Skuteczne sposoby na oszczędzanie energii

Dlaczego ceny energii elektrycznej rosną?

Nowy rok przywitał nas kolejnym wzrostem cen energii elektrycznej i gazu (sprawdź jak oszczędzać na ogrzewaniu). Rozwiązania z tarczy antyinflacyjnej mają złagodzić podwyżki - należy jednak pamiętać, że będą obowiązywać tylko przez kilka miesięcy. Dlatego już teraz warto poznać sposoby na oszczędzanie energii, aby za kilka miesięcy budżet nie odczuł kolejnego skoku cen.

Podwyżki cen prądu obserwujemy niezmiennie od wielu lat nie tylko w Polsce, ale także na całym świecie. Powodem jest wzrostu cen paliw kopalnianych, z których produkowana jest duża część energii elektrycznej. Jeszcze w listopadzie 2020 roku cena energii w kontraktach terminowych była na poziomie 242 zł/MWh, a w listopadzie 2021 roku osiągnęła poziom 470 zł/MWh. Dodatkowo ciągle rosną koszty opłaty za emisję CO2 w ramach Europejskiego Handlu Emisjami, a w Polsce 80% wyprodukowanej energii pochodzi właśnie z węgla.

Wymiana starego oświetlenia - pierwszy krok ku energooszczędności

Wymiana tradycyjnych żarówek i lamp halogenowych na oświetlenie LED to najszybszy i najprostszy sposób obniżenia rachunków za energię elektryczną. Inwestycja zwróci się już w ciągu kilku miesięcy, a w dłuższej perspektywie znacząco zmniejszy rachunki. Klasyczne żarówki aż 90 - 95% pobieranej energii oddają w postaci ciepła, a tylko 5-10% jako światło. W przypadku technologii LED aż 45% - 55% energii elektrycznej zamienianej jest w światło. Kolejną zaletą żarówek LED jest zdecydowanie niższy pobór mocy, np. LEDy o mocy 12 W pozwalają uzyskać światło odpowiadające 100 W żarówce tradycyjnej. To najbardziej wydajna i ekonomiczna technologia zapewniająca długą żywotność i niższe koszty konserwacji. Czas pracy tradycyjnych żarówek wynosi 1000h, świetlówek energooszczędnych – 10 000h, a lamp LED – 50 000h. W przypadku światła ledowego warto podkreślić jego bezpieczeństwo dla środowiska – nie zawiera rtęci ani innych szkodliwych gazów. Wszystkie te zalety sprawiają, że rozwiązania LED nadają się do różnych zastosowań, takich jak oświetlenie sufitowe, magazynowe, zewnętrzne czy inteligentne oświetlenie.

Lampa stołowa LED Paulmann 78910 z funkcją bezprzewodowego ładowania smartfonów fot. Conrad

Czy sterowanie oświetleniem ze smartfona obniży zużycie energii?

Nowoczesne technologie obecne są w każdej dziedzinie życia, co za tym idzie również oświetlenie domów czy miejsc pracy może być zautomatyzowane. Inteligentne systemy oświetleniowe, takie jak system Philips Hue zapobiegają marnowaniu prądu i mogą być instalowane zarówno w pojedynczych pokojach, jak i w całych budynkach. Umożliwiają regulację natężenia, barwy i temperatury światła oraz w dowolnym momencie włączanie lub wyłączanie oświetlenie budynku za pomocą pilota lub aplikacji na smartfonie. Dostępne są również funkcje tworzenia harmonogramów, dzięki którym światło zapali się automatycznie o określonych godzinach. Inteligentne rozwiązania oświetleniowe to nie tylko wygoda, ale także znaczna oszczędność poprzez zużywanie tylko tyle energii elektrycznej, ile jest naprawdę potrzebne.

Jak czujniki ruchu pomagają oszczędzać energię elektryczną?

Czujniki ruchu to prawdziwi pomocnicy w walce o niższe rachunki. W przedsiębiorstwach, biurach, ale także w domu jest wiele pomieszczeń używanych sporadycznie lub tylko przez określony czas w ciągu dnia. Klasycznym przykładem są tutaj magazyny, klatki schodowe, piwnice, warsztaty lub kuchnie, gdzie pozostawione oświetlenie generuje znaczne koszty.

Czujnik ruchu PIR Steinel fot. Conrad

Instalacja oświetlenia opartego o czujniki ruchu to istotna oszczędność. Dostępne w ofercie Conrad Electronic urządzenia różnią się zasięgiem, czułością detekcji, sposobem montażu czy stosowaną technologią. Ich cechą wspólną jest zautomatyzowanie włączania i wyłączania światła. Czujniki PIR wykorzystują technologię podczerwieni, rejestrując minimalne różnice temperatur w otoczeniu. Drugim rodzajem są bardzo czułe czujniki mikrofalowe załączające oświetlenie w wyniku zniekształcenia fal wywołanych ruchem. Oba rodzaje detektorów z powodzeniem mogą być stosowane zarówno wewnątrz, jak i na zewnątrz. Dodatkową zaletą montażu czujników na zewnątrz jest odstraszenie potencjalnych złodziei. Modele zewnętrzne są mniej czułe bliżej ziemi, aby w tej strefie mogły poruszać się zwierzęta. Warto postawić na rozwiązania z czujnikiem zmierzchu, aby światło nie włączało się podczas dnia.

Listwy zasilające - lepsza kontrola nad dystrybucją energii

Codziennie używamy wielu urządzeń elektronicznych. Sprzęt biurowy, AGD, RTV, ładowarki czy zasilacze to tylko niektóre ze sprzętów, które po podłączeniu do sieci zużywają energię zarówno podczas pracy, jak i gdy pozostają w trybie uśpienia. Tryb stand-by jest stosowany w naprawdę wielu produktach. Chociaż pobór mocy w trybie czuwania jest niewielki, to po zsumowaniu liczby urządzeń w domu lub biurze może on stanowić kilkanaście procent rachunku. Rozwiązaniem są listwy zasilające z wyłącznikiem, spotykane wszędzie tam, gdzie konieczne jest podłączenie kilku urządzeń w jednym miejscu. Często jednak ich możliwości nie są w pełni wykorzystywane. Te niedrogie rozwiązania pozwalają za pomocą jednego przycisku odłączyć wiele urządzeń podpiętych do prądu. Dlatego oprócz oszczędności energii zapewniają również oszczędność czasu i wygodę.

Dla osób, którym często zdarza się zapomnieć o wyłączeniu listwy po zakończeniu pracy, idealnych wyjściem będę listwy z przydatną funkcją master-slave. Zapewniają one maksymalną oszczędność energii poprzez odłączenie zasilania w momencie, gdy zużycie energii w gnieździe master spadnie poniżej ustawionej wartości.

Listwa zasilająca z wyłącznikiem Ehmann Vario Linea Universal fot. Conrad

Do czego służą czasowe wyłączniki energii?

Programatory czasowe działają podobnie jak listwy zasilające z tą różnicą, że nie trzeba już pamiętać o każdorazowym wciśnięciu przycisku wyłączającego. Ich zadanie polega na włączeniu lub wyłączeniu podpiętych do nich odbiorników elektrycznych o wcześniej określonych godzinach. Na rynku dostępnych jest wiele rozwiązań, takich jak programatory elektroniczne i mechaniczne montowane bezpośrednio w gniazdku oraz urządzenia przeznaczone do montażu na szynie DIN. Analogowe wyłączniki czasowe działają w oparciu o dobowy cykl pracy, co może okazać się niewystarczające, gdy czas użytkowania urządzeń zmienia się w trakcie kolejnych dni tygodnia. Rozwiązania cyfrowe oferują znacznie większą dokładność i więcej programowalnych trybów pracy. Wybierając odpowiedni model ważnym parametrem, który należy wziąć pod uwagę, jest moc obciążenia. Decyduje ona jakiej mocy urządzenie możemy podłączyć do programatora czasowego

Gdzie sprawdzą się liczniki kosztów energii?

Szukając oszczędności warto przyjrzeć się podłączonym do sieci sprzętom oraz stale monitorować pobór energii przez konkretne urządzenia. Liczniki kosztów energii pozwalają zlokalizować prawdziwych pożeraczy budżety. Dzięki nim można odkryć uszkodzone sprzęty zużywające bez naszej wiedzy więcej prądu oraz określić jaka grupa urządzeń zawsze wymaga większej mocy do rozruchu lub pracy. Wyjątkowo łatwe w montażu liczniki posiadają funkcję  pomiaru mocy czynnej, poboru mocy, współczynnika mocy i napięcia nominalnego. Montaż pomiędzy gniazdkiem, a urządzeniem nie wymaga ani specjalnych narzędzi, ani wiedzy technicznej. Wszystkie dane wyświetlane są w czytelny sposób na wbudowanym wyświetlaczu lub przekazywane za pośrednictwem Internetu do smartfona czy komputera. Co więcej, tego typu rozwiązania wyliczają prognozy zużycia energii oraz pozwalają ustawić ostrzeżenie o przekroczeniu zaplanowanego wcześniej, dopuszczalnego zużycia.

Licznik kosztów energii Voltcraft Energy Logger 4000 fot. Conrad

Czy panele fotowoltaiczne skutecznie obniżą rachunki?

Panele fotowoltaiczne to element, który obecnie zyskał ogromną popularność. Mimo początkowo dużych kosztów montażu inwestycja zwraca się w ciągu kilku lat. Energia elektryczna pochodzi tu praktycznie wyłącznie ze źródła naturalnego, nie trzeba martwić się o płacenie rachunków dostawcy prądu.

Zdecydowanie tańszym rozwiązaniem od fotowoltaiki jest oświetlenie solarne budynku i ogrodu. Nie wymaga okablowania i nie obciąża budżetu. Należy jednak pamiętać, że czas pracy oświetlania solarnego zależy od wbudowanego akumulatora oraz odpowiedniego umiejscowienia. Najlepiej wybrać miejsca w ogrodzie czy na elewacji budynku, na które promienie słoneczne padają długo. Stosuje się je głównie jako oświetlenie dodatkowe lub dekoracyjne. Idealnie sprawdzają się jako orientacyjne źródło światła w ciemności. Lampy solarne dostępne są m.in. jako modele stojące, stołowe, dekoracyjne w wielu stylach oraz wariantach kolorystycznych. Można dopasować je do swoich potrzeb i upodobań. Niektóre modele posiadają wbudowany czujnik ruchu lub zmierzchu, aby oświetlenie było wykorzystywane tylko wtedy, gdy jest potrzebne.

Lampa solarna z czujnikiem ruchu ECO-Light Sunshine fot. Conrad

Jak rozpoznać urządzenia energooszczędne?

Wybór nowoczesnych urządzeń z najwyższą klasą energetyczną (zmiana etykiet energetycznych w UE) to gwarancja oszczędności energii, ale również troska o środowisko naturalne. Etykiety efektywności energetycznej informują o parametrach, takich jak moc, zużycie energii i wody. Mimo że urządzenia energooszczędne są droższe, to mniejszy pobór prądu zapewni zwrot części kosztów poniesionych przy zakupie.

źródło i zdjęcia: Conrad