Perspektywiczny rynek kotłów i urządzeń wykorzystujących biomasę w Polsce. Raport IEO

Instytut Energetyki Odnawialnej (IEO) przeprowadził w 2013 r. badanie rynku małych kotłów na biomasę oraz przedsiębiorstw związanych z tym sektorem produkcji. Do udziału w niniejszym badaniu zaproszeni zostali czołowi producenci oraz dystrybutorzy kotłów. Dane zebrano metodą badań ankietowych. Badano wielkość i strukturę sprzedaży. Pytania dotyczyły też kanałów dystrybucji i regionalizacji sprzedaży, a także kierunków eksportu urządzeń. Analiza uzyskanych danych oraz publikacji posłużyła segmentacji odbiorców, określeniu specjalizacji producentów oraz ocenie ich pozycji na tle pozostałych firm.

Zidentyfikowano 115 firm, które oferują zarówno małe kotły na biomasę, jak również wielopaliwowe, w których biomasa stanowi paliwo dodatkowe. Wśród nich 59 producentów to producenci kotłów i urządzeń wykorzystujących biomasę jako paliwo podstawowe. Krajowy rynek to oferta ponad 500 urządzeń grzewczych i przeszło 130 urządzeń pozostałych kategorii, takich  jak kominki oraz piece na biomasę.

Na rynku dostępne są różne rodzaje kotłów, gdzie stosuje się różne rodzaje paliwa, stopnia automatyzacji i specyfiki konstrukcji. W kategorii kotłów, gdzie biomasa jest paliwem podstawowym dominują jednak kotły zasilane peletem drzewnym oraz drewnem kawałkowym, chociaż dostępne są również te, wykorzystujące słomę pod różnymi postaciami oraz odpady drzewne, tj. wióry, zrębki i trociny.

Roczna sprzedaż kotłów na paliwa stałe w celach grzewczych w latach 2010-2012 jest szacowana na ok. 200 tys. sztuk, wśród których udział małych kotłów na biomasę wynosił do 20 tys. sztuk. Według szacunków IEO w Polsce użytkowanych jest blisko 90 tys. kotłów dedykowanych na biomasę, w których spalane jest drewno opałowe, bądź pelet. Roczna sprzedaż przewyższa 15 tys. sztuk, co oznacza, że rocznie przybywa ponad 300 MW mocy. Roczna wartość sprzedaży - wielkości rynku, wynosi ponad 150 mln zł. Zasadniczy obrót jest realizowany w segmencie kotłów do 70 kW - w przypadku kotłów dedykowanych na biomasę jest to segment o mocach poniżej 40 kW i 40-70 kW, natomiast  wśród kotłów wielopaliwowych dominuje segment poniżej 40 kW.

Koszty jednostkowe w najbardziej popularnym segmencie, czyli do 40 kW kształtują się na poziomie od 200 zł/kW, przy czym widoczny jest spadek jednostkowej ceny za kW wraz ze wzrostem mocy urządzeń. Obecnie dostępne urządzenia do spalania biomasy mają wysoką sprawność - nawet do 94% w automatycznych kotłach na pelet.

Wyniki prac rozwojowych prowadzą do większej automatyzacji obsługi kotłów i wzrostu elastyczności ich pracy z innymi źródłami przy zachowaniu efektu ekologicznego. Kotły na biomasę współpracują z automatyką pogodową, a także domowymi instalacjami centralnego ogrzewania. Najnowocześniejszy sprzęt grzewczy umożliwia uzyskanie wysokich standardów komfortu, bezpiecznej obsługi, efektywności oraz norm emisyjnych, dzięki zastosowaniu sond lambda, automatycznych podajników paliwa oraz automatycznego oczyszczanie i odpopielania powierzchni grzewczych. Coraz powszechniejszy kierunek rozwoju kotłów wyznacza integracja tych urządzeń z instalacjami odbioru energii, m.in. kolektorami słonecznymi. W tym celu wykorzystuje się magazyny ciepła.

Finansowanie inwestycji wspierają programy dopłat do zakupu kotłów Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej takie jak "KAWKA", "Domy Energooszczędne". Potencjalnie największy wpływ na rynek kotłów na biomasę może mieć przygotowywany z inicjatywy IEO i we współpracy ze Związkiem Pracodawców Forum Energetyki Odnawianej nowy program finansowania mikroinstalacji OZE o nazwie "Prosument".

W ramach badania rynku zidentyfikowano ponadto 191 zarejestrowanych przedsiębiorstw działających w sektorze biomasy i biopaliw stałych. Przygotowane przez Instytut zestawienie obejmuje m.in. producentów, pośredników w obrocie, dostawców maszyn i firmy usługowe (np. transport, czy ubezpieczenia).

źródło i zdjęcie: Instytut Energetyki Odnawialnej