2021-06-21 08:45:32 
Co trzeba sprawdzić i jak zaplanować nową instalację grzewczą?
Ustaleniami wyjściowymi przy wyborze elementów w nowej instalacji grzewczej będzie określenie rodzaju planowanego źródła ciepła i jego parametrów roboczych oraz nominalnego zapotrzebowania na ciepło w poszczególnych pomieszczeniach.
Z wielu wariantów instalacji grzewczej możliwych do realizacji w starym domu, przyjrzyjmy się jednym za najczęściej stosowanych układów, obejmujących kompleksową modernizację, które można traktować jako rozwiązanie optymalne pod wieloma względami - ekologii, funkcjonalności, komfortu użytkowania oraz kosztów inwestycyjnych i eksploatacyjnych. W takim układzie źródłem ciepła będzie niskotemperaturowy kocioł gazowy (na gaz ziemny lub płynny) bądź olejowy oraz pompa ciepła.
W instalacji może również pracować kocioł na paliwo stałe spełniający wymagania ochrony powietrza i współpracujący ze zbiornikiem buforowym. Przyjmuje się nominalne parametru czynnika grzewczego w instalacji o wartościach 50 °C na zasilaniu i 40°C na powrocie, a podstawowym elementem przekazującym energię cieplną do pomieszczenia będą grzejniki płytowe, pracujące w obiegu zamkniętym z nowym osprzętem i orurowaniem.
Kolejny krok przy planowaniu modernizacji instalacji to określenie nominalnego zapotrzebowania energię cieplną dla poszczególnych pomieszczeń. Do jej wyznaczenia przydatna będzie znajomość historii funkcjonowania starej instalacji w różnych warunkach pogodowych na przestrzeni wielu lat, co pozwoli w przybliżeniu przyjąć czy dotychczasowa efektywność ogrzewania była wystarczająca czy też nie.
Oczywiście jeśli przeprowadzone były jakieś prace termomodernizacyjne (ocieplenie ścian, wymiana okien) to aktualne potrzeby grzewcze będą z pewnością dużo mniejsze, jednak dość trudno oszacować na ile. Dlatego jako wartość wyjściową przyjmuje się wydajność cieplną starych grzejników przyjmując, że pojedyncze żeberko żeliwne lub stalowe o wysokości 600 mm przekazywało nominalnie ok. 100 W mocy grzewczej przy parametrach zasilania 90/70/20 °C.
Wybór źródła ciepła
O zamontowaniu określonego źródła ciepła decyduje przede wszystkim dostępność do sieci gazu ziemnego jak i lokalne przepisy ograniczające np. instalacje kotłów na paliwo stałe. Istotne też będą koszty inwestycyjne obejmujące nie tylko samo urządzenie grzewcze, ale i koszty podłączenia. Nominalna moc grzewcza tych urządzeń powinna w przybliżeniu odpowiadać zsumowanej mocy wymaganej dla poszczególnych pomieszczeń jak i potrzeb podgrzewania wody użytkowej, jeśli będą do tego celu wykorzystywane.
Kotły gazowe, olejowe czy pompy ciepła mogą bezpośrednio zasilać domową instalację grzewczą, natomiast kotły na pellet, drewno czy węgiel powinny być podłączone poprzez zbiornik buforowy, który jednocześnie będzie pełnił funkcje wymiennika ciepła. Wymóg ten wynika z konieczności rozdzielenie obiegu otwartego w kotle od grzejnego, działającego w obiegu zamkniętym jak i racjonalnego dostosowania jego funkcjonowania do zasilania niskotemperaturowego, co pozwoli m. in. na bezproblemową późniejszą zamianę źródła ciepła na bardziej ekologiczne.
Rodzaj i moc grzejników
Wybór grzejnika - oprócz pożądanego wyglądu - musi uwzględnić odpowiednią jego wielkość wynikającą z wymaganej mocy grzewczej dla określonego pomieszczenia oraz możliwości zamontowania w przewidywanym miejscu z uwzględnieniem sposobu podłączenia. Z reguły lokalizacja nowego grzejnika odpowiada miejscu zainstalowania poprzedniego, zgodnie z zasadą montowania go tam, gdzie występują największe straty ciepła, a więc pod oknami, przy drzwiach zewnętrznych. Dzięki temu uzyskuje się równomierny rozkład temperatury wewnątrz pomieszczenia, wywołany korzystną cyrkulacją ciepłego powietrza.
Najpopularniejsze są grzejniki płytowe, o gładkiej powierzchni czołowej, produkowane w bogatym asortymencie wymiarów i typów. Płaska konstrukcja nie zajmuje wiele miejsca, ułatwia utrzymanie w czystości i zapewnia przekazywanie znacznej ilości ciepła na drodze promieniowania. Grzejniki te mogą być jedno-, dwu - lub trzypłytowe, co znacząco wpływa na ich moc nominalną przy tych samych wymiarach frontu - zmienia się tylko grubość grzejnika.
W pomieszczeniach mieszkalnych najczęściej montowane są grzejniki dwupłytowe z podwójnym radiatorem (oznaczenie typu 22) lub jednopłytowe z radiatorem (typ 11). Pod względem montażowym grzejniki te dostosowane są do połączenia dolnego lub do podłączeń bocznych. Grzejniki z podłączeniem dolnym mają wbudowany zawór grzejnikowy umożliwiający założenie głowicy termostatycznej wstawiony w wewnętrzny kanał doprowadzający wodę do górnej części grzejnika.
Dobór wielkości grzejnika na podstawie wymaganej mocy nominalnej umożliwia skorzystanie z tabeli producenta zawierającej również współczynniki korygujące dla różnych parametrów pracy. Przykładowo w pomieszczeniu w którym był stary grzejnik 15-to żeberkowy, orientacyjnie potrzebujemy uzyskać moc grzewczą rzędu 1500 W (15 żeberek po 100 W przy parametrach 90/70/20 °C).
Ponieważ nowa instalacja będzie pracować w reżimie 50/40/20 °C przykładowy współczynnik korekcyjny wyniesie 3,14, zatem w katalogu grzejników szukamy takiego którego moc to przynajmniej 1500 x 3,14 = 4710 W (dla 90/70/20°C) i będzie to np. grzejnik trzypłytowy VKO 33 o wymiarach 1600 /600 mm o mocy 5025 W. Oczywiście można teź zestawiać mniejsze grzejniki, tak aby suma ich mocy odpowiadała wymaganiom.
Ograniczone zastosowanie mają natomiast grzejniki konwektorowe, które oddają ciepło głównie przez konwekcję, zatem powinny być montowane wyłącznie pod oknami. Utworzona w ten sposób kurtyna z ciepłego powietrza wymusza korzystną jego cyrkulację pozwalającą na utrzymywanie równomiernej temperatury w całym pomieszczeniu. Odmianą grzejników konwektorowych są grzejniki kanałowe umieszczane w podłodze np. pod oknami tarasowymi.
Przy takiej instalacji nie zajmują miejsca, a do ich przykrycia wykorzystuje się dobrane pod względem estetycznym kratki osłonowe, jednak przy remoncie ich zamontowanie może być trudne lub wręcz niemożliwe.
Jako uzupełnienie ogrzewania z możliwością wykorzystania dodatkowych funkcji, instalowane są grzejniki łazienkowe w formie drabinki umożliwiającej np. podgrzanie czy suszenie ręczników. Mogą być też przystosowane do zamontowania grzałki elektrycznej, dzięki czemu poza sezonem grzewczym pozwolą np. na niezależnie dogrzewać łazienkę.
Rozprowadzenie nowej instalacji
Doprowadzenie i powrót wody grzewczej krążącej w instalacji c.o. powinien przebiegać możliwie najkrótszą drogą między np. kotłem i grzejnikami. Przy rremontowanej instalacji grzewczej jej przebieg nie musi pokrywać się z dotychczasowym rozprowadzeniem - zależnie od zakresu prac remontowych można je ułożyć po innej trasie np., w wylewce podłogowej, w ściance instalacyjnej lub ukryte w listwach przypodłogowych czy bruzdach pod tynkiem.
Zaplanowanie układu orurowania instalacji wymaga dokładnego ustalenia miejsca i sposobu podłączenia zasilanych grzejników. Przy instalacji c.o. trzeba też zwrócić uwagę na ukierunkowanie podłączeń w grzejnikach zasilanych od dołu (tzw. podłączenie podłogowe). Zamiana kierunku przepływu wody (podłączenie zasilania do króćca odpływowego i na odwrót) spowoduje niewłaściwe jego funkcjonowanie.
Konfiguracje rozprowadzenia rur instalacyjnych można wykonać w tradycyjny sposób w tzw. systemie trójnikowym, w którym od rury głównej (magistrali, pionu) odprowadzane są gałązki do poszczególnych punktów zasilania. W domach podpiwniczonych, przy doprowadzeniu zasilania na parterze możemy też układać rury w systemie rozdzielaczowym, doprowadzając rury poprzez strop z centralnego rozdzielacza podłączonego do kotła.
W remontowanych instalacjach grzewczych najwygodniej wykorzystać rury miedziane, których przebieg łatwo dostosować do skomplikowanej trasu ich przebiegu - są cienkie i można je ułożyć np. za cokołami przypodłogowymi. Również przy konieczności wykonania licznych, wąskich załamań sprawdzają się rury polipropylenowe PP Stabi ze zgrzewanymi kształtkami. W instalacjach w systemie rozdzielaczowym wykorzystuje się rury warstwowych PEX-Al-PE , które można układać w wylewce podłogowej, na wierzchu ścian lub w kanałach instalacyjnych.
Eleganckim sposobem zainstalowania grzejnika z zasilaniem dolnym będzie podłączenie go rur ułożonych w ścianie tuż nad podłogą, za pomocą tzw. konsoli przyłączeniowej, kątowej z wbudowanymi zaworami odcinającymi na zasilaniu i powrocie. Praktycznie niewidoczne przyłącze nie będzie też przeszkadzać w sprzątaniu podłogi pod grzejnikiem.
autor: Redakcja BudownicwaB2B
opracowanie: Aleksander Rembisz
zdjęcia: REGULUS®-system, Purmo Group Poland, Techniprot, Viessmann, ZMK SAS, Kermi, Galmet, Arka
film: Purmo Group Poland
Komentarze