2019-07-01 07:00:00 
- Gdzie stosuje się tynk cementowo-wapienny?
- Gdzie stosuje się tynk wapienny?
- Gdzie stosuje się tynk cementowy?
- Gdzie stosuje się tynk gipsowy?
- Jedno- czy wielowarstwowe tynkowanie - na co się zdecydować?
- Jak przygotować powierzchnię do tynkowania?
- Jak nakładać powłokę tynkarską?
Tynk cementowo-wapienny
Ten rodzaj klasycznego tynku charakteryzuje się odpornością na podwyższoną wilgotność powietrza i podłoża, a także wysoką i stabilną wytrzymałością na uszkodzenia mechaniczne. Standardowo nakładany jest w pomieszczeniach o podwyższonej wilgotności, zwłaszcza jako podłoże pod okładziny ceramiczne (w kuchni, łazience czy w piwnicy).
Doskonale sprawdza się również w innych pomieszczeniach przeznaczonych do malowania czy tapetowania. Dzięki zmianie udziału podstawowych składników - wapna i cementu - można w szerokich granicach modyfikować jego parametry użytkowe (twardość, paroprzepuszczalność, czas wiązania). Podstawową jego wadą jest trudne uzyskanie wysokiej gładkości powierzchni, ale przy doborowym tynkowaniu problem ten rozwiązuje, np. nałożenie gładzi polimerowej.
Tynki wapienne
Przez lata były podstawowym sposobem wyrównywania ścian nie tylko wewnętrznych, ale i zewnętrznych, jednak z czasem zostały zastąpione przez wyprawy odporniejsze na warunki otoczenia, choć obecnie ponownie wracają do łask. Zalety tynków wapiennych to przede wszystkim wysoka paroprzepuszczalność stabilizująca wilgotność powietrza w pomieszczeniach i własności aseptyczne wapna, co ogranicza rozwój, np. pleśni.
Jednak zakres zastosowania tynków wapiennych ogranicza niska odporność na uszkodzenia (łatwo się kruszą, nie są odporne na dłuższe zawilgocenie i stosunkowo długo twardnieją w wyniku reakcji chemicznej z dwutlenkiem węgla zawartym w powietrzu). Te rodzaj wyprawy nadaje się szczególnie do pomieszczeń, takich jak: sypialnia czy pokój dzienny, ale powłoki dekoracyjne (farba, tapeta) nie powinny ograniczać paroprzepuszczalności.
Tynki cementowe
Pod względem użytkowym są przeciwieństwem tynków wapiennych - wykazują wysoką trwałość w środowisku wilgotnym, są bardzo odporne na uszkodzenia, a jednocześnie ograniczają przepływ pary wodnej zawartej w powietrzu. W budownictwie mieszkalnym wykorzystywane są do tynkowania pomieszczeń pomocniczych - pralni, kotłowni czy garaży.
Tynki gipsowe
W praktyce mogą być stosowane wszędzie jako tynki wewnętrzne, oprócz pomieszczeń, gdzie wilgotność utrzymuje się stale na wysokim poziomie i obecnie są standardowym materiałem tynkarskim wykorzystywanym do pokrywania ścian i sufitów w pomieszczeniach mieszkalnych.
Gips wykazuje też własności regulatora wilgotności, ale powoduje korozję elementów stalowych stykających się bezpośrednio i niezabezpieczonych powłoką ochronną. Przy pomocy tynków gipsowych bez trudu można uzyskiwać bardzo równe, dokładnie wykończone i estetyczne powierzchnie.
Tynki gipsowe są dobrym podłożem pod powłoki malarskie, tapety i łatwo później naprawić „bez śladu” ewentualne uszkodzenia. Szybkie wysychanie jest ważną zaletą tego materiału. Pełne wyschnięcie następuje po 10 do 14 dni i jest zależne od grubości warstwy tynku, temperatury i wilgotności w pomieszczeniu.
Stosunkowo niedawno upowszechniło się wykorzystanie tynków gipsowych z dodatkiem wapna - tynki gipsowo-wapienne - dzięki czemu zapewnia się zwiększoną odporność na korozję biologiczną (rozwój grzybów i pleśni) i łatwiej uzyskuje wysoką gładkość otynkowanej powierzchni.
Jedno- czy wielowarstwowe tynkowanie
Koszty otynkowania ścian i sufitów stanowią poważną pozycję w prowadzeniu prac wykończeniowych. Zależnie od pożądanego rodzaju i standardu wykończenia, tynki mogą stanowić jedynie podkład pod inne okładziny, bądź stać się docelowym pokryciem przewidzianym do malowania, tapetowania lub utworzenia niestandardowych powłok dekoracyjnych (np. stiuków).
Produkowane obecnie zaprawy tynkarskie pozwalają na uzyskanie zadowalającej jakości powierzchni przy jednowarstwowym tynku, co ma istotny wpływ na koszty, ale doborowe wykończenie wymaga nałożenia warstwy wygładzającej niezależnie od rodzaju tynku podkładowego.
Asortyment gotowych zapraw tynkarskich
Powszechne niegdyś samodzielne przygotowanie zapraw tynkarskich bezpośrednio na placu budowy zastąpiło wykorzystanie gotowych mieszanek o określonych właściwościach, co nie tylko ułatwiło ich przygotowanie, ale jednocześnie gwarantuje uzyskanie jednorodności materiału o ustalonych cechach. Zależnie od ilości potrzebnego tynku suche mieszanki dostarczane są w workach lub w silosach.
Oprócz podziału ze względu na rodzaj podstawowego materiału wiążącego (cement, wapno, czy gips) w każdej grupie produktów oferowane jest kilka odmian różniących się zalecanym sposobem aplikacji czy grubością warstwy, wielkością ziarna kruszywa i szczególnymi własnościami np. grzybobójczymi, możliwością nakładania pocienionej powłoki czy podwyższoną przyczepnością.
Wszystkie rodzaje gotowych tynków przystosowane są do nakładania maszynowego bądź ręcznego, ale tynki maszynowe z powodzeniem nadają się tynkowania z użyciem kielni. Istotną cechą mieszanki tynkarskiej jest wielkość ziaren kruszywa, co bezpośrednio wpływa na gładkość uzyskanej powierzchni i ich rodzaj - mogą to być kruszywa kwarcowe i lekkie.
Szczegółowe informacje o wszystkich parametrach i własnościach konkretnego rodzaju tynku zawarte są w karcie produktowej opracowanej przez producenta.
Przygotowanie powierzchni do tynkowania
Każdy rodzaj tynk może być nakładany tylko na powierzchniach stabilnych, wolnych od luźno przylegających powłok, które zapewniają dobrą przyczepność zaprawy - bez substancji antyadhezyjnych, olejów, bitumu.
Zależnie od materiału podłoża przed tynkowaniem powierzchnie powinny być zagruntowane, zwilżone bądź powinna być utworzona warstwa sczepna, np. na gładkich powierzchniach betonowych sufitów - zgodnie z zaleceniami producenta.
Przy nakładaniu tynków gipsowych konieczne jest również zabezpieczenie elementów stalowych, np. farbą bądź otuliną z tworzywa. Większe ubytki, np. po bruzdach wymagają wcześniejszego wypełnienia, a na granicy dwóch różnych materiałów podłoża należy wkleić pasy wzmacniające z siatki z włókna szklanego.
Nakładanie powłoki tynkarskiej
Technika tynkowania jest niemal ta sama dla wszystkich rodzajów materiałów tynkarskich, a pracę rozpoczyna się od wyznaczenia lica pokrycia oraz zamocowania narożników, choć doświadczony tynkarz przy równej ścianie jest w stanie nakładać tynk odpowiednią warstwą, ustalając to „na oko”. Lico przyszłego tynku wyznaczają tzw. pasy kierunkowe tworzone w tradycyjny sposób poprzez narzut zaprawy lub z użyciem listew tynkarskich.
Elementy te posłużą jako prowadnice dla łat ściągających narzuconą zaprawę i rozmieszczane są w odstępach co 1,5-2 m. Pierwsze pasy kierunkowe/mocowane listwy umieszcza się w pobliżu naroży ściany i dokładnie pionuje.
Rozciągnięty między nimi sznur na kilku wysokościach umożliwia dokładne sprawdzenie równości ściany i ustalenie wymaganej grubości tynku. Lokalne wybrzuszenia korzystniej będzie skuć/zeszlifować, niż zwiększać grubość tynku na całej powierzchni ściany.
Większość gotowych tynków można nakładać jako jednowarstwowe, a sposób ich nakładania - maszynowo czy tez ręcznie nie ma wpływu na własności pokrycia. Istotna jest jednak właściwa konsystencja zaprawy - zbyt płynna będzie zsuwać się po ścianie, a za gęsta źle przylega i może odpadać. Po utworzeniu narzutu długą listwą przesuwaną po pasach kierunkowych ściąga się nadmiar zaprawy, a ewentualne ubytki uzupełnia narzutem z kielni.
Zależnie od rodzaju tynku po wyrównaniu i wstępnym jego stwardnieniu można przystąpić do gładzenia powierzchni. Tynki gipsowe i gipsowo-wapienne wygładza się poprzez ząbkowanie, a powstający szlam wypełnia mikro nierówności podłoża. W przypadku tynków cementowo-wapiennych do wygładzenia powierzchni wykorzystuje się ręczne pace lub mechaniczne zacieraczki. W czasie wiązania należy zapewnić dostateczną wilgotność, co uchroni przed powstaniem włosowatych pęknięć skurczowych.
Autor: Cezary Jankowski
Zdjęcie otwierające: Knauf
Zdjęcia w tekście: Termo Organika, Cekol, Piotrowice II, Knauf, Baumit
Komentarze