Elementy umieszczone w złączu są zaplombowane i wraz z przyłączem stanowią własność operatora sieci elektroenergetycznej. On też jest odpowiedzialny za ich sprawne działanie. Nasza jest dopiero część instalacji znajdująca się za licznikiem. Kolejnym po złączu elementem przyłącza jest rozdzielnica, czyli tablica rozdzielcza, do której przyłączone są obwody zasilające wszystkie odbiorniki prądu. Zanim wystąpimy do zakładu energetycznego z wnioskiem o budowę przyłącza, musimy ustalić jego podstawowe parametry.
Wybór przyłącza
Napowietrzne czy kablowe? Sieć elektroenergetyczna może być napowietrzna - przewody są wówczas zawieszone na słupach, lub kablowa - przewody (zwane wówczas kablami) są zakopane w ziemi.
Jeśli linia jest:
- napowietrzna, to przyłącze może być wykonane jako napowietrzne lub jako kablowe,
- kablowa, to wykonuje się tylko przyłącza kablowe.
Choć linie napowietrzne wciąż dominują na obszarach pozamiejskich, to nawet tam w ostatnich latach coraz częściej wykonuje się przyłącza kablowe. O rodzaju przyłącza ostatecznie decyduje firma będąca operatorem sieci. Wykonanie linii napowietrznych jest tańsze, jednak są one bardziej narażone na uszkodzenia (burze, wichury, śnieg). Ponadto nieco kłopotów może przysporzyć wymóg zachowania minimalnych odległości pomiędzy przewodami przyłącza a otworami okiennymi, balkonem czy kominem. Z tych względów, jeśli mamy możliwość wyboru, lepiej zdecydować się na przyłącze kablowe. Gdy trasa przyłącza przebiega przez cudzą działkę, musimy się jednak upewnić, czy jej właściciel zgodzi się na to, by prace z tym związane zostały na jego terenie.
Tymczasowe czy docelowe? Przyłącze może być tymczasowe, przewidziane do użytkowania tylko w czasie budowy i dlatego nazywane przyłączem budowlanym (tzw. prowizorka), lub docelowe, z którego będziemy korzystać również w gotowym domu. Rodzaj przyłącza musimy określić we wniosku o warunki przyłączenia.
Jeśli wybierzemy przyłącze:
- docelowe - zostaniemy przypisani do V grupy odbiorców,
- tymczasowe - do grupy VI.
Stosownie do tego należy wybrać formularz wniosku. Przyłącze kablowe najczęściej można wykonać jako docelowe, umieszczając skrzynkę złącza w linii ogrodzenia. Do przyłącza napowietrznego wykonuje się zwykle tymczasowe złącze na słupie.
Uwaga! Zmiana rodzaju przyłącza z budowlanego (tymczasowego) na docelowe wymaga złożenia nowego wniosku i podpisania nowej umowy, a to oznacza dodatkowe formalności i opłaty. Za prąd z przyłącza tymczasowego płaci się ponadto według mniej korzystnej taryfy.
Jedno- czy trójfazowe? Przyłącza jednofazowe stosuje się obecnie tylko w niewielkich domach rekreacyjnych, a w domach jednorodzinnych najczęściej wykonuje się przyłącza trójfazowe, czyli „siłowe”. Są wprawdzie nieco droższe, ale pozwalają rozdzielić zasilanie obwodów w domu pomiędzy poszczególne fazy, co zwiększa niezawodność instalacji. Zasilania trójfazowego wymagają ponadto urządzenia domowe dużej mocy np. kuchnie elektryczne, a także sprzęt używany na budowie (np. betoniarka, spawarka). Decyzja o wyborze rodzaju zasilania jest ważna, bo przyłącze trójfazowe musi być wykonane przewodem o większej liczbie żył niż przyłącze jednofazowe i wymaga zamontowania w złączu innego licznika zużycia energii.
Zapotrzebowanie na moc
Zapotrzebowanie przeciętnego domu jednorodzinnego na moc wynosi 9-10 kilowatów (kWh). Aby obliczyć rzeczywiste zapotrzebowanie na moc, trzeba uwzględnić wszystkie urządzenia elektryczne, jakie mają być zainstalowane w domu. Największy chwilowy pobór prądu powodują przepływowe ogrzewacze wody oraz inne urządzenia grzewcze (kocioł elektryczny, grzejniki ścienne lub ogrzewanie podłogowe). Drobne sprzęty gospodarstwa domowego, komputery, zestawy kina domowego mają zwykle moc od kilkudziesięciu do kilkuset watów. Moc urządzeń jest zawsze podawana na tabliczkach znamionowych, można też ją sprawdzić w katalogach producentów. Urządzenia domowe nie pracują nigdy wszystkie równocześnie, a więc nie należy niepotrzebnie zawyżać mocy umownej wpisanej do wniosku, bo od tego zależy też wysokość opłat za przyłączenie.
Gdy nie mamy w domu urządzeń grzewczych (kocioł elektryczny, ogrzewacze wody, kuchnia), zwykle wystarcza moc o połowę mniejsza niż wynikająca ze zsumowania mocy jednostkowej wszystkich sprzętów. Także ogrzewacze pojemnościowe, piece akumulacyjne i ogrzewanie podłogowe pracują zwykle w godzinach nocnych (przy rozliczaniu dwustrefowym), gdy z innych urządzeń nie korzystamy. Jeśli jednak większość poboru prądu to zasilanie ogrzewaczy przepływowych, to trzeba się liczyć z tym, że będziemy faktycznie potrzebować dużej mocy, gdy ktoś z domowników gotuje lub zmywa, a ktoś inny bierz prysznic w łazience. Z uzyskaniem dużego przydziału mocy bywają problemy. W Polsce stan techniczny sieci często jest bardzo zły i linie przesyłowe pracują na granicy wydolności. W całym kraju linie często są stare i tak naprawdę wymagają wymiany. Pesymiści wśród elektryków mówią nawet o konieczności ponownej elektryfikacji polskiej wsi.
Uwaga! Jeśli wykonujemy przyłącze, które posłuży później jako docelowe, ale za prąd jesteśmy rozliczani wg taryfy budowlanej, to najlepiej dostosować je do poboru większej mocy w przyszłości, ale na razie zawrzeć umowę na dostarczenie mniejszej (np. 5 kW). Wszystko dlatego, że w taryfie budowlanej opłaty stałe są bardzo wysokie i zależą od mocy zadeklarowanej w umowie. Musimy je przy tym ponosić nawet w okresach przestoju na budowie, gdy z prądu faktycznie nie korzystamy. Po zakończeniu umowy występujemy oczywiście o zwiększenie przydziału mocy.
Sposoby rozliczania za energię
W gospodarstwach domowych najpopularniejsze są dwie taryfy:
- jednostrefowa, w której ceny energii są stałe przez całą dobę;
- dwustrefowa, w której cena energii jest niższa w godzinach nocnych (najczęściej od 22.00 do 6.00 rano) oraz w środku dnia (zwykle od 13.00 do 15.00), w pozostałych okresach energia jest nieco droższa niż w taryfie jednostrefowej.
Taryfa dwustrefowa jest opłacalna, gdy dom ma być ogrzewany piecami akumulacyjnymi lub gdy jest w nim elektryczne ogrzewanie podłogowe z grubą warstwą wylewki akumulującej ciepło lub też gdy do przygotowania ciepłej wody użytkowej ma służyć duży ogrzewacz pojemnościowy. Niektórzy dostawcy prądu stosują także taryfy, w których tańsza jest np. energia zużywana w weekendy. Warto to sprawdzać, bo może się okazać, że jakaś mniej typowa taryfa najlepiej odpowiada naszym potrzebom, zwłaszcza że o ile do operatora sieci jesteśmy przypisani ze względu na lokalizację działki, to zgodnie z obowiązującym prawem sami możemy wybrać dostawcę energii. Na internetowych stronach dostawców energii często dostępne są kalkulatory, umożliwiające oszacowanie kosztów zużycia energii według różnych taryf.
Wykonanie przyłącza
Kiedy już ustalimy, jakie muszą być parametry przyłącza i załatwimy formalności, pozostaje jeszcze jego wykonanie. Zwykle zadanie to najwygodniej powierzyć pracownikom zakładu energetycznego lub współpracującej z nim lokalnej firmy, którzy zrobią też pomiary niezbędne do odbioru technicznego przyłącza i uruchomienia zasilania. W takiej sytuacji współpraca pomiędzy wykonawcami przyłącza a zakładem energetycznym przebiega najsprawniej. Obie strony się doskonale znają, ponadto, szczególnie w małych miejscowościach, elektrycy niechętnie patrzą na kolegów po fachu spoza "rejonu".
Komentarze