Kolektory słoneczne a strony świata

Wielkość niezbędnej korekty (powiększenia) powierzchni kolektorów pokazujemy na wykresie.

Warto podkreślić, że przy odchyleniu do 50°, korekta nie jest zbyt duża - 10% dla kierunku południowo-zachodniego oraz 20% dla południowo-wschodniego.

Zdecydowanie należy odradzić instalowanie kolektorów od północy. Nasłonecznienie zawsze będzie tam słabe, a większość promieniowania rozproszona, przez co trudniejsza do wykorzystania przez kolektory. Podobnie, nie ma sensu instalowanie kolektorów w miejscu teoretycznie korzystnym, ale zacienionym, np. przez inny budynek.

Uwaga! Lepiej nie montować kolektorów na odmiennie zorientowanych połaciach dachu. W tym samym czasie, gdy jedna będzie nasłoneczniona, druga będzie zacieniona. W takiej sytuacji konieczne będą odrębne pompy i sterowniki dla kolektorów na każdej z połaci.

Osobny problem to kąt nachylenia kolektorów. W większości sytuacji, czyli gdy naszym celem jest możliwie duży uzysk energii przez cały rok, optymalny kąt nachylenia wynosi 40-45°. Całe szczęście, że mniej więcej tyle mają też dachy w polskich domach. Trzeba jednak od razu zaznaczyć, że zmiana kąta nachylenia w dość szerokich granicach nie wpływa zasadniczo na ilość pozyskiwanej rocznie energii. Obniżenie kąta z 45° do 25° wymaga zwiększenia powierzchni kolektora raptem o 5%, natomiast podniesienie go do 65° korekty o 12%.

Zmiana kąta nachylenia może być za to uzasadnionym zabiegiem, jeżeli chcemy wyraźnie zróżnicować uzysk energii w zależności od pory roku. Kąt padania promieni słonecznych zmienia się zależnie od pory roku, bo latem słońce znajduje się znacznie wyżej nad horyzontem niż zimą. Zalecane kąty nachylenia są następujące:

• 30-45° - c.w.u. oraz ogrzewanie basenu latem;
• 45-60° - c.w.u. oraz dogrzewanie budynku.

Oczywiście można zdecydować się nawet na odchylenie większe od 45°, ale wówczas odczujemy wyraźny spadek zdolności kolektorów do całorocznego przygotowania c.w.u. W specyficznych sytuacjach nie będzie to wadą. Ma sens np. ustawienie pod kątem ok. 20° kolektorów służących wyłącznie do ogrzewania basenu albo prawie pionowe ustawienie kolektorów w dużej instalacji dogrzewającej budynek. Spadek jej wydajności w sezonie letnim będzie pożądany, jeśli nie mamy jak zagospodarować ewentualnego nadmiaru ciepła.

Jarosław Antkiewicz
fot. otwierająca: Makroterm