Kompletowanie narzędzi najlepiej zacząć od tych podstawowych. Do prac remontowych, montażu i naprawy sprzętów domowych albo majsterkowania przydają się takie elektronarzędzia jak wiertarki, wkrętarki czy wyrzynarki. Choć każde z nich może być stosowane do wykonywania różnych czynności, do konkretnych prac najwygodniej używać dedykowanych modeli. Warto więc przeanalizować, do czego narzędzia będą najczęściej wykorzystywane. Przy wyborze uwzględnia się też możliwość ich współpracy z dodatkowym osprzętem i łatwość wymiany końcówek.
Wraz z nastaniem wiosny wiele osób przystępuje również do zakupu sprzętów ogrodniczych. Producenci oferują ogromny wybór kosiarek, podkaszarek, dmuchaw czy myjek. Urządzenia projektują tak, by były wygodne w użytkowaniu i minimalizowały wysiłek podczas pracy. Mają one różną moc i efektywność.
Zawsze opłaca się stawiać na jakość i kupować narzędzia z wyższej półki, od sprawdzonych producentów. Mniejsze jest ryzyko ich uszkodzenia i problemów z naprawą. Dużym zainteresowaniem cieszą się te z wbudowanym akumulatorem. Są ciche, poręczne, można ich używać również tam, gdzie nie ma dostępu do prądu. Modele podłączane przewodem do gniazdka elektrycznego są mniej wygodne. Ich użycie często wiąże się z koniecznością stosowania przedłużacza. Na ogół mają jednak większą moc.
Narzędzia do majsterkowania
Podczas wyboru sprzętu ważna jest jego ergonomia, ciężar, emitowany hałas i wibracje. Pamiętajmy też o zastosowaniu odpowiednich narzędzi roboczych - w przypadku wiertarki są to wiertła, do wkrętarki mocuje się bity, zaś do wyrzynarki brzeszczoty. Mając np. niezłą wiertarkę, ale słabe wiertła, nie będziemy w stanie sprawnie wywiercić otworu w betonie. W przypadku akcesoriów roboczych zazwyczaj sprawdza się reguła dotycząca też samych elektronarzędzi – solidny wyrób musi mieć swoją cenę.
Wiertarka. Przydaje się właściwie w każdym domu – od czasu do czasu trzeba zawiesić półkę albo obraz i w tym celu wywiercić w ścianie otwory na kołki mocujące. Do podstawowych prac wystarczające są modele o słabszej mocy (500–600 W). Stosując odpowiedni osprzęt – specjalne szczotki, mieszadła – urządzeń można używać do mieszania zapraw albo czyszczenia zardzewiałych elementów.
Wiertarka z mechanizmem udarowym umożliwi wykonywanie otworów w cegle ceramicznej, betonie komórkowym, silikatach. Do prac w betonie konstrukcyjnym trzeba jednak użyć mocniejszego modelu – o mocy 800–1200 W, z elektro-pneumatycznym mechanizmem udarowym – nazywanego młotowiertarką. Pozwoli na wiercenie w nim otworów oraz kucie bruzd.
Młotowiertarka jest cięższa, większa i mniej poręczna od pozostałych wersji. Wymaga użycia wiertła typu SDS, które mocuje się w specjalnym uchwycie typu SDS, dzięki czemu nie luzuje się ono podczas pracy udarowej. Z kolei w standardowych wiertarkach wiertło umieszcza się w trójszczękowym uchwycie za pomocą klucza lub w systemie samozaciskowym.
Wkrętarka. Pozwala łatwo i szybko zamocować dużą ilość łączników, np. podczas montażu płyt gipsowo-kartonowych, składania mebli czy niektórych ogrodzeń. Mocowanie wkrętów za pomocą wiertarki nie jest zbyt wygodne – na ogół urządzenie jest większe, ma niewystarczającą siłę dokręcania na wolnych obrotach oraz brakuje mu regulacji siły dokręcania. Do okazjonalnego stosowania wystarczy mała, poręczna wkrętarka. Większość z nich wyposażona jest w akumulator. Jeśli planujemy prowadzić różnorodne prace, np. przy wykańczaniu domu, warto kupić narzędzie o większej mocy, albo dwa – przystosowane do różnych prac. Zwróćmy uwagę na prędkość obrotową dokręcania (moment obrotowy), średnicę osprzętu oraz obecność wyposażenia poprawiającego komfort pracy (automatyczna blokada i hamulec wrzeciona czy dioda LED oświetlająca miejsce pracy).
Wyrzynarka. Przydaje się do drobnych prac w drewnie lub podczas montażu desek podłogowych albo paneli ściennych. Pozwala równo i bez większego wysiłku dociąć elementy. Najważniejsze parametry urządzenia to:
- moc (zwykle 350–750 W),
- maksymalna głębokość cięcia (standardowo 50–100 mm),
- liczba skoków na minutę (500–3000 – najlepiej, gdy daje się ją regulować).
Poszczególne modele różnią się też rodzajem uchwytu na brzeszczot – najczęściej stosowane są te z oznaczeniem T, przy czym to samo mocowanie może pasować do sprzętu różnych firm. Wyrzynarki mogą mieć różne przydatne funkcje, jak np.:
- regulacja prędkości,
- ustawienie kąta cięcia,
- laser pokazujący linię cięcia,
- funkcja zdmuchiwania pyłu z miejsca cięcia,
- specjalna dysza do podłączania rury odkurzacza (by szybko pozbyć się pyłu).
Narzędzia do przycinania roślin
Pilarki łańcuchowe. Przydają się zwłaszcza przy użytkowaniu zadrzewionych działek – łatwo i szybko można usunąć nimi większą ilość gałęzi albo pociąć drewno do kominka. Używa się ich także podczas prac ciesielskich. Przy zakupie sprzętu uwzględnijmy jego wyważenie, ciężar oraz to, jak głośno pracuje. Istotne jest również wyposażenie w system napinania łańcucha, automatyczne smarowanie, redukcję drgań. Pilarka powinna wygodnie leżeć w dłoniach i mieć ergonomicznie wyprofilowane uchwyty.
Do prac wokół domu zwykle wystarczają poręczne urządzenia elektryczne, np. akumulatorowe. W porównaniu ze spalinowymi są tańsze, bardziej poręczne, lżejsze (ich waga zwykle nie przekracza 4 kg) i natychmiast gotowe do pracy. Ponadto nie emitują spalin – z powodzeniem można nimi pracować także w pomieszczeniach gospodarczych i drewutniach. Spalinowych nie można używać w zamkniętych wnętrzach. Narzędzia do amatorskiego użytku mają moc 1,3–2 kW. Spalinowe natomiast mocno wibrują w rękach, są trudniejsze w obsłudze i wymagają przeprowadzania zabiegów serwisowych.
Nożyce mechaniczne. Są niezastąpione w ogrodach, w których regularnie przycina się krzewy i żywopłoty. W pielęgnacji dużych równych powierzchni (np. żywopłotów) najlepiej sprawdzają się modele z dłuższą 60–80 cm listwą tnąca. Te z krótką listwą idealnie nadają się do formowania tzw. rzeźb roślinnych z bukszpanu albo cisa. Po zmianie ostrza, można nimi przycinać brzegi trawnika. Najwygodniej jest operować sprzętem ważącym maksymalnie 3 kg. Ułatwieniem podczas pracy jest specjalna przystawka nagarniająca pędy. Do przycinania większości krzewów wystarczają lekkie i ciche nożyce elektryczne. Na ogół wyposażone są one w akumulator. Urządzenia spalinowe są droższe, ale radzą sobie z grubszymi ok. 2 cm gałązkami.
Narzędzia do pielęgnacji trawnika
Praktycznie w każdym ogrodzie jest przynajmniej skrawek zielonej murawy, bo stanowi ona doskonałe tło dla ogrodowych obiektów i miejsce wypoczynku dla całej rodziny. Niestety trawa wymaga regularnej pielęgnacji, którą można sobie ułatwić odpowiednio dobranym sprzętem.
Kosiarki. Strzyżenie darni zwykle rozpoczyna się w drugiej połowie kwietnia, dlatego jeśli jeszcze nie posiadamy kosiarki, pośpieszmy się z jej zakupem. Podczas dokonywania wyboru, zwróćmy uwagę, czy dany model jest wyposażony w różnego typu udogodnienia, np.:
- składany uchwyt ułatwiający przechowywanie,
- funkcję mulczowania (rozdrabniania) pokosu,
- centralną regulację wysokości cięcia (specjalna dźwignia umożliwia jednoczesną zmianę położenia wszystkich kół),
- łatwe odczepianie
- mocowanie kosza.
Modele elektryczne są oczywiście tańsze i prostsze w obsłudze od spalinowych. Nie mają jednak zbyt dużej mocy (silnik do 1800 W), zaś szerokość koszenia to na ogół 30–46 cm. Sprawdzają się w małych i średnich ogrodach przy pielęgnacji trawników znajdujących się blisko domu i pozbawionych przeszkód w postaci krzewów, o które mógłby zaplątać się przewód. Obszar użytkowania ogranicza dostępność gniazd elektrycznych na działce. Dodatkowo muszą być one zabezpieczone wyłącznikiem różnicowoprądowym. Modelem akumulatorowym łatwiej jest manewrować pomiędzy roślinami, ponieważ nie ma plączącego się kabla. Pamiętajmy jednak, że ciężar akumulatora wpływa na zwiększenie oporów toczenia. Wymaga on też co kilka godzin ładowania – aby zachować ciągłość pracy, warto więc kupić zapasową baterię.
Coraz popularniejsze roboty koszące (kosiarki automatyczne) także mają zasilanie akumulatorowe. Polecane są przede wszystkim do niewielkich zadbanych trawników o równej powierzchni. Poszczególne modele są przeznaczone do określonego typu terenu – o określonej wielkości i ukształtowaniu powierzchni. Urządzenie należy zaprogramować, by pracowało w dzień, w nocy albo podczas nieobecności domowników. Niektóre modele są przystosowane do zdalnego sterowania za pomocą smartfona z odpowiednią aplikacją, albo mają wbudowany system GPS, dzięki czemu np. unikają poruszania się tymi samymi trasami (w wilgotnym podłożu mogłoby to powodować powstawanie kolein).
Kosiarki same rozpoczynają pracę w obszarze wyznaczonym za pomocą specjalnego przewodu elektrycznego – zwykle zakopuje się go na obrzeżach trawnika. Dzięki czujnikom unikają kolizji z rozmaitymi obiektami. W odpowiednim momencie wracają do stacji dokującej w celu doładowania akumulatora, a później wznawiają pracę we właściwym punkcie. Przycinają niewielkie przyrosty – zwykle pracują codziennie i nie ma potrzeby zbierania ani mulczowania źdźbeł trawy.
Wiele osób wybiera kosiarkę spalinową z napędem lub bez. Radzi sobie ona z wyższą trawą i nierównym terenem. Jest dość głośna i masywna, ale też wydajna. Zwykle ma silnik o mocy 3,5–5,5 KM, a szerokość koszenia wynosi 40–55 cm. Warto wybierać modele z regulacją prędkości jazdy i z elektrycznym rozrusznikiem silnika zasilanym z niewielkiego akumulatora (włączenie kosiarki nie wymaga energicznego pociągania za linkę rozruchową).
Duże tereny (powyżej 3000 m2 ) bez przeszkód terenowych najwygodniej pielęgnować przy użyciu minitraktorków z podwójnym zespołem tnącym obłącznej szerokości roboczej 70–150 cm, oraz z silnikiem czterosuwowym o mocy 10–18 KM. Mają one kosz na trawę, funkcję jej rozdrabniania i ewentualnie wyrzut boczny.
Bardziej zaawansowane duże modele – także kilka biegów w przód i w tył oraz możliwość podłączania różnego oprzyrządowania (glebogryzarki, siewnika, walca do trawy czy pługu śnieżnego). Nie zapominajmy, że użytkowanie sprzętu spalinowego wiąże się z koniecznością złożonej konserwacji – czyszczeniem filtra paliwa, sprawdzania poziomu oleju itd.
Trymery i wykaszarki. Umożliwiają strzyżenie miejsc trudno dostępnych dla kosiarek. Mogą mieć napęd elektryczny lub spalinowy. Podkaszarka, nazywana trymerem, to poręczne narzędzie z głowicą o regulowanym kącie nachylenia, przeznaczone do przycinania trawy wokół drzew, wzdłuż ścian i ogrodzeń oraz w zakamarkach, np. pod ławkami. Element tnący to żyłka nylonowa przymocowana do szybko obracającej się głowicy.
Kosa mechaniczna, inaczej wykaszarka sprawdza się w dużych ogrodach z nierównym podłożem, gdzie nie prowadzi się systematycznej pielęgnacji. Modele z tzw. wałem giętkim współpracują z głowicą żyłkową i mogą ścinać trawę oraz zarośla o miękkich, cienkich łodygach. Urządzenia z wałem sztywnym i silnikiem o wyższej mocy umożliwiają zamontowanie także tarczy zębatej czy noży, które radzą sobie z koszeniem dużych zarośli.
Aeratory i wertykulatory. Służą do napowietrzania podłoża trawnika, usuwania z niego mchu, porostów, oraz do zbierania resztek suchej darni. Przeprowadzane nimi zabiegi zapewniają lepszy dostęp tlenu i wody do korzeni trawy, w rezultacie poprawiając jej krzewienie. Przypominają niewielkie kosiarki i mogą mieć napęd elektryczny lub spalinowy. Elementem roboczym aeratora jest wał ze sprężystymi kolcami, które zagłębiają się w glebie lub pracują na jej powierzchni (zależnie od ustawionej głębokości pracy). Wertykulator zamiast kolców ma zęby nożowe, które płytko nacinają darń. Większość aeratorów można przezbroić w wertykulator poprzez wymianę wału. Aeracja to zabieg delikatniejszy i można go przeprowadzać kilka razy w sezonie – wertykulację jedynie raz (wiosną).
Narzędzia do sprzątania i mycia terenu wokół domu
Dmuchawy. Znacząco ułatwiają sprzątanie liści i śmieci z nawierzchni i trawników i trudno dostępnych miejsc w dużych ogrodach. Można ich używać np. do sprzątania skoszonej trawy albo gałązek po strzyżeniu żywopłotów. Urządzenia przeważnie mają zarówno opcję zdmuchiwania (nieczystości i resztki roślinne można wówczas zgromadzić w wybranym miejscu i wywieźć np. do kompostownika), jak i zasysania do worka. Wilgotne liści czy gałązki lepiej sprzątać za pomocą dmuchawy, niż zasysać. Pamiętajmy jednak, aby bezpośrednio po deszczu nie używać sprzętu zasilanego elektrycznie. Część modeli wyposażona jest dodatkowo w rozdrabniacz resztek roślinnych, pozwalający kilkakrotne zmniejszyć ich objętość i zaoszczędzić miejsce w worku (rozdrobnione odpadki organiczne szybciej rozkładają się też w kompostowniku).
Kupując urządzenie, zwróćmy uwagę na jego ciężar. Wygodniejsze w użytkowaniu modele, które można nosić na plecach – z szelkami i pasem biodrowym. Do małych ogrodów polecane są elektryczne - cichsze, lżejsze, prostsze w obsłudze, ale o mniejszej mocy. Obecność kabla nie jest tak uciążliwa, jak przy kosiarkach czy pilarkach, bo podczas pracy raczej go nie uszkodzimy. Sprzęt spalinowy sprawdza się np. przy pielęgnacji parków i wymaga stosowania ochraniaczy na uszy.
Myjki ciśnieniowe. Pozwalają szybko i skutecznie usunąć piasek, liście czy mech z podjazdów i tarasów, wyczyścić ogrodzenie, a nawet meble ogrodowe. Zwykle nie potrzeba do tego detergentu, a zużycie wody jest mniejsze, niż w przypadku czyszczenia przy użyciu węża, szczotek i gąbek. Myjkę należy podłączyć do ujęcia wody za pomocą węża ogrodowego. W sprzedaży jest wiele różnych urządzeń, ale w przydomowych ogrodach zastosowanie mają elektryczne o ciśnieniu do 130 barów. W komplecie mają wiele różnych szczotek, gąbek i pojemnik na środki czyszczące (czasem wbudowany w korpus). Regulowanej długości lance pozwalają czyścić trudno dostępne miejsca. Wielofunkcyjne dysze umożliwiają łatwą regulację strumienia – rotacyjnym szybko usuniemy błoto ze ścieżek, zaś rozproszonym umyjemy delikatne powierzchnie. Do czyszczenia nawierzchni przydaje się specjalna obrotowa szczotka przytwierdzana do lancy.
Małgorzata Kolmus
FOT. Kärcher/Gardena/Bosch/Makita/Black & Decker/McCulloch/Greenworks/
Komentarze