Wykończenie ścian wewnętrznych na gładko w nowym domu to stosunkowo łatwe zadanie, choć wiele zależy od tego, z jakich materiałów są one wzniesione i jak wprawiona jest ekipa budowlana. Aby uzyskać taki efekt w starszym budynku, trzeba już niestety sporych nakładów pracy. Remont jest dość kłopotliwy, bo oznacza dużą ilość pyłu, który powstaje podczas szlifowania powierzchni ścian.
Do wyrównywania przegród wykorzystuje się szpachle, które służą przede wszystkim do uzupełniania ubytków i korygowania miejscowych nierówności, oraz gładzie, przeznaczone do wygładzenia całych powierzchni. W praktyce podział na szpachle i gładzie jest nieostry, ponieważ większość gładzi nadaje się także do uzupełniania nawet większych pojedynczych ubytków, a w sklepach budowlanych jest wiele produktów nazywanych "gładź szpachlowa". Niektórymi można uzupełniać ubytki o głębokości nawet 3 cm.
Szpachle - co trzeba o nich wiedzieć?
Nie każda otynkowana ściana jest idealnie prosta i ma równą powierzchnię. Dotyczy to zwłaszcza starszych domów, gdzie podczas remontu okazuje się, że nie brakuje pęknięć czy zarysowań, ściana jest odchylona od pionu, a płaszczyzna sufitu wymaga wyprowadzenia. Wszystkie te niedoskonałości trzeba naprawić przed nałożeniem gładzi albo innych powłok dekoracyjnych.
Zastosowanie mają tu szpachle, które są twardsze od gładzi, mocno trzymają się podłoża i - co istotne - można je nakładać grubą warstwą - do 10 mm i więcej. Produkty z tej grupy przeznaczone są również do uzupełniania bruzd, w których położono instalacje. W sprzedaży są też specjalne odmiany szpachli, wzmocnione włóknami bądź specjalnymi polimerami, które wykorzystuje się do spoinowania połączeń i wykańczania styków płyt gipsowo-kartonowych oraz gipsowo-włóknowych.
Tego typu wyroby można stosować praktycznie na każdym rodzaju podłoża (beton, ceramika, tynki cementowe i cementowo-wapienne, płyty g-k), ale wyłącznie wewnątrz budynków.
Przed rozprowadzeniem masy szpachlowej podłoże trzeba odpowiednio przygotować. Należy usunąć stare, odspojone powłoki malarskie, odpylić ścianę i ją zagruntować. Ewentualne rysy i pęknięcia w murach trzeba poszerzyć szpachelką, wydrapując tynk pod kątem mniej więcej 45°, tak, aby szpara miała kształt v.
Szpachle oferowane są w postaci proszku w worku do rozrobienia wodą i jako gotowa do użycia masa (w wiaderku). Łatwiejsze w użyciu są te drugie, dlatego poleca się je do "amatorskich" zastosowań. Przygotowanie wyrobu w sprzedawanego w postaci sypkiej wymaga pewnego doświadczenia - bardzo ważne są odpowiednie proporcje proszku i wody oraz staranne wymieszanie. Inaczej masa może np. zawierać grudki. Zbytnie rozwodnienie mieszanki sprawi z kolei, że wysychając będzie bardziej się kurczyć, a w efekcie stanie się porowata i mniej wytrzymała. Do mieszania masy najlepiej wykorzystać wiertarkę z zamocowanym mieszadłem. Co ważne, gotową masę trzeba nałożyć zanim zacznie wiązać. Dodawanie do niej wody, żeby ją ponownie rozrobić, jest niedopuszczalne.
Proporcje suchej masy wyrobu i wody określone są w instrukcji umieszczonej na opakowaniu i tymi informacjami należy się kierować. Podobnie jest z aplikacją szpachli - trzeba stosować się do zaleceń jej producenta. Większość z nich można nakładać ręcznie albo mechanicznie. W pierwszym przypadku stosuje się pacę ze stali nierdzewnej, albo małą szpachelkę, gdy uzupełnić trzeba niewielkie ubytki. Do rozprowadzania mechanicznego wykorzystuje się zaś agregat.
Z reguły szpachlę nanosi się na ścianach pasami od podłogi w górę, a na sufitach - od okien w głąb pomieszczenia.
Gładzie - co trzeba o nich wiedzieć?
To bardziej zróżnicowana od szpachli grupa produktów, bo w sprzedaży są cztery główne typy gładzi, znacznie różniące się składem. Najpopularniejsze są wyroby gipsowe. Ich największą zaletą jest łatwość aplikacji. Są chętnie wybierane przez wykonawców również dlatego, że długo można korygować ich powierzchnię, co ułatwia pracę. Dzięki nim można uzyskać idealnie gładką ścianę i sufit. Nie należy ich stosować w pomieszczeniach o wilgotności większej niż 70% i tam, gdzie ściany mogą być narażone na zachlapanie wodą (łazienki, pralnie).
Gładzie cementowe i cementowo-wapienne mają grubsze uziarnienie od gipsowych, dlatego nie zapewniają tak gładkiej powierzchni. Ponadto trudniej się je nanosi. Są natomiast bardziej od gipsowych odporne na wilgoć i uszkodzenia mechaniczne.
Do wygładzania ścian wykończonych tynkami wapiennymi lub gipsowo-wapiennymi przeznaczone są gładzie wapienne i gipsowo-wapienne. Podobnie jak wyroby gipsowe nie powinny być stosowane w pomieszczeniach wilgotnych.
Ostatni typ to wyroby polimerowe. Dzięki nim uzyskamy bardzo gładką powierzchnię, a ich przewaga nad gładziami gipsowymi polega na tym, że są łatwiejsze w nakładaniu i obróbce. Co ważne, można nimi wykańczać przegrody w pomieszczeniach o podwyższonym poziomie wilgotności.
Podobnie jak szpachle, gładzie dostępne są w postaci sypkiej, do rozrobienia z wodą, lub jako gotowa masa. I w tym przypadku wygodniejsza jest ta druga postać, a użycie takiego produktu pozwala przyspieszyć prace.
Analogicznie jest ze sposobem aplikowania gładzi na ściany i sufity. Do wyboru jest wariant ręczny lub maszynowy, przy użyciu agregatu. Druga metoda jest dużo szybsza - poleca się ją w przypadku dużych powierzchni do wykończenia. Aby przyspieszyć prace, warto też wybierać gładzie przeznaczone do wygładzania na mokro, które nie wymagają pracochłonnego szlifowania.
Ważnym parametrem przy wyborze gładzi jest maksymalna grubość warstwy i dopuszczalna wielkość pojedynczych ubytków. Jeśli chodzi o ten pierwszy, producenci dopuszczają zazwyczaj 2-3 mm warstwę. W kwestii ubytków różnice pomiędzy produktami są są znaczące. Z reguły jest to 3 mm, ale sprzedaży są też gładzie, którymi można uzupełniać nawet 30-milimetrowe nierówności, co - jak wspomniano - upodabnia te wyroby do szpachli.
Wykańczanie przegród gładzią należy prowadzić w temperaturze 5-25°C. Trzeba też unikać przeciągów, aby powierzchnia ścian i sufitów równomiernie wysychała. Warto wiedzieć, że czas wiązania gładzi jest bardzo zróżnicowany. Jedne produkty osiągają wytrzymałość w kilka, kilkanaście minut, inne nawet w kilka albo kilkadziesiąt godzin.
Jakie są koszty stosowania szpachli i gładzi?
Porównanie kosztu mas wyrównawczych nie jest proste, bo wyroby te sprzedawane są w opakowaniach o różnych pojemnościach (z reguły od 5 do 25 kg). Zawsze warto więc przeliczyć, ile zapłacimy za kilogram szpachli albo gładzi. Im większe opakowanie, tym taniej. Średnia cena to 2-3 zł. Więcej zapłacimy za gotowe masy oferowane w wiaderkach.
Skalkulowania kosztu materiałów nie ułatwia też fakt, że produkty te znacznie różnią się pod względem wydajności. Dlatego w opisie danego wyrobu warto zwrócić uwagę na informację, jakie jest jego zużycie (np. zużycie przy grubości warstwy 1 mm).
Za wyrównanie ścian gładzią płaci się 35-45 zł/m² - w zależności od stanu przegród.
Norbert Skupiński
fot. otwierająca: Knauf
Komentarze