Stropy w domach jednorodzinnych - wybór, montaż, błędy montażu

Niekiedy taka zamiana może być uzasadniona, ale wymaga również dokładnego przeanalizowania, jak wpłynie to na inne elementy budynku. Niezależnie od rodzaju wykonywanej konstrukcji stropowej musi być ściśle przestrzegana odpowiednia technologia robót z użyciem wskazanych w projekcie materiałów - zwłaszcza stali i betonu. Przy pracach remontowych wymagających wzmocnienia czy nawet wymiany stropu, konieczne będzie przeprowadzenie ekspertyzy stanu budynku i dobranie metody wykonania renowacji.

Jaki wybrać strop?

Zmiana konstrukcji stropowej na inną niż określono w projekcie może być spowodowana różnymi względami - kosztem i dostępnością materiałów, stopniem skomplikowania wykonania czy też szczególnymi wymaganiami przyszłego użytkownika.

Każdy rodzaj stropu obliczany jest na dopuszczalne obciążenia użytkowe uwzględniające obciążenia stałe, np. od ścianek działowych, warstw podłogowych oraz zmienne - umeblowanie, przebywające w pomieszczeniach osoby. Dla pomieszczeń mieszkalnych zmienne obciążenia użytkowe przyjmuje się na poziomie 1,5 kN/m2.

Niekiedy strop musi przenosić też obciążenia konstrukcyjne m.in. od słupów podpierających więźbę dachową. W tych miejscach konieczne będą wzmocnienia dobrane do występujących obciążeń.

Drugi czynnikiem decydującym o wyborze rodzaju stropu jest jego dopuszczalna rozpiętość, co pozwala na uzyskanie otwartych pomieszczeń o dużej powierzchni bez konieczności ustawiania słupów i podciągów. Z kolei ze względów użytkowych przy doborze konstrukcji stropowej bierzemy pod uwagę zdolność do tłumienia hałasu, odporność na zarysowania i pęknięcia oraz zalecany sposób wykończenia powierzchni sufitowej.

W budownictwie jednorodzinnym konstrukcje stropowe wykonywane są z elementów częściowo lub całkowicie prefabrykowanych (gęstożebrowe i płytowe) bądź tworzone od podstaw w postaci stropu monolitycznego.

Konstrukcje gęstożebrowe

Należą do najczęściej układanych ze względu na dostępność materiałów do ich budowy (elementy wykonują lokalne wytwórnie) i stosunkowo prostego wykonania. Dostępne są w wielu odmianach znanych pod nazwami teriva, fert, różniących się nośnością użytkową, dopuszczalną rozpiętością, odstępem belek, rodzajem elementów wypełniających.

Prefabrykowane belki nośne w postaci kratownicy z zabetonowaną stopką pełnią rolę żeber rozstawionych co 45-60 cm, a przestrzeń miedzy nimi wypełniają pustaki z keramzytobetonu, żużlobetonu, ceramiki lub betonu komórkowego.

Strop gęstożebrowy. Fot. Rector.

Ich wysokość konstrukcyjna wynosi 24-30 cm, a rozpiętość sięga do 7,80 m. Ciężar powierzchniowy wynosi 250-300 kg/m2, co zapewnia dość dobrą izolację akustyczną od dźwięków uderzeniowych. Belki w zależności od potrzeb można skracać, co ułatwia wykonanie nieregularnych zarysów stropu.

W miejscach o skumulowanych obciążeniach, np. pod ściankami działowymi, belki nośne układa się obok siebie, co tworzy żebro o podwyższonej wytrzymałości.

Stropy monolityczne

Wylewane w całości na budowie - stosowane głównie w przypadku skomplikowanego zarysu stropu i przy dużych jego rozpiętościach. Zawsze projektowane są indywidualnie, a ich wysokość konstrukcyjna wynosi z reguły 15-20 cm. Są dość pracochłonne w wykonaniu, gdyż wymagają wykonania zbrojenia głównego i rozdzielczego, a także opartego na stemplach pełnego szalunku.

Zbrojenie stropu monolitycznego. Fot. M. Szymanik.

Do ich wykonania najlepiej wykorzystać systemowe deskowania wielokrotnego użycia, co skraca czas i zapewnia uzyskanie gładkiej i równej spodniej powierzchni. Ze względu na gęste rozmieszczenie zbrojenia już w czasie wykonywania stropu należy przewidzieć miejsca, gdzie będą potrzebne większe przekucia, wstawiając w tych miejscach wkładki, np. ze styropianu.

Z płyt filigran

Pod względem konstrukcyjnym podobne są do stropów monolitycznych. Różnica polega na wykorzystaniu prefabrykowanych płyt pełniących funkcję tzw. szalunku traconego. Płyty o szerokości do 2,5 m oraz grubości 5-7 cm są układane dźwigiem na regulowanych podporach systemowych, a następnie dozbrajane prętami poprzecznymi i wzdłużnymi. Kolejny etap to zabetonowanie stropu do przewidzianej w projekcie grubości.

Strop z płyt filigran. Fot. Uciechowski.

Stosowane są w przypadku układania stropów o skomplikowanym zarysie, np. krzywoliniowym, gdyż płyty bazowe można dowolnie kształtować w wytwórni.

Z prefabrykowanych płyt kanałowych i strunobetonowych

Gotowe prefabrykaty płytowe umożliwiają wykonanie stropu bez ustawiania podpór montażowych, a utworzona powierzchnia jest gotowa do użytkowania natychmiast po ich ułożeniu. Najczęściej stosowane są stropy kanałowe tzw. żerańskie o rozpiętości do 7,2 m i modularnych szerokościach 60, 90, 120, 150 cm. Dzięki kanałom o dużej średnicy można w nich poprowadzić rury wentylacyjne czy ogrzewania powietrznego.

Montaż stropu z płyt prefabrykowanych. Fot. Fabryka Stropów.

Płyty układane są bezpośrednio na ścianach nośnych i podciągach za pomocą dźwigu, a połączenia między nimi tzw. zamki zalewa się betonem. Ich wadą jest skłonność do pojawiania się rys w miejscach połączenia płyt, ale przy wykończeniu np. sufitem podwieszanym nie ma to znaczenia. Z przeznaczeniem szczególnie dla budownictwa jednorodzinnego produkowane są płyty panelowe o szerokości 60 cm wykonane ze strunobetonu, które już przy grubości konstrukcyjnej 15 cm mogą mieć rozpiętość nawet do 8,1 m

Wymiana lub wzmocnienie stropu

Wybór sposobu wymiany lub wzmocnienia stropu uzależniony jest od wielu czynników związanych ze stanem i rodzajem istniejącego sklepienia, ścian nośnych i fundamentów oraz przewidywanego obciążenia.

Konieczność całkowitej wymiany stropu dotyczy głównie przypadków, gdy istniejący strop ma konstrukcję drewnianą, która uległa znacznemu zniszczeniu w wyniku korozji biologicznej, pożaru.

W praktyce zniszczone stropy drewniane w domach murowanych zastępuje się konstrukcją na belkach stalowych z wypełnieniem pól prefabrykowanymi płytami WPS. Belki stalowe łatwo transportować na miejsce ich ułożenia, wykorzystując np. otwory okienne, a w razie konieczności mogą być przenoszone w krótszych odcinkach i łączone na miejscu osadzenia metodą spawania.

Nie wymagają one podparcia na czas układania wypełnienia międzybelkowego i jastrychu podłogowego, co jest istotne ze względu na dopuszczalność obciążeń stropów znajdujących się na niższej kondygnacji Konieczność wzmocnienia istniejących stropów pojawia się głównie wtedy, gdy zmienia się sposób użytkowania budynku, a przegrody poziome muszą zapewnić możliwość przeniesienia zwiększonych obciążeń użytkowych.

Pod dodatkowe obciążenie liniowe - np. postawienie ciężkiej ścianki działowej - wzmocnienie takie wykonuje się w postaci żelbetowej belki ułożonej na stropie. Klasyczny sposób na zwiększenie nośności powierzchniowej stropu to wzmocnienie go poprzez utworzenie żeber żelbetowych na spodzie.

Uwaga na błędy

Najpopularniejsze stropy gęstożebrowe wykonywane są często przez przypadkowe ekipy budowlane. Warto wiedzieć, jak uniknąć najczęściej popełnianych błędów.

• Podparcie betonowanego stropu na nieutwardzonym podłożu często kończy się jego widocznym ugięciem. Zwłaszcza w przypadku gruntów gliniastych, które uległy nawilżeniu w wyniku opadów, wadliwe wykonanie stropu jest prawie pewne.
• Belek stropowych nie wolno wciągać pionowo jednym końcem. Przegięcie na krawędzi ściany prowadzi w reguły do pęknięcia betonowej stopki i odkształcenia zbrojenia. Taka belka nie nadaje się do ułożenia na stropie.
• Po ułożonych na stropie pustakach nie należy chodzić bez ułożenia kładek z desek. Stosunkowo cienkie ścianki mogą ulec uszkodzeniu pod naciskiem punktowym stopy.
• Nie należy układać grubszej warstwy nadbetonu niż zalecana. Jej pogrubienie nie zwiększa wytrzymałości, a jedynie obciąża strop. W efekcie zmniejsza się dopuszczalne obciążenie użytkowe.
• Podczas betonowania nie można dopuścić do nagromadzenia się większej ilości materiału w jednym miejscu. Może to spowodować trwałe odkształcenie konstrukcji.

Autor: Cezary Jankowski
Zdjęcie otwierające: Konbet Poznań
Zdjęcie w tekście: Rector, M. Szymanik, Uciechowski, Fabryka Stropów