Kolorowo i ochronnie, czym malować różne podłoża?

Powłoki malarskie nakładane na różnorodne podłoża pełnia nie tylko funkcję ozdobną, ale znacząco wpływają na ochronę pokrywanego nimi materiału przed niszczącym oddziaływaniem czynników zewnętrznych. Niezwykle szeroki zakres zastosowania jak i różnorodność dostępnych produktów, sprawia, że dobranie optymalnego wyrobu do konkretnych zastosowań może sprawiać trudności. Wstępnie materiały malarskie klasyfikowane są do jednej z grup głównego ich przeznaczenia - na drewno, metal lub podłoża mineralne - ale ich dobór musi również uwzględniać warunki prowadzenia prac, jak i wymagany poziom ochrony zabezpieczanej powierzchni.

Kolorowo i ochronnie, czym malować różne podłoża?

Procesy tworzenia powłok ochronnych

Pokrycia malarskie tworzone są najczęściej jako przylegające do podłoża cienkie powłoki utworzone przez stałe składniki farby czy lakieru po odparowaniu rozcieńczalnika i reakcji utwardzającej składnik powłokotwórczy. W rzeczywistości wyroby malarskie zawierają bardzo wiele składników modyfikujących ich własności aplikacyjne i użytkowe, a pełna receptura konkretnych wyrobów stanowi tajemnicę producenta.

Oczywiście podawane są podstawowe składniki wpływające zasadniczo na własności wyrobu, ale nie zawsze przesądza to o jego przeznaczeniu, dlatego przy wyborze produktu informacje o jego własnościach i wymaganiach przy aplikacji należy czerpać z karty wyrobu (dostępnej np. na stronie internetowej producenta), a nie tylko z ogólnikowych haseł zamieszczonych na opakowaniu.

Zasadniczym składnikiem wyrobów malarskich jest materiał powłokotwórczy, którym w większości produktów są modyfikowane związki polimerowe (żywice naturalne i sztuczne) tworzące powłokę po odparowaniu rozcieńczalnika i pod wpływem reakcji ze składnikami powietrza atmosferycznego (tlenem, dwutlenkiem węgla, parą wodną) lub rekcji chemicznej z dodawanym utwardzaczem.

Zasadniczy wpływ na warunki aplikacji jak i ochronę środowiska ma rodzaj użytego rozcieńczalnika. Wyroby wodorozcieńczalne dostępne są obecnie praktycznie do wszystkich zastosowań, co znacząco ograniczyło emisję LZO (lotnych związków organicznych) szkodliwych dla ludzi i organizmów żywych.

Wyroby malarskie zawierają też pigmenty - składniki nadające barwę nakładanej powłoce, a za jej grubość i fakturę odpowiadają wypełniacze, które jednocześnie poprawiają zdolność krycia.

Farby na ściany

W robotach budowlanych malowanie pomieszczeń ze względu na duże powierzchnie wymagającą pokrycia - stanowi dość znaczącą pozycję w kosztach wykończenia obiektu.

Zależnie od ich przeznaczenia wykorzystuje się farby o standardowych własnościach użytkowych bądź produkty o szczególnych parametrach charakteryzujące się np. wysoką odpornością na szorowanie czy, w przypadku farb użytych do wymalowań zewnętrznych wyjątkową paroprzepuszczalnością.

Tikkurila Lumi - wyjątkowo biała i doskonale kryjąca farba akrylowa do ścian
Tikkurila Lumi - wyjątkowo biała i doskonale kryjąca akrylowa farba do wymalowań wewnętrznych ścian pomieszczeń nienarażonych na działanie wilgoci, fot. Tikkurila

Produkty malarskie ogólnego stosowania to farby na bazie żywic akrylowych lub winylowych, jak też w formie kopolimerów z innymi związkami.

Zależnie od zawartości składników modyfikujących jak też i innych dodatków, uzyskują różne własności aplikacyjne i użytkowe - np. tiksotropowość, odporność na zaplamienie, trwałość kolorów.

Farba elewacyjna nanosilikonowa ALPOL AF 680 Salsa z formułą ochronną NanoBioResistant
Farba elewacyjna nanosilikonowa ALPOL AF 680 Salsa z formułą ochronną NanoBioResistant, fot. Piotrowice II (marka Alpol)

Do wymalowań zewnętrznych używane są farby silikonowe lub kopolimery np. z akrylem charakteryzujące się własnościami hydrofobowymi i trwałością kolorów. Podobne własności mają farby silikatowe (na bazie szkła wodnego) trwale łączące się z podłożem i jednocześnie cechujące się wysoką paroprzepuszczalnością.

Specjalna farba akrylowa do ścian i sufitów ŚNIEŻKA ZACIEKI-PLAM
Specjalna farba akrylowa do ścian i sufitów ŚNIEŻKA ZACIEKI-PLAMY, fot. FFIL Śnieżka

Przy specjalnych wymaganiach zamaskowania wad lub ochrony podłoża wykorzystuje się farby izolujące (maskowanie rdzawych zacieków, plam po sadzy czy nikotynie) albo o własnościach przeciwgrzybowych.

Powłoki z pogranicza farb i tynków

Dekoracyjne wykończenie powierzchni ścian wewnętrznych umożliwiają produkty malarskie łączące w pewnym stopniu cechy farb i tynku. Nakładane mogą być jako samodzielne powłoki na surowym podłożu lub służą do uatrakcyjnienia wyglądu wcześniej nałożonych warstw dekoracyjnych.

Farby strukturalne pozwalają na niemal nieograniczone kształtowanie struktury i barwy, tworzenie fantazyjnych wzorów. Ich zaletą są również niewielkie wymagania co do jakości podłoża - jego niedoskonałości (pęknięcia, chropowatość czy nieznaczne nierówności) przykryje fakturowana powłoka. Dodatkowy efekt zdobniczy można uzyskać nakładając na utworzoną strukturę barwną lazurę, która jednocześnie zabezpiecza przed uszkodzeniem i ułatwia czyszczenie.

Stiuk Wenecki Magnat Style
Efekt końcowy - Stiuk Wenecki Magnat Style, fot. FFIL Śnieżka (marka MAGNAT)

Popularnym sposobem wykańczania ścian stają się też stiuki - cienkowarstwowe powłoki z gęstej masy na bazie akrylu lub wapna. Nanoszone są na równe podłoże pacą stalową w kilku warstwach tworząc idealnie gładką, błyszczącą powierzchnię imitującą np. marmur. Dodatkowa warstwa polerowanego wosku nadaje lustrzany połysk i chroni przed trwałym zabrudzeniem.

Tynk japoński marki Primacol Decorative, fot. Primacol Decorative
Tynk japoński marki PRIMACOL®DECORATIVE, fot. PRIMACOL®DECORATIVE

Tynki japońskie nazywane też płynną tapetą tworzą barwną „puszystą” powłokę o różnych kolorach i strukturze utworzonej przez włókna jedwabiu. Nietypową cechą takiego pokrycia jest możliwość (przynajmniej teoretycznie) wielokrotnego użycia - powłokę po namoczeniu można łatwo usunąć, a zdjęty materiał po zarobieniu wodą ponownie nałożyć w innym miejscu.

Ochrona metalu

Malowanie podłoży metalowych na palcu budowy jest obecnie znacząco ograniczone, gdyż większość detali dostarcza się w stanie wykończonym powłokami ochronnymi - ocynkiem lub farbami proszkowymi. Niemniej przy pracach remontowych występuje często konieczność odmalowania barierek, balustrad czy innych detali stalowych.

Szczególnie starannie powinny być zabezpieczone elementy narażone na wpływ warunków atmosferycznych nie tylko ze względów estetycznych, ale również bezpieczeństwa użytkowania i zahamowania postępującej korozji. Powłoki ochronne na podłożach metalowych nakładane są z reguły dwuwarstwowo - z użyciem podkładu antykorozyjnego i pokrycia zewnętrznego.

Gruntoemalia alkrylowo-alkidowa STAL-KOR na rdzę przeznaczona do bezpośredniego i renowacyjnego malowania podłoży stalowych i żeliwnych, fot. Polifarb-Łódź
Gruntoemalia alkrylowo-alkidowa STAL-KOR na rdzę przeznaczona do bezpośredniego i renowacyjnego malowania podłoży stalowych i żeliwnych, fot. Polifarb-Łódź

W przypadku odnawiania elementów skorodowanych nakładane są tzw. przetwarzacze rdzy. Wykorzystywane dotychczas do wymalowań zewnętrznych głównie rozcieńczalnikowe farby i emalie chlorokauczukowe zastępowane są przez produkty wodorozcieńczalne nakładane na oczyszczone i zagruntowane podłoże.

Powłoki na drewno

Farby i lakiery na drewno obejmują liczną grupę wyrobów o różnorodnym przeznaczeniu. Podobnie jak inne materiały malarskie produkowane są w dwóch zasadniczych odmianach - wodorozcieńczalne i rozpuszczalnikowe. Niektóre wyroby mają tez własności impregnujące, zabezpieczające drewno przed szkodnikami i zagrzybieniem. Obszar zastosowania poszczególnych produktów można określić w następująco:

  • Impregnaty barwiące - stanowią podstawowa ochronę surowego drewna przy użytkowaniu na zewnątrz i głęboko wnikają w jego strukturę nie tworząc powłoki zewnętrznej.
  • Lakierobejce - można nimi malować drewno na zewnątrz pomieszczeń (elewacje, elementy małej architektury) jak i wewnątrz. Podkreślają rysunek drewna, ale wymagają starannego nakładania - różna grubość powłoki wpływa tez na zmianę kolorystyki.
  • Lazury - mają podobne zastosowanie jak lakierobejce, ale tworzą lepiej związaną z podłożem, cieńszą i elastyczną powłokę ochronną.
 

Lazura ochronna do drewna V33 o wysokiej odporności

Lazura ochronna do drewna o wysokiej odporności, fot. V33
  • Farby i emalie akrylowe - tworzą elastyczne powłoki nie zacierając przy tym struktury drewna. Wykorzystywane są do malowania stolarki okiennej i drzwiowej, elewacji drewnianych, elementów dekoracyjnych wewnątrz i na zewnątrz.
  • Lakiery poliuretanowe - przeznaczone głównie do lakierowania podłóg. Charakteryzują się duża odpornością na ścieranie, a przy tym są elastyczne i jako produkty wodorozcieńczalne doskonale zastępują powłoki chemoutwardzalne w pomieszczeniach o średnim natężeniu ruchu.
  • Lakiery uretanowe - używane do lakierowania drewna wewnątrz pomieszczeń (boazerie, drzwi wewnętrzne) a także podłóg o małym natężeniu ruchu.

Autor: Cezary Jankowski

Opracowanie: Aleksander Rembisz

Zdjęcia otwierające: Tikkurila

Zdjęcia w tekście: Śnieżka, MAGNAT, Tikkurila, Piotrowice II (marka Alpol), PRIMACOL® DECORATIVE, V33

Komentarze

FILMY OSTATNIO DODANE
Copyright © AVT 2020 Sklep AVT