Jak przeprowadzić remont elewacji?

Co sprawdzić przed rozpoczęciem remontu elewacji?

Stan powierzchni elewacyjnej wynika nie tylko z naturalnego starzenia się materiałów okładzinowych czy tynków pod wpływem warunków atmosferycznych, ale uszkodzenia powodowane są również przez awarie innych elementów budynku lub w wyniku niewłaściwego użytkowania.

Orynnowanie

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na stan i szczelność rynien i rur spustowych, co niekiedy może wiązać się z konieczną przeróbką dachu np. przedłużającą okapy jeśli planowane jest ocieplenie gruba warstwą termoizolacyjną.

Stan tynku - rysy, ubytki, zawilgocenie

Jeśli na ścianach zewnętrznych widoczne są pionowe lub skośne szerokie pęknięcia, może to wskazywać na niestabilność fundamentów lub niedostateczne przewiązanie ścian zwłaszcza w górnych częściach domu.

W takich przypadkach konieczne będzie przeprowadzenie ekspertyzy technicznej i ustalenie w jaki sposób zapobiec powiększaniu się tych uszkodzeń. Jedynie ich zamaskowanie przy odnawianiu elewacji sprawi, że w krótkim czasie pojawią się na nowo, nie mówiąc już o możliwości znacznie poważniejszych uszkodzeń konstrukcji

Często spotykaną wadą uwidoczniającą się na tynku jest zawilgocenie ścian od wewnątrz spowodowane złą wentylacją pomieszczeń, brakiem hydroizolacji w łazience, pralni czy wykraplaniem się pary w przewodach spalinowych.

Kominy przylegające do ściany zewnętrznej muszą być wyposażone we wkłady kominowe, jeśli odprowadzają spaliny z kotłów gazowych lub olejowych. Również przy korzystaniu z niskotemperaturowych kotłów węglowych, w kanale dymowym powinien być umieszczony wkład ze stali żaroodpornej.

Przed przystąpieniem do remontu elewacji należy sprawdzić czy istniejący tynk dobrze przylega do ściany, jaka jest wilgotność muru, a także ustalić przyczyny ewentualnych zanieczyszczeń widocznych na powierzchni.

Przyleganie tynku - oprócz widocznych gołym okiem odprysków i wybrzuszeń – trzeba teź sprawdzić metodą opukiwania. Charakterystyczny głuchy odgłos świadczy o tym, że tynk odstaje od podłoża i trzeba będzie go usunąć.

Drobne pęknięcia powierzchniowe najczęściej nie dyskwalifikują tynku i po ich wypełnieniu można prowadzić dalsze prace remontowe. Przy odnawianiu elewacji niezwykle istotne jest sprawdzenie wilgotności ściany.

Przykrycie zawilgoconego muru niewłaściwie dobranym nowym tynkiem czy ociepleniem może spowodować poważne szkody, które ujawnia się dopiero po pewnym czasie. Pomiar wilgotności ściany przeprowadza się przy użyciu specjalistycznych przyrządów lub pobierając próbki do sprawdzenia metodą karbidową albo suszarkową.

Elewacja budynku, na której tynk akrylowy pokryty jest zielonym nalotem, pojawiły się też pęknięcia, fot. Lilianna Jampolska

Na ścianach zewnętrznych mogą osadzać się różne zanieczyszczenia, tak organiczne jak i nieorganiczne, które przed renowacją powinny zostać usunięte. Naloty organiczne najczęściej pokrywające ściany od strony północnej to głównie glony i porosty. Ich wyeliminowanie wymaga zastosowania odpowiednich preparatów chemicznych, a także mechanicznego usunięcia przy pomocy myjki wysokociśnieniowej, czy też metodą piaskowania.

Jak można zmienić wygląd elewacji?

Zakres prac przy remoncie elewacji dostosowuje się do stanu istniejącego pokrycia jak i pożądanej poprawy estetyki i walorów technicznych remontowanej powierzchni.

Malowanie elewacji

Najłatwiejszym sposobem na odnowienie elewacji będzie jej pomalowanie, ale oczywiście stary tynk musi być w dobrym stanie. Niewielki ubytki uzupełnia się zaprawą tynkarską starając się nadać fakturę zbliżoną do reszty powierzchni. Niezwykle istotny jest dobór właściwej farby, gdyż nie tylko wpływa to na odporność na zabrudzenie i trwałość koloru, ale również w dużym stopniu decyduje o paroprzepuszczalności całej ściany.

Farby elewacyjne Tikkurila Finngard, fot. Tikkurila

Farba elewacyjna powinna charakteryzować się wysoką paroprzepuszczalnością, zwłaszcza gdy tynk nałożony został na ociepleniu z wełny mineralnej lub muru są grube i stare. Własności takie mają farby mineralne, ale ich trwałość jest stosunkowo niewielka. Natomiast optymalnym wyborem będzie użycie farb silikatowych lub specjalnych do renowacji obiektów zabytkowych.

Tynkowanie renowacyjne

Tynkowanie renowacyjne całego domu przeprowadza się stosunkowo rzadko, gdyż uzasadnione jest połączenie poważniejszej naprawy elewacji z jej ociepleniem. Niemniej na niektórych budynkach np. objętych nadzorem konserwatorskim, ich ocieplenie może nie być możliwe.

Tynk renowacyjny, hydrofobowy BOLIX T-RH

Jeśli tynkowanie ogranicza się do naprawy uszkodzonych fragmentów skład zaprawy tynkarskiej przeznaczonej na uzupełnienie powierzchni powinien być zbliżony do starego tynku. Tynk na uzupełnienia należy przygotować z użyciem ciasta wapiennego i cementu z dodatkami (CEM II).

W przypadku starych budynków z reguły mają one niedostateczną izolacje od wilgoci gruntowej, co skutkuje podciąganiem kapilarnym wody w wyższe partie ścian. W efekcie w dolnych częściach domu tynk odpada na całym obwodzie, a jego naprawa przy użyciu zwykłych zapraw tynkarskich skutkuje przeniesienie uszkodzeń w wyższe części ściany.

W takich sytuacjach należy zastosować tynk renowacyjny nałożony do wysokości przynajmniej powyżej 1 m ponad ujawnionymi uszkodzeniami.

Ocieplenie z tynkiem cienkowarstwowym

Remont elewacji połączony z ociepleniem metoda BSO jest najpopularniejszym sposobem na odnowienie domu. Ocieplać tą metodą można w zasadzie każdą ścianę, ale w przypadku gdy mur ma podwyższoną wilgotność do ocieplenia należy użyć wełny mineralnej. Umożliwi to dyfuzję pary wodnej na zewnątrz i szybsze jego osuszenie.

Zależnie od równości podłoża płyty mocuje się na placki kleju lub nakłada go paca zębatą bądź wykorzystuje piankę montażową. Dodatkowe zamocowanie mechaniczne z zużyciem kołków zapewnia stabilne pokrycie.

Siatka zbrojąca zatapiana w warstwie kleju. fot. Termo Organika

Podłoże po tynk cienkowarstwowy tworzy się przy użyciu zaprawy klejowej z wtopioną siatką zbrojącą, przy czym w narożnikach i wokół otworów okiennych należy dodatkowo wstawić kątowniki krawędziowe.

Przy ocieplaniu wełną mineralną nakładany tynk musi charakteryzować się wysoką paroprzepuszczalnością. Za takie uznawane są tynki, które przy grubości 2 mm wykazują względny opór dyfuzyjny Sd nie większy niż 0,1 m.

Dekoracja elewacji

Monotonną elewację domu można łatwo urozmaicić poprzez utworzenie boni, gzymsów, faset, pilastrów. Takie elementy dekoracyjne tworzone są np. w narożnikach, wokół okien i drzwi, w zwieńczeniu balkonów.

Wykonanie zdobień nie sprawia większych trudności, gdyż można wykorzystać gotowe elementy o różnych formach, które przykleja się na elewacji. Są to profile wykonane z twardego styropianu pokrytego warstwą utwardzającą powierzchnię i gotowane do malowania.

Narożnik budynku z widocznymi boniami, fot. Aleksander Rembisz

Proste bonie można też wykonać bez użycia specjalnych elementów, kształtując odpowiednio styropianowe płyty ociepleniowe. Tworzone zdobienia - wklęsłe lub wypukłe i wystające poza lico reszty elewacji - powstają w wyniku ułożenia płyt styropianowych o różnej grubości i szerokości przyklejonych do ściany. Tak ukształtowane ocieplenie pokrywa się zaprawą klejową z wtopioną siatką i nakłada tynk cienkowarstwowy.

Producenci chemii budowlanej oferują również elewacyjne tynki dekoracyjne imitujące drewno, beton, antyczny tynk a nawet metaliczny połysk.

Autor: Cezary Jankowski

Opracowanie: Aleksander Rembisz

Zdjęcie otwierające: Śnieżka (Foveo Tech)

Zdjęcia w tekście: Piotrowice II (Alpol), Tikkurila, Bolix, Termo Organika, Lilianna Jampolska

Film w tekście: Greinplast