2020-01-17 15:53:27 
- Jakie są cechy ścian zewnętrznych?
- Jakie są zalety, wady i koszty wykonania ścian dwuwarstwowych?
- Jakie są zalety, wady i koszty wykonania ścian jednowarstwowych?
- Jakie są zalety, wady i koszty wykonania ścian trójwarstwowych?
- Jakie są zalety, wady i koszty wykonania ścian ze styropianowych kształtek?
- Jakie są zalety, wady i koszty wykonania ścian w domu szkieletowym?
Ściany zewnętrzne stanowią barierę odgradzającą mieszkanie od świata. Ich zadaniem jest izolowanie wnętrza od zimna i gorąca, ograniczanie przenikania hałasu, akumulowanie ciepła, ochrona przed ogniem. W domach jednorodzinnych są również elementem konstrukcji, odpowiedzialnym za przenoszenie obciążeń ze stropu i dachu na fundamenty. Dlatego przede wszystkim muszą być wystarczająco wytrzymałe na ściskanie.
Jeżeli materiały użyte do ich wybudowania zostały dopuszczone do obrotu i odpowiednio oznakowane, z pewnością spełniają ten warunek. Co nie oznacza, że ich wytrzymałość jest identyczna - silikaty mają zdecydowanie wyższą odporność na ściskanie niż beton komórkowy. Różnice mogą występować nawet w ramach jednej grupy produktowej, np. w zależności od gęstości gazobetonu.
Z innymi cechami jest podobnie - jeden materiał lepiej izoluje akustycznie, inny termicznie. Dlatego wybór między czerwoną ścianą z ceramiki i białą z silikatów nie jest rozstrzygnięciem natury estetycznej. Postawienie na określony budulec oznacza wybór muru o bardzo konkretnych właściwościach, odmiennych dla poszczególnych materiałów.
Przy czym warto zauważyć, że ściany murowane wznosi się u nas najczęściej jako warstwowe. Za ich ciepłochronność - a ta cecha jest postrzegana jako najistotniejsza - odpowiada wówczas nie tyle warstwa nośna, co ocieplenie. Przenikalność cieplna samego pustaka czy bloczka nie ma więc takiego znaczenia, jak w przypadku ściany jednowarstwowej.
Wybór materiału lub technologii może się również wiązać z planowanym czasem trwania budowy. Dom z prefabrykatów może być gotowy w kilka tygodni, na murowany w tradycyjny sposób przeważnie czeka się przynajmniej rok.
1. ŚCIANY DWUWARSTWOWE - NAJPOPULARNIEJSZE ROZWIĄZANIE
To w naszym kraju murowana ściana dwuwarstwowa, zwykle wznoszona z ceramiki poryzowanej, ocieplona styropianem, ewentualnie wełną mineralną. W Polsce jako murowane stawia się 90% domów, z czego większość z ceramiki.
Ceramika poryzowana powstała w wyniku prac nad udoskonaleniem właściwości cieplnych ceramiki tradycyjnej. Glinę, z której produkowane są pustaki, miesza się z mączką drzewną lub trocinami. Te spalają się w piecu rozgrzanym do kilkuset stopni Celsjusza, a w wyrobie pozostają po nich puste przestrzenie - pory. Dzięki temu materiał ma mniejszą gęstość i kilkakrotnie lepszą izolacyjność cieplną. Po zmianie znanego z dawniejszych pustaków ceramicznych układu szczelin (wzrosła ich liczba, zmienił się kształt i łączne pole przekroju), izolacyjność tego budulca jest tak dobra, że można z niego wznosić także jednowarstwowe ściany zewnętrzne. W warstwowych stosuje się pustaki o grubości 19-25 cm.
Paroprzepuszczalność i akumulacyjność cieplna ceramiki poryzowanej (z uwzględnieniem mniejszej masy gotowej ściany) są zbliżone do tradycyjnej, nowoczesny produkt ustępuje staremu, gdy chodzi o wytrzymałość i zdolność do tłumienia dźwięków. Pustaki poryzowane można łączyć na pióro i wpust (bez spoiny pionowej), co skraca czas wykonania ściany i zmniejsza zużycie zaprawy.
Ścianę dwuwarstwową tworzy warstwa nośna (w tym przypadku mur z ceramiki) i przymocowane do niego od zewnątrz ocieplenie. Warstwa nośna jest cieńsza niż w ścianie jednowarstwowej, zaś ciągła izolacja z płyt styropianowych lub wełny mineralnej chroni przed mostkami termicznymi. Taki sposób wznoszenia murów wybacza najwięcej błędów wykonawczych. Przegroda bez problemu osiąga określony przez przepisy współczynnik U na poziomie 0,23 W/(m2·K).
KOSZTY WYKONANIA ŚCIAN DWUWARSTWOWYCH
Koszt wzniesienia warstwy nośnej z ceramiki o grubości 24 lub 25 cm wynosi około 90 zł/m2. 50-60 zł kosztują pustaki, około 30 zł/m2 płaci się murarzowi, trzeba jeszcze doliczyć zaprawę (kilka zł/m2). Ale to nie wszystko, bo żeby przegroda osiągnęła parametry zgodne z projektem, należy ją ocieplić i wykończyć, np. tynkiem cienkowarstwowym. Wtedy ostateczna cena 1 m2 będzie przynajmniej 2 razy wyższa.
2. ŚCIANY JEDNOWARSTWOWE
Dziś, gdy ściany muszą spełniać surowe wymogi dotyczące ciepłochronności, jednowarstwowe wznosi się tylko z materiałów najcieplejszych, np. z lekkich odmian betonu komórkowego. Tu jeden materiał odpowiada za wytrzymałość i ciepłochronność, a błędów murarzy nie da się ukryć pod warstwą ocieplenia.
Beton komórkowy (gazobeton, suporex) to kuzyn zwykłego betonu, wytwarzany z cementu, piasku, wapna, wody, niekiedy popiołów lotnych (odmiany szare) i środka spulchniającego (proszek lub pasta aluminiowa). Powstaje w procesie autoklawizacji - na materiał działa para wodna o temperaturze 180-200°C, a pęcherzyki gazu tworzą w jego strukturze miliony małych porów. W przeciwieństwie do zwykłego betonu jest lekki, paroprzepuszczalny, ma bardzo dobrą izolacyjność cieplną.
Niestety, jego wytrzymałość, izolacyjność akustyczna i mrozoodporność są słabe. W zależności od gęstości gazobetonu wznosi się z niego ściany jednowarstwowe (grubość 40-48 cm) albo warstwy nośne w ścianach dwu- i trójwarstwowych.
W przegrodach warstwowych bloczki można łączyć zaprawą cementowo-wapienną na grube spoiny. W jednowarstwowych takie spoiny tworzyłyby mostki cieplne, więc muruje się je na zaprawę ciepłochronną lub klejową cienkowarstwową (grubości 1-3 mm). Boczne ścianki bloczków są przeważnie ukształtowane na pióro i wpust, dlatego zaprawę daje się tylko w spoinach poziomych.
Do zalet ścian jednowarstwowych należy szybkość budowania, bo stawia się je z elementów dużych (na 1 m2 muru potrzeba 7 bloczków), w miarę lekkich, łatwych w obróbce (gazobeton bez trudu daje się przycinać ręczną piłą). I nie obkłada się ich termoizolacją. Problemem mogą być mostki termiczne, które powstają tam, gdzie materiał ścienny jest zastępowany zwykłym betonem (w nadprożach, wieńcu stropowym). Unika się ich, stosując rozwiązania systemowe, np. docieplane kształtki wieńcowe, prefabrykowane nadproża itp.
KOSZTY WYKONANIA ŚCIAN JEDNOWARSTWOWYCH
Ile płaci się za 1 m2 ściany jednowarstwowej z gazobetonu? 120-160 zł/m2 to koszt bloczków, plus robocizna 30 zł/m2, zaprawa do cienkich spoin 5 zł/m2, w sumie 155-195 zł/m2. Nie potrzeba ocieplenia, ale beton komórkowy jest nasiąkliwy, więc ścianę należy możliwie szybko wykończyć np. tynkiem cienkowarstwowym, co podnosi ostateczną cenę 1 m2 przegrody o kilkadziesiąt zł.
3. ŚCIANY TRÓJWARSTWOWE
Dwie pierwsze są takie same, jak w ścianie dwuwarstwowej. Ale zamiast osłaniającego ocieplenie cienkowarstwowego tynku tu pojawia się kolejna warstwa muru, wznoszona przeważnie z cegły klinkierowej, ewentualnie silikatowej lub bloczków betonowych. Cała przegroda składa się zatem z warstwy konstrukcyjnej (grubości 18-25 cm), termoizolacji (15-20 cm) i ścianki osłonowej/ elewacyjnej (6-12 cm). To rozwiązanie zapewnia najwyższy komfort cieplny i akustyczny.
Warstwę nośną stawia się z dowolnych materiałów: ceramiki, betonu komórkowego, silikatów. Te produkowane są z wapna, piasku i wody. Bloczki wapienno-piaskowe są trwałe, mrozoodporne, paroprzepuszczalne. Charakteryzuje je dobra akumulacyjność cieplna (czyli wynikająca z dużej masy zdolność do magazynowania ciepła) i izolacyjność akustyczna. Znaczna waga utrudnia pracę murarzom, lecz największą wadą silikatów jest ich niska termoizolacyjność, która uniemożliwia stosowanie tego materiału na ściany jednowarstwowe.
W konstrukcjach warstwowych silikaty spisują się bardzo dobrze, bo tu - jak już pisaliśmy - za termoizolacyjność i tak odpowiada głównie ocieplenie. Bloczki przeznaczone na ściany nośne zwykle są drążone, mają krawędzie profilowane na pióro i wpust, uchwyty montażowe i otwory do przeprowadzenia przewodów instalacji elektrycznej.
KOSZTY WYKONANIA ŚCIAN TRÓJWARSTWOWYCH
Ściana trójwarstwowa to opcja droga i najtrudniejsza w realizacji. Co prawda, warstwa konstrukcyjna i termoizolacja kosztują tyle, co w wariancie dwuwarstwowym, ale dodatkowa ścianka osłonowa zwiększa cenę 1 m2 gotowej przegrody do co najmniej 300-400 zł.
4. ŚCIANY ZE STYROPIANOWYCH KSZTAŁTEK
Ta technologia zupełnie nie odpowiada wyobrażeniom o typowym budowaniu. Dom stawia się ze styropianowych kształtek, składanych jak klocki. Puste w środku kształtki tworzą szalunek, w którym układa się stalowe zbrojenie, zalewane potem mieszanką betonową. W ten sposób powstaje żelbetonowy rdzeń, będący warstwą nośną. Styropianowe elementy są szalunkiem traconym - po zabetonowaniu rdzenia nie usuwa się ich, pozostają jako termiczna izolacja przegrody.
Na rynku dostępne są systemy umożliwiające budowę w tej technologii od fundamentów aż po dach, dzięki czemu w konstrukcji nie ma mostków termicznych. Dom stawia się szybko (w 6 tygodni) i łatwo. Od zewnątrz ściany da się wykończyć w dowolny sposób (tynk cienkowarstwowy, płytki klinkierowe...), od środka na ogół stosuje się płyty gipsowo-kartonowe lub gipsowy tynk. Nośność takiego wykończenia jest słaba, dlatego żeby powiesić ciężkie szafki, należy przewiercić otwór do betonowego rdzenia i tam osadzić kołki.
Niektórzy użytkownicy styropianowych domów narzekają też na akustykę. Wentylacja, najlepiej mechaniczna, powinna być w każdym pomieszczeniu. Do plusów można zaliczyć fakt, że ściany mogą być węższe od tradycyjnych (grubość przegrody od 25 cm) oraz to, że budynek jest ciepły.
KOSZTY WYKONANIA ŚCIAN ZE STYROPIANOWYCH KSZTAŁTEK
Za 1 m2 ściany w tej technologii, o grubości 25 cm (10 cm izolacji z neoporu - to ulepszona wersja styropianu, 15 cm rdzenia) płaci się 180-190 zł (bez tynków). Ściana z 20-centymetrową izolacją kosztuje około 220 zł/m2.
5. DOMY SZKIELETOWE (TZW. KANADYJCZYKI)
To najpopularniejsza alternatywa technologii murowanej. Domy szkieletowe, nazywane u nas kanadyjczykami, występują w wielu rodzajach, różniących się grubością i sposobem wykończenia ścian, konstrukcją podłóg i stropów, sposobem wykonania. Mogą być zbijane z drewna na placu budowy, albo prefabrykowane, czyli przygotowywane w wytwórni - w gotowych ścianach są już okna i drzwi, fragmenty instalacji, pokrywa je elewacja. Na miejscu wystarczy je złożyć jak trójwymiarowe puzzle.
Konstrukcja nośna to cienkie, gęsto rozstawione (40-60 cm) drewniane słupy (świerkowe lub sosnowe) o niewielkim przekroju (np. 4 × 15 cm), bądź belki dwuteowe z materiałów drewnopochodnych. W siatce słupów wydziela się otwory na drzwi i okna, strefy podokienne dodatkowo wzmacnia. Na oczepach (górnych belkach) ścian, układa się deski będące żebrami stropu, na nich podłogę z desek lub płyt. Szkielet obijany jest poszyciem i wypełniany materiałem izolacyjnym (wełną mineralną, wdmuchiwanymi włóknami celulozowymi...). Termoizolacja musi być zabezpieczona przed wilgocią, dlatego pod okładziną wewnętrzną daje się paroizolację, a od zewnątrz wiatroizolację.
Wersja tradycyjna ma elewację z desek lub sidingu, drewnianą konstrukcję podłogi i stropu. Nowoczesne domy szkieletowe coraz częściej trudno jednak "na oko" odróżnić od murowanych - z zewnątrz wykańcza się je tynkiem cienkowarstwowym albo klinkierem, same projekty też bywają bardzo nowoczesne.
Kanadyjczyki wznosi się zdecydowanie szybciej niż domy murowane, większość prac można prowadzić również zimą. Budynek będzie gotowy do zamieszkania w 3-4 miesiące. Jego atuty to bardzo dobra izolacyjność oraz stosunkowo nieduża grubość ścian. Wada - niewielka zdolność akumulacji ciepła. Trzeba również pamiętać, że budowę domu szkieletowego warto powierzyć wyłącznie wykonawcy świetnie znającemu tę technologię.
KOSZTY WYKONANIA ŚCIAN DREWNIANYCH DOMÓW SZKIELETOWYCH
Większość producentów drewnianych domów szkieletowych przelicza ich cenę na m2 powierzchni podłogi. Dla samej konstrukcji wynosi ona 700-800 zł/m2. Nieliczni, kalkulujący cenę 1 m2 ściany, podają 140-220 zł/m2.
Autor: Janusz Werner
fot. otwierająca: J. Werner
Komentarze