2011-08-05 09:37:48 
Konstrukcja ścian jedno- i dwuwarstwowych
Schemat ściany: jednowarstwowej (a), dwuwarstwowej ocieplanej metodą lekką mokrą (b), dwuwarstwowej ocieplanej metodą lekką suchą (c).
W ścianie jednowarstwowej materiał konstrukcyjny, czyli warstwa nośna, jest jednocześnie izolacją termiczną. Dobra izolacyjność cieplna oznacza zwykle niewielką wytrzymałość mechaniczną, dlatego materiał na ściany jednowarstwowe stanowi swego rodzaju kompromis, bo łączy wytrzymałość wystarczającą do przenoszenia obciążeń z dobrą izolacyjnością termiczną.
Ściany dwuwarstwowe w odróżnieniu od jednowarstwowych mają osobne warstwy - konstrukcyjną i izolacyjną, dzięki czemu tę pierwszą można wykonać z dowolnego materiału spełniającego tylko wymagania wytrzymałościowe, a więc także bardzo "zimnego", bo izolacyjność termiczna tego materiału ma znikome znaczenie.
Izolacyjność termiczna ścian
Izolacyjność tę określa współczynnik przenikania ciepła U (W/(m2·K)) mówiący, ile ciepła przenika przez przegrodę o powierzchni 1 m2, gdy temperatura powietrza po obu jej stronach różni się o 1 K.
Przepisy budowlane wymagają, by w obecnie projektowanych i budowanych domach ściany zewnętrzne - niezależnie od rodzaju - spełniały warunek U < 0,3 (W/(m2·K)).
Większość inwestorów przywiązuje bardzo dużą wagę do izolacyjności termicznej ścian. To bardzo rozsądne, bo cecha ta decyduje o tym, czy dom będzie ciepły zimą i chłodny latem, a także o tym, jakie będą koszty ogrzewania domu. Właściwą ciepłochronność łatwiej nadać ścianom dwuwarstwowym niż jednowarstwowym, które mają naturalne miejsca ucieczki ciepła. Takimi słabymi miejscami są na przykład wieńce, a także nadproża okienne i drzwiowe. Jednak zastosowanie rozwiązań systemowych, oferowanych przez niektórych producentów eliminuje ten problem.
Technologia dwuwarstwowa umożliwia wyeliminowanie miejscowej ucieczki ciepła. Ułożenie ocieplenia ze styropianu lub z wełny mineralnej grubości 15-20 cm nie jest trudne technicznie, a zapewnia uzyskanie współczynnika przenikania ciepła U = 0,19-0,24 W/(m2·K), nawet wtedy, gdy warstwę nośną stanowią bloczki wapienno-piaskowe zaledwie 18-centymetrowej grubości, mające znikomą izolacyjność termiczną. Nieco grubsza od niej ściana jednowarstwowa z betonu komórkowego lub ceramiki poryzowanej (40-50 cm) nie będzie aż tak "ciepła", bo może mieć współczynnik U = 0,26-0,30 W/(m2·K).
W ścianie dwuwarstwowej dobry efekt przyniesie wzniesienie warstwy nośnej minimalnej grubości, nawet z materiału o słabych właściwościach termoizolacyjnych, ale o znacznej wytrzymałości, np. z ceramiki tradycyjnej czy silikatów, i zastosowanie grubszej warstwy izolacyjnej. Z drugiej strony materiały poryzowane potaniały i opłacalne jest - i często stosowane - wykonanie ściany dwuwarstwowej np. z elementów poryzowanych ocieplonych styropianem.
Izolacyjność akustyczna ścian
Warto o nią zadbać, jeśli dom ma stanąć w ruchliwej części miasta, przy hałaśliwej drodze, linii kolejowej, w pobliżu lotniska czy zakładu przemysłowego, a nawet niewielkiego, ale hałaśliwego warsztatu rzemieślniczego.
O izolacyjności akustycznych przegród mówią wskaźniki R'A2 tłumienia hałasów określane w decybelach (dB). Zalecane przepisami wartości R'A2 zależą od obciążenia hałasem; według tych przepisów ściana z jednym oknem powinna mieć następującą wartość R'A2 - jeśli jest w budynku położonym:
- w ruchliwej części miasta z komunikacją miejską - R'A2 < 45 dB;
- na terenie leśnych i wiejskich - R'A2 < 20 dB.
W okolicach zagrożonych hałasem warto zastosować ściany zewnętrzne (a także inne przegrody, a więc dach, jak również okna i drzwi) o izolacyjności akustycznej R'A2<48-51 dB.
W ścianach najłatwiej to zapewnić przez zastosowanie ciężkich materiałów takich jak beton, cegły ceramiczne i wapienno-piaskowe oraz materiały włókniste, jak wełna mineralna.
Pod względem izolacyjności akustycznej lepsze są ściany dwuwarstwowe wykonywane metodą lekką suchą, a gorsze - dwuwarstwowe wykonywane metodą lekką mokrą oraz jednowarstwowe.
Materiały na ściany
Ściany jednowarstwowe wznosi się głównie z betonu komórkowego lub ceramiki poryzowanej. Aby spełniały nawet minimalne wymagania co do izolacyjności cieplnej, muszą być dość grube - 40-50 cm. Można je również murować z elementów złożonych z więcej niż jednego materiału, np. bloczków keramzytobetonowych z przekładkami polistyrenowymi czy z pustaków wypełnionych perlitem.
Popularne materiały do wznoszenia ścian:
a) ceramika tradycyjna, b) ceramika poryzowana,
c) silikaty.
Ściany dwuwarstwowe mogą mieć warstwę nośną grubości 24-29-cm z pustaków ceramicznych lub keramzytobetonowych lub z bloczków wapienno-piaskowych, ewentualnie z betonu komórkowego o masie 600-800 kg/m2. Elementy warstwy nośnej muruje się na zwykłej zaprawie cementowo-wapiennej: nie warto używać do tego zaprawy ciepłochronnej, bo w znikomym stopniu poprawiłaby ona izolacyjność ściany, za to znacznie zwiększyłaby jej koszt.
Druga warstwa ścian dwuwarstwowych to ocieplenie, które można układać metodą lekką mokrą lub lekką suchą.
Metoda lekka mokra, najbardziej popularna, polega na przymocowaniu do warstwy nośnej płyt styropianowych (najczęściej) lub twardej wełny mineralnej (rzadziej, bo jest droższa). Do mocowania ocieplenia używa się kleju i specjalnych kołków; ocieploną ścianę wykańcza się najczęściej przez nałożenie tynku cienkowarstwowego na siatce z włókna szklanego.
Metoda lekka sucha polega na przymocowaniu do ściany konstrukcyjnej rusztu drewnianego (lub rzadziej - metalowego) i wypełnieniu go wełną mineralną. W metodzie tej można używać wełny bardziej miękkiej niż w technologii mokrej. Gotowe ocieplenie osłania się paroprzepuszczalną folią wiatroizolacyjną, po czym do rusztu mocuje oblicówkę, na przykład deski lub tzw. siding z tworzywa sztucznego.
Wznoszenie ścian jednowarstwowych i dwuwarstwowych
Najszybciej buduje się ściany jednowarstwowe - nie tylko dlatego, że nie wymagają układania warstwy ocieplającej, ale także dzięki temu, że elementy na nie są dość duże, lekkie i łatwe w obróbce.
Choć wykonanie ścian jednowarstwowych nie jest specjalnie trudne, wymaga od wykonawców szczególnej dokładności i staranności. Do takich ścian trzeba też stosować specjalne droższe zaprawy termoizolacyjne lub zaprawy klejowe, których użycie jest trudniejsze niż zwykłych zapraw do murowania, dlatego nie każdy murarz potrafi dobrze stawiać takie ściany.
Ściany jednowarstwowe wznosi się, używając zaprawy klejowej albo tzw. ciepłochronnej. Ściany wznoszone z użyciem zaprawy klejowej wymagają murowania na bardzo cienkie spoiny (1-3 mm), a łączone w ten sposób elementy muszą mieć bardzo dokładne wymiary. W taki sposób muruje się ściany m.in. z betonu komórkowego.
W ścianach murowanych z użyciem tzw. zaprawy ciepłochronnej spoiny są normalnej grubości. Zaprawa ma dobre właściwości termoizolacyjne, ale jest droższa od tradycyjnej.
Ściany dwuwarstwowe nie są ani szczególnie pracochłonne, ani trudne do wykonania, choć buduje się je nieco dłużej niż jednowarstwowe. Większość ekip zna jednak taki sposób budowania, a same ściany nie wymagają aż takiej precyzji jak jednowarstwowe. Naprawianie ewentualnych błędów jest w nich proste dzięki łatwemu dostępowi do warstwy ocieplenia, a po jego wycięciu - także do warstwy nośnej.
Metodą lekką suchą - z izolacją na ruszcie - można ocieplać domy nawet podczas mrozów. Jest to na tyle proste, że właściciele niekiedy sami wykonują takie ocieplenia.
Wykonanie ścian dwuwarstwowych bywa często rozkładane na dwa etapy - w jednym sezonie warstwa nośna - w drugim - izolacja i wykończenie.
Błędy podczas wznoszenia ścian
W ścianach jednowarstwowych trudniej niż w ścianach dwuwarstwowych zapobiec tworzeniu się mostków termicznych, które powstają wzdłuż żelbetowych nadproży oraz wieńców stropowych.
Żelbet ma bardzo słabe właściwości izolacyjne, dlatego nadproża i wieńce dociepla się wkładkami ze styropianu, który umieszcza się przed betonowaniem tych elementów w specjalnych kształtkach pełniących funkcję szalunku traconego. Nie jest to jednak rozwiązanie doskonałe, bo wkładki styropianowe nie mogą zastąpić grubej warstwy izolacji, jaką można ocieplić nadproża w ścianach dwuwarstwowych.
W ścianach jednowarstwowych wszystkie spoiny muszą być starannie wypełnione, a ukruszonych naroży nie wolno uzupełniać zwykłą zaprawą.
Uwaga: Niedopuszczalne jest pogrubianie spoin z zaprawy klejowej ponad 3 mm, co może się zdarzać nieprawnym murarzom - jako sposób na wypełnienie niedokładności w przycinaniu elementów. Takie spoiny stanowiłyby mostki termiczne, a zatem przyczyniałyby się do strat ciepła.
Błędy w układaniu ocieplenia. Skutkiem niefachowości lub niestaranności ekipy ocieplającej ściany dwuwarstwowe mogą być błędy, które powodują powstawanie mostków termicznych.
Niedokładne ułożenie izolacji. Przez to powstają szczeliny pomiędzy płytami ocieplenia. Mostki takie eliminuje zastosowanie dwóch warstw izolacji cieplnej z wzajemnym przesunięciem styków.
Pozostawianie izolacji termicznej bez osłony przed wpływami atmosferycznymi. Wełna mineralna może zostać zamoczona. Niedostateczne powiązanie warstwy osłonowej z konstrukcyjną. Jest to skutek użycia zbyt małej liczby kotew lub niewłaściwego ich rozmieszczenia. Zwykle powinno ich być 45 na 1m2 ściany, a na jej końcach więcej.
Jakość wykonawstwa jest co najmniej tak samo ważna jak wybór rodzaju ściany czy materiałów do jej wykonania. Zły wykonawca potrafi zrobić niewłaściwy użytek z najlepszego materiału. Nic nie da droga zaprawa ciepłochronna, jeśli murarz nie wypełni nią spoin wystarczająco dokładnie. Dlatego tak ważny jest wybór solidnej ekipy, dobrze znającej konkretną technikę i świadomej, że murowanie na cienkie spoiny z użyciem zaprawy klejowej istotnie różni się od murowania na zaprawę tradycyjną.
opr.: Olimpia Wolf
zdjęcie wprowadzające: Caparol
Komentarze