2021-09-03 16:37:33 
Przegląd instalacji centralnego ogrzewania
Systemy centralnego ogrzewania to najczęściej instalacje wodnego z rozprowadzeniem czynnika grzewczego do grzejników lub układu rur grzewczych w ogrzewaniu podłogowego albo ściennym. System ten współpracuje z kotłem na określony rodzaj paliwa i zależnie od konfiguracji instalacji wymaga przeprowadzenia w różnym zakresie okresowych regulacji, przeglądów i konserwacji jego składników, co zapewni efektywną i bezawaryjną pracę.
W skład typowej instalacji wodnego ogrzewania wchodzi kocioł z koniecznym osprzętem dostosowany do rodzaju wykorzystywanego paliwa, system rur z armaturą sterująco-zabezpieczającą oraz odbiorniki ciepła w postaci grzejników bądź rur grzewczych.
Poszczególne elementy tego układu trzeba okresowo sprawdzać, a kotły grzewcze i współpracujący z nimi osprzęt czyścić i przeprowadzać niezbędne regulacje. W instalacjach grzewczych zasilanych gaz ziemny lub płynny, montowane w nich kotły mają - zależnie od ich wieku - różny poziom automatyzacji sterowania jak i urządzeń zabezpieczających.
Wszystkie rodzaje kotłów gazowych powinny być przynajmniej raz w roku poddane przeglądowi przez instalatora, który sprawdzi między innymi wydajność grzewczą palnika, oczyści wymiennik ciepła i filtry, a w razie potrzeby przeprowadzi płukanie obiegu i ewentualną wymianę niesprawnych elementów.
W starszych urządzeniach o prostej konstrukcji część zabiegów możemy przeprowadzić samodzielnie, zwłaszcza w zakresie usuwania zanieczyszczeń, jeśli nie wymaga to demontowania elementów kotła.
Zanieczyszczenia powstające w wyniku spalania gazu osadzają się na wymienniku ciepła, co pogarsza jego sprawność przejmowania energii, a w skrajnych sytuacjach może nawet dojść do awarii kotła. Nagromadzony osad można usunąć np. odkurzaczem lub przedmuchać sprężonym powietrzem, ale ze względu na drażniący drogi oddechowe pył, trzeba robić to w masce ochronnej.
Samodzielnie można tez sprawdzić działanie zabezpieczenia przed zanikiem ciągu poprzez zasłonięcie wlotu do komina – kocioł powinien się wtedy szybko samoczynnie wyłączyć i przejść tryb awaryjny. W niektórych kotłach kondensacyjnych możemy także oczyścić osadnik zanieczyszczeń na odprowadzeniu skroplin, oraz sprawdzić czy nie ma przecieków.
W przypadku kotłów na olej opałowy zakres ich serwisowania jest zbliżonymi do kotłów gazowych, ale wymagają dość częstej regulacji. Wynika to z konieczności systematycznej czyszczenia palnika i zmiany ustawień w celu zapewnienia optymalnych warunków spalania, stosownie do własności dostarczonego oleju opałowego.
Z kolei kotły na paliwo stałe pracujące w różnych systemach procesu spalania wymagają przede wszystkim z systematycznego usuwania popiołu i czyszczenia wymiennika ciepła, oraz zapewnienia właściwych parametrów jego pracy, zwłaszcza przy nowoczesnych kotłach, w których trzeba utrzymywać odpowiednio wysoką temperaturę wody na powrocie z instalacji.
Większość producentów zaleca, aby nie byłą ona niższa niż 55°C, co oznacza, że na zasilaniu należy utrzymać temperaturę przynajmniej 65-70°C. Woda o tak wysokiej temperaturze potrzebna jest jedynie w okresie znacznego ochłodzenia, a przez większą część sezonu grzewczego może być znacznie niższa.
W efekcie, przy pracy na zbyt niskich temperaturach, na wymienniku ciepła w kotle osadza się gruba warstwa sadzy, które ograniczają sprawność przekazywania ciepła do instalacji. Zmniejsza się też trwałość kotła na skutek korozji wymiennika, na powierzchni którego wykrapla się para wodna.
Problem ten można znacząco ograniczyć dzięki dość prostej modernizacji poprzez zamontowanie w instalacji sterowanego ręcznie lub automatycznie zaworu trójdrożnego ewentualnie powiększając jej zakres wstawienie wymiennika płytowego bądź zbiornika akumulacyjnego.
Daje to jednocześnie możliwość utworzenia obiegu zamkniętego w części grzejnikowej instalacji, co ma szczególnie istotne znaczenie w przypadku zamontowania grzejników stalowych (płytowych) chroniąc je przed przyspieszoną korozją, dzięki ograniczeniu dostępu powietrza do wody obiegowej.
Niezależnie od rodzaju kotła powinniśmy sprawdzić działanie współpracujących z nim zaworów (czy nie uległy zatarciu), szczelność dochodzącego orurowania oraz poziom lub ciśnienie wody w instalacji. Przeprowadzamy też próbne uruchomienie, sprawdzając równomierność nagrzewania się i działanie regulacji.
Kontrola komina
Zgodnie z przepisami przeglądowi okresowemu i czyszczeniu podlegają kanały kominowe i zależnie rodzaju współpracującego z nim kotła formalnie zabiegi powinny być przeprowadzane czterokrotnie w ciągu roku dla kanałów dymowych (kotły na paliwo stałe) lub dwukrotnie dla kanałów spalinowych (kotły gazowe i olejowe), a prace te wykonuje uprawniony kominiarz, wydając poświadczenie przeprowadzonych czynności.
Niemniej zauważenie takich zjawisk jak pojawienie się fragmentów zaprawy czy cegieł w wyczystce na dole komina, brunatne wykwity na ścianach, gdzie przebiega komin, czy też zapach dymu wydobywający się z kratek wentylacyjnych świadczy o uszkodzeniu kanału komina i konieczności jego naprawy. Szczególnie niebezpieczne są takie przedmuchy między kanałami spalinowymi, a wentylacyjnymi, co trudno wykryć, jeśli nie wyczuwa się zapachu dymu.
Oprócz sprawnego funkcjonowania kotła, sprawdzenie stanu komina zapewnia uzyskanie właściwego ciągu, sprawną wentylację kotłowni, a oczyszczenie kanałów chroni przede wszystkim przed zaczadzeniem i zapaleniem się sadzy w kominie, co może spowodować pożar całego domu.
Regulacja grzejników i instalacji
Ilość oddawanego ciepła przez grzejniki pracujące w instalacji c.o. zależy od średniej temperatury powierzchni grzejnej oraz temperatury pomieszczenia - gdy wzrasta różnica między nimi zwiększa się też moc grzewcza.
Oprócz regulacji temperatury wody zasilającej (z kotła), sterowanie mocą tych grzejników uzyskuje się poprzez zmianę intensywności przepływu czynnika grzewczego przez grzejnik - przy zmniejszeniu przepływu maleje również średnia temperatura powierzchni grzejnika, a więc spada jego moc i na odwrót, jeśli przepływ się zwiększy.
Urządzeniem sterującym na bieżąco przepływem wody przez grzejnik jest zawór z głowicą termostatyczną reagującą na zmiany temperatury pomieszczenia. Po dłuższym okresie bezczynności w lecie, grzybki zaworów mogą ulec „przyklejeniu” zamykając trwale przepływ wody.
Takiej sytuacji sprzyja pozostawienie zaworów w pozycji zamkniętej, co dodatkowo może spowodować uszkodzenie puszki termostatycznej (w gorące dni ulega ona silnemu rozszerzeniu i w efekcie deformacji). Niekiedy w odblokowaniu przepływu pomaga opukiwanie zaworu bądź próba odciągnięcia trzpienia sterującego.
Jeśli w instalacji przeprowadzono zmiany polegające np. na wymianie pompy obiegowej, dołożeniu lub usunięciu grzejników, może być konieczne przeprowadzenie regulacji korygującej przepływ czynnika grzejnego przez poszczególne grzejniki.
Regulację wstępną umożliwia zawór grzejnikowy tzw. podwójnej regulacji, dzięki czemu zmieniając jego nastawy odpowiednio dławimy przepływ wody przez grzejnik. Stopień zdławienia powinien wynikać z projektu instalacji grzewczej, ale w małych obiegach najczęściej przeprowadzany jest metodą doświadczalną, dostosowując wstępny przepływ do wymagań cieplnych pomieszczenia i możemy przeprowadzić to w okresie niskich temperatur, co ułatwi dostosowanie efektywności ogrzewania do rzeczywistych potrzeb.
Orientacyjnie przyjmuje się, że przy nominalnej mocy grzewczej, różnica temperatury na zasilaniu i powrocie powinna wynosić 10-15°C.
Odpowietrzenie instalacji
Powietrze w instalacji sprawia, że przez część grzejnika nie przepływa woda, co objawia się ich chłodną powierzchnią, słyszalnym przepływem wody. Zapowietrzenie sprzyja też korozji wewnętrznej instalacji.
Przyczyną zapowietrzania się są nieszczelności w instalacji, co wymaga również częstego uzupełnienia wody grzewczej. Niekiedy przecieki trudno zlokalizować jeśli są niewielkie i występują w gorącej części instalacji. np. wewnątrz kotła – wyciekająca woda po prostu odparowuje.
Instalacja c.o. pracująca w zamkniętym obiegu grzewczym musi być wyposażona w odpowietrzniki umożliwiające wypuszczenie powietrza i gazów. Powinny być one zamontowane we wszystkich rozdzielaczach, grzejnikach jak też w najwyższych punktach instalacji, jeśli rury prowadzone są powyżej grzejników.
Przy prawidłowo rozmieszczonych odpowietrznikach automatycznych sygnałem świadczącym o nieszczelnościach będzie systematyczny spadek ciśnienia wskazywany przez manometr kotłowy.
W przypadku zapowietrzenia grzejnika wyposażonego w odpowietrznik ręczny wypuszczenie powietrza umożliwia poluzowanie wkrętakiem lub kluczem zaworka, do czasu pojawienia się ciągłego strumienia wody. Natomiast działanie zaworów automatycznych można spędzić naciskając np. drutem na zawór pływakowy. W sprawnym odpowietrzniku nastąpi natychmiastowy wypływ cieczy.
autor: Redakcja BudownicwaB2B
opracowanie: Aleksander Rembisz
zdjęcia: budujemydom.pl, forum.budujemydom.pl, www.serwis-viessmann.wroclaw.pl, FERRO
film: IMI Hydronic Engineering
Komentarze