Jakie maszyny ogrodowe wybrać do prac pielęgnacyjnych?

Wybór maszyn do ogrodu

Większości narzędzi ogrodniczych występuje w dwóch wersjach napędowych – z silnikiem elektrycznym lub spalinowym, przy czym coraz częściej wykorzystywane są również urządzenia zasilane z wbudowanego akumulatora, zwłaszcza do przeprowadzenia krótkotrwałych prac pielęgnacyjnych i na niewielkich powierzchniach.

W praktyce, do większości prac ogrodniczych prowadzonych w przydomowych ogrodach z reguły wystarczą łatwiejsze w obsłudze urządzenia elektryczne, ale tylko gdy umowna odległość do punktu podłączenia zasilania, nie przekracza 50 m.

Tradycyjne kosiarki

Kosiarka do trawy jest niezbędnym sprzętem ogrodniczym, jeśli mamy nawet niewielki trawnik przydomowy. Zależnie od wielkości powierzchni i sposobu użytkowania trawnika, powinniśmy dobrać optymalny rodzaj maszyny, co pozwoli na jego bezproblemową pielęgnację.

Mimo ogromnej liczby modeli kosiarek ogrodowych ich podstawowe elementy są bardzo podobne - silnik napędza bezpośrednio nóż tnący obracający się w ukształtowanej obudowie, a ścięta trawa gromadzona jest w zdejmowanym zbiorniku lub pozostawiana na powierzchni trawnika.

Kosiarki z większymi kołami zdecydowanie łatwiej się prowadzi, powinniśmy o tym pamiętać przy zakupie. Fot. LŁ

Obudowy kosiarek elektrycznych wykonywane są głównie z tworzyw sztucznych, ale są też modele z trwalszą obudową aluminiową lub stalową, a silnik o mocy 700-1800 W pozwala na koszenie o szerokości 35-50 cm. Zależnie od kształtu obudowy i profilu noża, kosiarka może pracować jako zbierająca, z wyrzutem skoszonego materiału (bocznym lub tylnym) bądź w trybie tzw. mulczowania (rozdrabnianie pokosu i pozostawienie jako „zielony nawóz").

Wszystkie kosiarki posiadają dźwignię bezpieczeństwa połączoną z wyłącznikiem pracy silnika, której zwolnienie powoduje natychmiastowe jego zatrzymanie. Przydatnym wyposażeniem będzie napęd kół jezdnych, zwłaszcza na większych lub pochyłych trawnikach. O wygodzie pracy decyduje też wielkość kół i sposób ich zamocowania (duże łatwiej się prowadzi), jak i centralny system regulacji wysokości koszenia.

Robot koszący dla leniwych

Samoczynne koszenie starannie utrzymywanego trawnika może zapewnić robot koszący, który na wyznaczonym obszarze i w zaprogramowanych cyklach będzie przeprowadzał systematyczną pielęgnację trawy. W podstawowych wersjach tego robota, obszar przewidziany do koszenia wyznaczają umieszczone w ziemi przewody.

Urządzenie koszące z napędem akumulatorowym bazuje w stacji dokującej, gdzie jest przechowywane i ładowane. W zaprogramowanym czasie wyjeżdża z bazy, kosząc trawę wzdłuż wyznaczonej trasy. Gdy akumulator zostanie częściowo rozładowany, robot przemieszcza się do bazy, a po naładowaniu powraca do miejsca, w którym poprzednio zakończył koszenie.

Urządzenie to posiada szereg zabezpieczeń np. pozwalających na omijanie przeszkód, wyłączenie napędu w razie podniesienia, czy kodu chroniącego przed uruchomieniem w razie kradzieży, a rozbudowane wersje umożliwiają np. sterowanie jego pracą za pomocą smartfonu czy centrali „inteligentnego domu", korelację z systemem nawadniania.

Robot koszący pozwoli nam na zaoszczędzenie czasu na pielęgnację ogrodu. Fot. Gardena

Pod względem użytkowym, zasadnicze znaczenia przy doborze robota ma wielkość dopuszczalnej powierzchni i jej kształtu, m.in. długość przewodu ograniczającego obszar oraz czasu pracy i ładowania w jednym cyklu - najczęściej w granicach po ok. 1 godzinie. Przy niewielkiej szerokości roboczej (ok. 20 cm) powierzchnia skoszenia w jednym cyklu z reguły nie przekracza 50 m².

Podkaszarki do zadań specjalnych

Nazywane również trymerami wykorzystywane są do wykaszania trawy wokół drzew, ogrodzeń na krawędziach chodników oraz wszędzie tam, gdzie nie można wjechać kosiarka na kołach. Są to urządzenia z napędem elektrycznym, a elementem tnącym jest żyłka nylonowa nawinięta na szybko obracającą się głowicę.

Newsletter

DARMOWY PORADNIK BUDOWLANY

RAZ W TYGODNIU NA TWÓJ E-MAIL

Zapisz się

W miarę zużywania się żyłki następuje półautomatyczne jej wydłużanie, po krótkotrwałym dociśnięciu głowicy do podłoża. W zależności od modelu, podkaszarki mogą pracować w różnych pozycjach z pionową lub poziomą osią obrotu głowicy, a dodatkowe elementy w postaci rolek i prowadnic ułatwiają równe prowadzenie i przycinanie krawędzi trawy.

Podkaszarki używamy w miejscach trudno dostępnych. Fot. Lilianna Jampolska  

Funkcje kosy mechanicznej

Nazywane również wykaszarkami pełnią rolę tradycyjnej kosy i są wykorzystywane głównie na terenach, gdzie nie prowadzi się systematycznej pielęgnacji zieleni, a jedynie okresowo usuwa nadmiar roślinności. W przydomowych ogrodach mają więc ograniczone zastosowanie, natomiast doskonale sprawdzają się na „dzikich" obszarach np. działek rekreacyjnych, o nierównym podłożu i z różnorodną roślinnością. Narzędzia te występują w dwóch wersjach przeniesienia napędu – z wałem giętkim oraz bardziej uniwersalne z wałem sztywnym.

Modele z wałem giętkim napędzają głowicę żyłkową i mogą ścinać jedynie trawę, bądź chwasty o miękkich i cienkich łodygach. Większe możliwości zapewniają kosy z wałem sztywnym. Dzięki wyższej mocy silnika umożliwiają zamontowanie na nich oprócz głowicy żyłkowej, również noży tnących czy tarczy zębatej, co pozwala na koszenie gęstych zarośli, a nawet ścinanie cienkich drzew.

Kosy mechaniczne wykorzystywane są zazwyczaj do przycinania roślinności na dzikich terenach. Fot. Makita

Praca tą maszyną stwarza spore zagrożenie dla obsługującego jak i osób znajdujących się w pobliżu, ze względu na niekontrolowany rozrzut różnych twardych elementów ukrytych w wysokiej trawie czy zaroślach. Przy ich wykorzystaniu konieczny będzie ubiór ochronny osłaniający nogi (długie buty, nagolenniki) oraz siatkowa osłona twarzy, a przy dłuższej pracy maszyną spalinową należy założyć słuchawki ochronne. 

Nożyce do żywopłotu

Systematyczne przycinanie żywopłotu czy kształtowanie korony drzewek ozdobnych jest dość uciążliwe, zwłaszcza przy korzystaniu z narzędzi ręcznych. Prace te znacząco ułatwi użycie elektrycznych nożyc, pozwalających na ścinanie gałązek o średnicy do ok. 20 mm. Zębata listwa nożowa napędzana wałem korbowym, wykonuje ruchy posuwisto-zwrotne, a ścinanie następuje pomiędzy wzajemnie przesuwającymi się ostrzami.

Nożyce ogrodowe pozwalają przystrzyc krzewy w dowolnym kształcie. Fot. Gardena

Przy ich wyborze, oprócz mocy silnika i długości ostrza trzeba zwrócić uwagę na wagę nożyc, gdyż praca ciężkim urządzeniem trzymanym w rękach i w często niewygodnej pozycji, będzie męcząca. Lepszy komfort pracy zapewnia też wyposażenie nożyc w system antywibracyjny oraz obracalną głowicę, co ułatwia prowadzenie maszyny przy cięciu poziomym jak i pionowym.

Rozdrabniacze do gałęzi

Pozbycie się resztek roślinnych poprzez ich kompostowanie, wymaga wcześniejszego rozdrobnienia sztywniejszych łodyg czy gałęzi. Dzięki temu proces kompostowania przebiega szybciej, a kompostownik zajmie znacznie mniej miejsca. Rozdrabniacze mogą być wyposażone w dwa rodzaje mechanizmów tnących – nożowy lub walcowy, co ma istotny wpływ na możliwości rozdrabniania roślin.

Rozdrabniarka do gałęzi pomaga pozbyć się niepotrzebnych fragmentów roślin. Fot. Bosch

Maszyna z mechanizmem nożowym przeznaczona jest głównie do cięcia miękkich resztek roślinnych i dość łatwo ulega zapchaniu. Bardziej uniwersalne zastosowanie mają rozdrabniacze z walcem tnącym, który nie tylko rozdrabnia, ale samoczynnie wciąga podawany materiał. Można nim ciąć nie tylko łodygi, ale i cienkie gałęzie o średnicy do ok. 4 cm, a efekt miażdżenia dodatkowo zwiększa skuteczność rozdrobnienia.

W przypadku zapchania, włączenie wstecznych obrotów umożliwia łatwe odblokowanie maszyny. Dostępne są tez modele z dwustopniowym mechanizmem rozdrabniającym. W pierwszej fazie materiał jest miażdżony przez walce zębate lub ślimak i przesuwany na szybko obracającą się tarcze z nożami. W efekcie uzyskujemy bardzo dobre rozdrobnienie resztek roślinnych.

Pilarki łańcuchowe

Przy wykorzystaniu drewna opałowego do ogrzewania domu, czy użytkowaniu zadrzewionej działki z pewnością przydatna będzie pilarka łańcuchowa umożliwiająca nie tylko cięcie i ścinanie drzew i gałęzi, ale również użycie jej np. przy pracach ciesielskich. Przy wykorzystywaniu pilarki w pobliżu domu decydujemy się raczej na urządzenie elektryczne, zwłaszcza, że w razie potrzeby jest ono natychmiast gotowe do pracy i można nią pracować wewnątrz domu.

Pilarkę łańcuchową wykorzystamy do ścinania drzew i innych prac ogrodowych. Fot. STIHL

Jako urządzenie uzupełniające wykorzystywane dorywczo z dala od źródła zasilania, przydatna będzie pilarka z zasilaniem akumulatorowym. Przy wyborze pilarki powinniśmy brać pod uwagę wygodę obsługi (wyważenie, sposób regulacji naciągu łańcucha), natomiast przy dorywczym amatorskim użytkowaniu mniej istotna jest długość prowadnicy, gdyż praktycznie wystarczająca jest długość 35-40 cm, a krótszą pracuje się wygodniej i bezpieczniej.

Trzeba tez pamiętać, że decydujący wpływ na prace pilarki ma jakość i ostrość łańcuch, a przy częstym wykorzystaniu warto zakupić też elektryczną ostrzałkę.

Autor: Cezary Jankowski

Opracowanie: Klaudia Tomaszewska

Zdjęcie otwierające: Tryton