelne, zatem bardzo dobrze izolują. Ogrodzenia najczęściej buduje się ze stosunkowo cienkich, ok. 15 cm koszy, tzw. paneli gabionowych, które sprawdzają się także na mniejszych działkach. W zestawie można kupić panele pełniące rolę przęseł, słupki gabionowe oraz grubą siatkę stalową, którą montuje się w dowolnej konfiguracji z koszami. Murki oporowe stawia się natomiast ze znacznie grubszych elementów.
Każdy kosz powstaje z połączenia panelu przedniego, tylnego i bocznych przy użyciu specjalnych łączników znajdujących się w komplecie. Gabiony ogrodzeniowe zwykle mocuje się na słupkach betonowanych w podłożu. Budowa takiego płotu wymaga doświadczenia, dlatego prace warto zlecić wyspecjalizowanej firmie, zwłaszcza, że wraz z kamiennym wypełnieniem może on ważyć kilka ton.
Bardzo istotne jest poprawne skręcenie koszy i wypełnianie ich w delikatny sposób, nie powodujący uszkodzenia drutu ani deformacji całej konstrukcji. Od rodzaju wypełnienia zależy wygląd ogrodzenia. Może być to właściwie dowolny materiał. Oprócz granitu stosuje się piaskowiec, marmur, otoczaki, kostkę brukową, tłuczeń, gruz, drewno, korę drzew, łupiny orzecha kokosowego czy też szkło z recyklingu. Przy użyciu drobnej frakcji należy zastosować kosze z gęstszej siatki.
Bloczki, cegły
Murowane słupki ogrodzeniowe i cokoły coraz częściej wykonuje się ze specjalnych betonowych bloczków (kształtek) z wyprofilowanymi zamkami. Wyroby takie mogą mieć różny sposób wykończenia, fakturę, kolor. Ich powierzchnia na ogół przypomina kamień. Są szybkie i łatwe w montażu, ponieważ nie wymagają zastosowania zaprawy murarskiej. Elementy łączy się ze sobą za pomocą zamków, zbroi prętami stalowymi i wypełnia betonem.
Bloczki wytwarzane w technologii wibroprasowania pozwalają na budowę ogrodzenia w tradycyjny sposób. Układa się je tak, jak cegły, jednak z uwagi na większy rozmiar, szybciej można postawić z nich mur. Podczas produkcji wyrobom nadaje się różne barwy i faktury. Znajdziemy gładkie, szlifowane czy łupane.
Bloczki betonowe zaleca się impregnować, jeśli ogrodzenie znajduje się w miejscu, gdzie szybko może ulec zabrudzeniu, np. blisko ruchliwej ulicy. Dzięki temu można je łatwiej czyścić myjką ciśnieniową. Impregnacja zwiększa też trwałość budulca, ponieważ ogranicza wchłanianie wody. W sprzedaży jest wiele preparatów odpowiednich do ochrony poszczególnych materiałów. Można je aplikować samodzielnie po zapoznaniu się z instrukcją zamieszczoną na opakowaniu i dokładnym oczyszczeniu powierzchni.
Ogrodzenia wznosi się także z kamienia - solidnego i ponadczasowego budulca. Używa się w tym celu bloków ciosanych albo łupanych (o regularnych kształtach). Z uwagi na wysoką cenę, taki materiał stosuje się najczęściej tylko we frontowej części posesji. Spore kamienie ciosane układa się ścisło, aby przylegając do siebie, stanowiły lico muru. Mniejszymi wypełnia środek konstrukcji. Bloki łupane kładzie się zaś rzędami, podobnie jak cegły. Z kamieni polnych tworzy się nieregularne warstwy, dopasowując do siebie egzemplarze o różnej wielkości i kształcie.
Jako budulca można użyć prawie każdego rodzaju kamienia. Do najtrwalszych skał stosowanych w ogrodach należy granit, bazalt, kwarcyt, porfir i sjenit. Nie wymagają one impregnacji ani większych zabiegów pielęgnacyjnych. Z biegiem lat nabierają charakteru. Mniejszą trwałością, ale za to dużymi walorami dekoracyjnymi wyróżnia się natomiast porowaty piaskowiec. Ma jasną ciepłą barwę oraz przyjemną chropowatą powierzchnię. Warto zabezpieczać go specjalnymi preparatami, w przeciwnym razie będzie łatwo porastał glonami i dość szybko ulegnie erozji.
Tradycyjnym rodzajem budulca są także cegły. Klinkierowe i silikatowe (inaczej wapienno- piaskowe), w odróżnieniu od zwykłych ceramicznych, nie wymagają wykańczania tynkiem, ani okładziną z płytek. Wyroby te mają rozmaite barwy i struktury. Powstaje z nich estetyczny mur. W przypadku klinkieru należy jednak stosować zaprawę przeznaczoną do murowania z tego materiału. Zwykła mogłaby spowodować powstanie nieestetycznych zabrudzeń. Klinkier to bardzo solidny budulec, którego nie trzeba natomiast impregnować z uwagi na niewielką nasiąkliwość i mrozoodporność.
Wyroby silikatowe - szczególnie łupane - warto zabezpieczyć preparatem hydrofobizującym, ponieważ łatwo ulegają zabrudzeniu, zwłaszcza, gdy ogrodzenie znajduje się w sąsiedztwie ruchliwej drogi. Zabieg impregnacji pogłębia barwę materiału oraz zmniejsza jego nasiąkliwość, a tym samym podatność na zabrudzenie.
W sprzedaży znajdziemy nie tylko cegły, ale również gotowe kształtki do wykończenia podmurówek, słupków i murków. Konstrukcję trzeba przede wszystkim zabezpieczyć od góry daszkami umożliwiającymi swobodne spływanie z niej wody opadowej. Elementy te ochronią przez wilgocią zarówno cegły, jak i spoiny.
Ogrodzenia drewniane
Jeżeli komuś zależy na uzyskaniu naturalnego czy sielskiego charakteru ogrodzenia, może wykorzystać przęsła drewniane czy nawet postawić płot w tradycyjnym stylu - z bali albo surowych desek. Pamiętajmy jednak, że ten ostatni wariant najlepiej pasuje do działek wiejskich, leśnych i gospodarstw agroturystycznych, pięknie podkreślając urok innych drewnianych elementów architektonicznych - ganków, okiennic itd. Jako budulca używa się drewna świerku, sosny, dębu, buka, jesionu, olszy czy akacji. Przęsła drewniane mają rozmaite wzornictwo. Produkowane są ze sztachet prostych bądź profilowanych. Mogą być bardziej lub mniej przezierne zależnie od szerokości i rozstawu desek.
W marketach budowanych można też kupić tańsze i delikatniejsze panele drewniane - bardzo popularne w ostatnich latach. Pozwalają one na budowę lekkiego i niezbyt solidnego ogrodzenia. Najlepiej sprawdzają się do wydzielania stref w ogrodzie, osłaniania tarasu albo do zamaskowania płotu z siatki. Mają różną wysokość i układ lameli - panele mogą być szczelne lub ażurowe, nawet w formie kraty, która będzie stanowić dobrą podporę dla pnączy.
Wybierając drewno trzeba mieć na uwadze konieczność jego regularnej konserwacji - impregnowania, malowania, a w razie konieczności także usuwania łuszczącej się farby czy zmurszałych fragmentów. Budulec nie zabezpieczony przed wpływem wilgoci i grzybów szybko ulega korozji biologicznej. W miejscach zacienionych porasta mchem i glonami, zaś wskutek działania promieni UV płowieje. Nawet jeśli kupimy przęsła zaimpregnowane ciśnieniowo, będziemy je musieli co kilka sezonów konserwować.
Zastosowanie impregnatu to podstawa konserwacji drewna. Preparat wnika w nie głęboko i nie tworzy na zewnątrz powłoki, co ułatwia aplikację kolejnych preparatów (wyjątek stanowią impregnaty barwiące, które dają ostateczne wykończenie). Część wyrobów służy do kompleksowej ochrony - przed grzybami, owadami, ogniem itd. W sprzedaży są również impregnaty, które usuwają niewielkie zagrzybienie.
Warstwa lakieru, lakierobejcy czy emalii stanowi dodatkową ochronę i daje dekoracyjne wykończenie. Lakiery i lakierobejce podkreślają naturalny wygląd drewna, przez co są bardzo chętnie wykorzystywane. Te ostatnie dają transparentną powłokę w wybranym kolorze. Emalie tworzą warstwę kryjącą i zazwyczaj wykańcza się nimi płoty malowane już wcześniej w ten sposób. Do zabezpieczania ogrodzeń służą jedynie preparaty przeznaczone do stosowania na zewnątrz. Niektóre aplikuje się tylko raz, inne kilkakrotnie, zależnie od zaleceń wytwórcy. Zawsze nakłada się cienką warstwę - inaczej mogłaby popękać - zgodnie z kierunkiem słojów, za pomocą pędzla, ewentualnie wałka, w obrębie dużych płaskich powierzchni.
Małgorzata Kolmus
fot. otwierająca: Beninca
Komentarze