Bakteria Legionella - objawy zakażenia i profilaktyka

Czym jest bakteria Legionella?

Legionella to rodzaj bakterii, do której należy między innymi gatunek Legionella pneumophila odpowiedzialny w większości przypadków za występowanie choroby legionistów (ciężki przebieg) czy gorączki Pontiac (przebieg lżejszy, grypopodobny). Są to choroby układu oddechowego, a do infekcji dochodzi poprzez wdychanie zainfekowanego powietrza. Idealnymi warunkami do rozwoju Legionelli są miejsca wilgotne, ze stojącą wodą lub gleba. Optymalna temperatura rozwoju bakterii to 35°C, a maksymalna, w której bakterie mogą przetrwać to 60°C¹. Takie wymagania środowiskowe czynią zbiorniki na wodę, przewody klimatyzacyjne, baseny, SPA i inne instalacje z wodą ciepłą miejscami, gdzie potencjalnie bardzo łatwo o namnażanie Legionelli. Zwłaszcza instalacje w domach czy mieszkaniach są newralgicznymi punktami, gdzie statystyczna osoba ma największe szanse na kontakt z bakterią.

Najważniejszymi czynnikami zwiększającymi szanse na pojawienie się bakterii Legionella w wodzie są:

• instalacje z brakiem lub małą cyrkulacją wody (np. ślepe zaułki sieci wodnej),
• występowanie osadów wewnątrz rur, w których następuje wzmożone namnażanie się pałeczek bakterii i tym samym jest miejsce o ich najwyższym stężeniu.
• osad pokrywający armaturę łazienkową może być siedliskiem Legionelli ‑ w przypadku, gdy znajduje się on np. na słuchawce prysznicowej ryzyko zainfekowania jest bardzo wysokie – woda pod prysznicem ma temperaturę w okolicach 38°C, w zamkniętej kabinie zaczyna ona parować, po czym tworzy się zawiesina w formie aerozolu. Jeżeli osad na armaturze był siedliskiem Legionelli szanse zainfekowania dróg oddechowych są wysokie.

Objawy zakażenia bakterią Legionella

Zakażenie bakterią Legionelli może przybierać dwie najczęstsze postacie.

1. Pierwsza to gorączka Pontiac – przebieg choroby charakteryzuje się występowaniem ogólnego osłabienia organizmu, gorączki, bólu głowy i mięśni. Mogą się również pojawić zaburzenia układu pokarmowego w postaci nudności, biegunki i wymiotów. Choroba rozwija się od kilku godzin do 3 dni i samoistnie ustaje po kilku dniach.
2. Drugą postacią zakażenia jest choroba legionistów, która przebiegiem przypomina zapalenie płuc. Pierwsze objawy to ból głowy i mięśni, po jakimś czasie pojawia się wysoka gorączka, a następnie objawy ze strony układu oddechowego. Polegają one na silnym, suchym kaszlu, który stopniowo przechodzi w kaszel wilgotny, ze śluzowatą wydzieliną, która z czasem może być zabarwiony krwią. Dodatkowo osoba zainfekowana często traci apetyt, doświadcza bólu w okolicy brzucha, towarzyszyć może jej senność, dreszcze, złe samopoczucie oraz zaburzenia w świadomości. Choroba może rozwijać się szybko i skutkować uszkodzeniem innych organów, jak nerki czy serce. Czas inkubacji wynosi od 2 do 10 dni, a sam przebieg choroby legionistów może trwać nawet kilka tygodni².

Zwalczanie bakterii Legionella

Czy wystarczy usunąć np. osad, w którym bakterie Legionella się znajdują, żeby uniknąć problemów? Niestety, nie jest to wystarczające rozwiązanie. Jeżeli w instalacji wodnej zostały stworzone warunki sprzyjające rozwojowi Legionelli, to z dużym prawdopodobieństwem bakterie pojawią się tam ponownie. Rozwiązaniem problemu na stałe może być wyłącznie zmiana warunków panujących w instalacji wodnej. Tutaj z pomocą przychodzą nowoczesne urządzenia, jakimi są rekuperatory wody ZYPHO. Korzyść z zastosowania takiego rozwiązania będzie dla domostwa podwójna:

1. po pierwsze, rekuperator może zapewnić odzysk energii cieplnej ze zużytej już wody nawet w ilości 77%! To znacząco wpłynie na rachunki, ponieważ ciepło za które zapłaciliśmy, będzie mogło zostać wykorzystane ponownie. 
2. po drugie, ZYPHO posiada certyfikat potwierdzający, że korzystając z niego do rekuperacji wody, Legionella nie rozwinie się w instalacji. Aby dać taką gwarancję system został stworzony z uwzględnieniem optymalnej temperatury dla rozwoju Legionelli czyli 35‑40°C. Woda w instalacji jest utrzymywana w temperaturze nieprzekraczającej 25°C, co nie daje możliwości inkubacji bakterii. Woda jest podgrzewana szybko, np. w momencie brania prysznica, a po jego zakończeniu ciepło szybko jest oddawane.

Takie warunki pracy zapewniają przez znaczną większość czasu temperaturę w instalacji poniżej 25°C, jej wzrost jest miejscowy i krótkotrwały, a co za tym idzie instalacja jest skutecznie chroniona przed występowaniem i namnażaniem Legionelli³. Aby trwale uniknąć zagrożenia wynikającego z kontaktu z pałeczkami Legionelli, warto rozważyć przyszłościowe i przyjazne dla środowiska rozwiązanie, jakim są rekuperatory wody ZYPHO, które nie tylko da nam tę gwarancję, ale również umożliwi ponowne wykorzystanie ciepła i obniży rachunki.

źródło i zdjęcia: ECOMAX

¹https://www.dbc.wroc.pl/Content/2238/PDF/18_Kolo.pdf
²https://www.mp.pl/pacjent/choroby‑zakazne/choroby/zakazenia‑bakteryjne/162560,legionellozy
³https://www.technea.nl/wp‑content/uploads/2017/07/tno_rapport_douche_wtw_is_legionella_veilig6.pdf