Najpopularniejsze rodzaje tarasów w Polsce
Taras najczęściej planuje się przy salonie lub kuchni. Taka lokalizacja jest najwygodniejsza, bo ułatwia komunikację między domem i ogrodem, skraca drogę przy dostarczaniu na przyjęcie potraw, napojów i innych rzeczy. Żeby można było wygodnie z niego korzystać, powinien mieć trwałą nawierzchnię, odporną na wysoką i niską temperaturę, słońce, deszcz oraz zabrudzenia. Najpopularniejszym wariantem tarasu jest osadzony bezpośrednio na gruncie. Najczęściej wykonuje się go z drewna lub naśladującego go kompozytu, z betonu (standardowych kostek lub wielkoformatowych płyt), kamienia oraz klinkieru. Powszechnie nawierzchnia tarasu jest kontynuacją tej ułożonej na ścieżkach i podjeździe. Dobrze, jeśli kolorystyka materiałów jest spójna i pasuje też do elewacji domu, dachu i stolarki. Jednak solidna nawierzchnia to nie wszystko. Aby można było korzystać z tarasu w każdą pogodę, warto choć część jego powierzchni zadaszyć, by uniknąć konieczności szybkiego zbierania naczyń ze stołu i poduch z mebli ogrodowych podczas deszczu lub chować się do domu przed intensywnym słońcem. Takie przykrycie nie musi obejmować całego tarasu. Można je na stałe zamontować nad częścią przeznaczoną na stół z krzesłami i kanapę, a miejsce na leżak czy mini basen pozostawić bez osłony, albo zaplanować sezonowe rozwijanie markizy albo żagla.
Najlepszym momentem na zdecydowanie, w jaki sposób taras ma być zadaszony, jest okres projektowania domu lub wybierania gotowego projektu z katalogu. Architekci często planują go pod stropem budynku (we wnęce bądź w narożniku), pod długim okapem dachu, albo podcieniem. Wówczas jego powierzchnia – cała czy większy fragment – są zabezpieczone przed słońcem i deszczem, bryła obiektu pozostaje spójna. Zaplanowanie tarasu i jego zadaszenia później też jest możliwe. Jeśli dom już wzniesiono, stawia się konstrukcję niezwiązaną z budynkiem. Wykonuje się ją jako pełną, pokrytą tym samym materiałem co dach domu, przezroczystą, np. z poliwęglanu, płyt hartowanego szkła – taka osłona nie zacienia przylegających do niej wnętrz. Zadaszenie może również być mocowane na tarasie sezonowo, w postaci żagla lub markizy, którą przez zimę przechowuje się w kasecie.
Wybór nawierzchni tarasowej - beton, drewno, kamień, bruk czy kompozyt?
Kostka betonowa. Produkty betonowe miewają rozmaite nie tylko wielkość i kształt, także kolor oraz rodzaj wykończenia – np. z posypką. Przy takiej nawierzchni wykonuje się taką samą podbudowę, jak w przypadku ścieżki, tj. z zagęszczonej warstwy kruszywa o grubości 10–20 cm. Każdą porcję o grubości 10 cm należy ubić zagęszczarką mechaniczną. Na taką bazę wysypuje się piasek (czasem zmieszany z cementem), zagęszcza go i układa kostkę. Obrzeża stabilizuje się krawężnikami osadzonymi w mieszance betonowej. Przestrzeń między elementami wypełnia się piaskiem. Podbudowy nie powinno się wykonywać na humusie, tj. wierzchniej części gruntu biologicznie czynnej (glebie). Trzeba ją usunąć aż do gruntu rodzimego i dopiero na nim przygotować podbudowę. Jeśli podłoże nie przepuszcza wody, to zaleca się głębsze wykorytowanie tego obszaru i utworzenie warstwy rozsączającej z piasku. Za obrzeżem warto jednak zaplanować opaskę, np. z ozdobnego żwiru, drobnych kamieni, przez którą do ziemi będzie wsiąkać jej nadmiar, spływający z tarasu.
Betonowe płyty wielkoformatowe. Na zastosowanie takiego wykończenia najczęściej decydują się właściciele domów zaprojektowanych w nowoczesnym, minimalistycznym stylu. Produkuje się je w różnorodnych rozmiarach i kształtach, kolorach i fakturach. Z elementów w formie kwadratów i prostokątów łatwo uzyskać, bez wielkiej ilości odpadów, nawierzchnię tarasu w podobnym kształcie. W sprzedaży dostępne są również płyty trapezowe, oraz o zarysie okrągłym. Płyty betonowe układa się tak samo jako kostkę. Najważniejsza jest solidna, utwardzona podbudowa. Szczeliny między elementami wypełnia się piaskiem.
Bruk klinkierowy. Klinkier jest wyjątkowo trwałym, odpornym na zabrudzenia, odbarwienia i działanie czynników atmosferycznych materiałem. Jego kolor zależy od właściwości zastosowanej gliny, którą poddaje się specjalnemu procesowi wypalania. Takie wyroby można układać na wiele sposobów, poza tym wykorzystywać jako krawężniki i obrzeża tarasu. Cegła brukowa powinna być ułożona na stabilnej, równej podbudowie, zapewniającej odpowiednią przepuszczalność wody. Do fugowania stosuje się piasek, który dobrze wypełni przestrzenie i jednocześnie zabezpieczy elementy przed przesuwaniem. Kostek nie trzeba impregnować, ulegają samooczyszczeniu (deszczówką). Na bruku w zacienionych miejscach i tam, gdzie zimą używana jest sól drogowa, mogą się pojawiać wykwity oraz zazielenienia. Należy je usuwać wodą.
Drewno. Na nawierzchnię tarasu wybiera się modrzew, bangkirai, ipe, merbau. Wykorzystuje się deski gładkie lub ryflowane. W zależności od jego kształtu i różnicy poziomów pomiędzy posadzką na parterze a planowaną nawierzchnią, taki podest można wykonać na wiele sposobów. Jeżeli różnica ta jest duża, buduje się go na słupkach, które utrzymują ponad poziomem terenu nośny ruszt z belek. Jeśli jest ona mała – stelaż taki układa się na bloczkach lub słupkach betonowych. Taras można też przygotować w sposób tradycyjny – na legarach drewnianych, które stanowią ruszt nośny. Powinny być one usytuowane w odległości 50–60 cm, by deski na nich położone się nie uginały. Do ich mocowania należy używać nierdzewnych wkrętów, aby uniknąć rdzawych zacieków. Deski przykręca się do legarów, zachowując między nimi 3 mm przerwę. Trzeba pamiętać o spadku, żeby woda opadowa swobodnie spływała, wzdłuż ryflowania elementów.
Deski i konstrukcję zabezpiecza się przed niszczącym działaniem czynników atmosferycznych, np. olejem. Nanosi się go co najmniej dwukrotnie. Przed każdym letnim sezonem taras powinno się przeprowadzić prace renowacyjne: umyć myjką ciśnieniową, przeszlifować (jeśli powierzchnia desek nie jest równa) i powtórnie zaimpregnować.
Kompozyt. Coraz częściej deski drewniane zastępowane są kompozytem. Wytwarza się je z włókien drzewnych i PVC. Z wyglądu przypominają drewno, ale są dużo bardziej od niego odporne na warunki atmosferyczne – deszcz, śnieg i nasłonecznienie. Na etapie produkcji są szczotkowane, dzięki czemu są antypoślizgowe. Oferowane są jako gładkie lub ryflowane (antypoślizgowe). Kupuje się je przygotowane do samodzielnego montażu albo można zlecić to firmie, która je sprzedaje. Każdy zestaw zawiera deski (z profilem pełnym bądź komorowym), legary, spinki do łączenia, listwy wykończeniowe. Nawierzchni z kompozytu nie trzeba odnawiać. Lekkie zabrudzenia zwykle spłukuje deszcz. Przed sezonem warto jednak je umyć, np. myjką ciśnieniową.
Kamień. Kostki i płyty wycina się ze skał – granitu, bazaltu, serpentynitu, sjenitu. Układa się je podobnie jak kostkę betonową. Najpierw w obrębie zarysu tarasu usuwa się górną warstwę gruntu, następnie formuje wykop, którego dno wyściela się geowłókniną (chroni ona przed zmieszaniem się dosypanego kruszywa z rodzimym gruntem). Na brzegach mocuje się obrzeża, a w samym wykopie szykuje podbudowę z kruszywa i piasku. Profiluje się lekki spadek od budynku. Podłoże wykańcza się wybranymi elementami z kamienia
Stałe zadaszenia tarasu
Zadaszenie stałe, pełne - konstrukcja drewniana pokryta gontem bitumicznym albo blachą. Można ją wykonać z drewna krajowego bądź egzotycznego. Przed montażem niezbędna jest solidna impregnacja i co 2–3 lata konserwacja, np. przez olejowanie. Belki przytwierdza się do tarasu, stosując nierdzewne mocowania, a na dachu układa lekkie pokrycie. Pod gont koniecznie należy przygotować sztywne poszycie z desek albo płyt drewnopochodnych. Pod blachę wystarczą łaty i kontrłaty, ale deszcz padający na taką osłonę może przeszkadzać osobom lubiącym odpoczynek w ciszy.
Zadaszenie stałe, przezroczyste - konstrukcja drewniana pokryta płytami z poliwęglanu. W tym przypadku konstrukcja również może być drewniana (z litego drewna, klejonej kantówki), albo stali bądź aluminium, sam dach może być wygięty w łuk. Ważne jest, aby drewno użyte na dach i na jego podpory było zdrowe, wytrzymałe i zaimpregnowane, najlepiej przemysłowo. Płyty z poliwęglanu są lekkie, elastyczne i przezroczyste. Łatwo się je wygina, dzięki czemu można uzyskać półokrągłe konstrukcje. Osłona z nich wykonana rozprasza promienie świetle, zapewniając w upalne dni poczucie komfortu, i tylko nieznacznie ogranicza ilości światła wpadającego do wnętrza domu. Nie stanowi ona szczelnej bariery na drodze promieni słońca, ale skutecznie chroni przed deszczem. Jeżeli zależy nam na wyraźnym ograniczeniu przenikania słońca, można wybrać wersję przydymioną. Na zadaszenie tarasu stosuje się płyty z poliwęglanu komorowego, falistego, trapezowego lub litego.
Zadaszenie stałe, przezroczyste - konstrukcja metalowa pokryta szkłem hartowanym. Na tarasie można zamontować zadaszenie wykonane z aluminium albo stali pomalowanej proszkowo na dowolny kolor i przykryte hartowanym, bezpiecznym szkłem. Takie zadaszenie można rozszerzyć o bezramowe, przesuwne ścianki, chroniące odpoczywających przed intensywnym wiatrem i zacinaniem deszczu. W komplecie do takiego wariantu osłony można zamontować daszek nad drzwiami wejściowymi, który przyczepia się do budynku za pośrednictwem odciągów lub wsporników ze stali nierdzewnej.
Sezonowe zadaszenie tarasu
Zadaszenie sezonowe - markiza. Jest ona najpopularniejszym ochroną przed słońcem na tarasie. To aluminiowa konstrukcja, na której rozciągnięto poszycie z tkaniny. Poszycie oraz składane ramiona (niektóre ze wspornikami) zwijają się na rurę nawojową, połączoną z belką mocującą. Belkę tę przytwierdza się do ściany, nadproża tarasu albo krokwi dachowych. Poszycie wykonuje się z zaimpregnowanego materiału akrylowego, poliestrowego lub pokrytego wodoodporną folią w dowolnym kolorze lub z wzorami, np. w paski. Warto pamiętać, że ciemne poszycie przepuszcza najmniejszą ilość światła i ciepła. Niektóre tkaniny oczyszczą się podczas deszczu. Inne można umyć wodą z ogrodowego węża albo z myjki ciśnieniowej (należy tak wyregulować siłę strumienia, żeby nie zniszczyć warstwy impregnującej). Mniejsze modele takich osłon można obsługiwać ręcznie korbą. Większe wygodniej jest rozwijać i zwijać elektrycznie. Automatykę warto wyposażyć w czujnik wiatru i opadów, który zwinie markizę, gdy zacznie padać deszcz lub wiać silny wiatr. Dobrze jest wybrać wersję z pełną kasetą. Wówczas po zwinięciu tkaniny (suchej) całość się w niej chowa.
Zadaszenie sezonowe - żagiel. Jego założenie to najprostszy sposób na ochronę przed słońcem i lekkim deszczem. Tego typu osłony wykonuje się z trwałej tkaniny syntetycznej, odpornej na płowienie. Oferowane są w kilkunastu jednolitych kolorach, odmianach wielkości i kształtu – prostokątne, kwadratowe, trójkątne, trapezowe. Można zamówić uszycie żagla w podanym rozmiarze. Na ogół mocuje się je do pergoli na tarasie lub do ścian domu. Każda krawędź płachty jest zakończona karabińczykiem żeglarskim, ułatwiającym jego zaczepienie. Można kupić też wersje z masztami i śledziami do osadzenia w ziemi, do rozstawienia w dowolnym miejscu w ogrodzie.
Joanna Dąbrowska
Fot. Obi/Markilux/Liliana Jampolska/Gutta Polska/Aluna/urok-kamienia.pl/JAF Polska/Vandersanden Polska/Vestone/Renoplast
Komentarze