2021-04-27 20:30:54 
Funkcje i wymagania dla dróg wewnętrznych
Zależnie od wielkości działki oraz usytuowania obiektów na jej terenie, długości dróg komunikacyjnych i ich przeznaczenie może być znacznie zróżnicowane, co rzutuje przede wszystkim na koszty ich budowy. Pod względem funkcjonalnym możemy wyróżnić ciągi piesze, obejmujące nawierzchnie do komunikacji podstawowej przebiegające między bramą wejściową, a drzwiami głównymi w budynku czy między obiektami, oraz ścieżki spacerowe przeznaczone do relaksacyjnego przemieszczania się po posesji.
Potrzeba też będzie nawierzchnia drogowa umożliwiająca przejazd pojazdów (własnych lub obsługujących nieruchomość), która może również pełnić rolę ciągu pieszego. Istotne znaczenie dla doboru odpowiednich nawierzchni ma również ukształtowanie terenu i własności gruntu rodzimego.
W przypadku znacznego nachylenia terenu niezbędne może być budowa np. kilkustopniowych schodów rozmieszczonych na trasie dojścia, a droga dla pojazdu wymagać rozciągnięcia jej długości i utworzenia nawierzchni zapewniającej zwiększoną przyczepność. Z kolei rodzaj gruntu wpływa na sposób przygotowanie podłoża, a także na możliwość zapewnienia szybkiego odwodnienia nawierzchni.
Rodzaje nawierzchni ogrodowych
Nawierzchnia, czyli górna warstwa utwardzonego podłoża gruntowego tworzona jest najczęściej z dopasowanych do siebie elementów z betonu, kamienia rzadziej drewna tworząc jednolitą, równą powierzchnię. Na popularność takiego rozwiązania wpływa bogaty asortyment elementów nawierzchniowych - kostki, płyt - co pozwala na komponowanie różnorodnych form architektonicznych zapewniając jednocześnie dużą trwałość.
Nawierzchnie tworzone są również z elementów ażurowych, a możliwość wykorzystania otworów do zasiania trawy sprawia, że często nazywane są one nawierzchniami ekologicznymi. Jednak ze względu na niejednorodność powierzchni, wykorzystywane są najczęściej do budowy dróg dla pojazdów. Podobne przeznaczenia mają też nawierzchnie nasypowe, nazywane też żwirowymi i budowane są głównie w przypadku długich dojazdów zapewniając relatywnie niskie koszty budowy.
Większość nawierzchni wymaga ułożenia krawężników, które zapobiegają rozjeżdżaniu się pokrycia i jego podmywaniu. Powinny one wyznaczać płaszczyznę nawierzchni i wystawać o 2 - 3 cm ponad otaczający teren. Niekiedy, do budowy dróg wewnętrznych wykorzystuje się wielkopłytowe elementy betonowe przystosowane do dużych obciążeń, ale z reguły pełnią one funkcję dróg tymczasowych utworzonych jedynie na czas budowy.
Nawierzchnie z kostki i płyt
Nawierzchnie z materiałów drobnowymiarowych tworzone są z elementów w formie kostki lub płyt przylegających do siebie, a ich stabilność (brak wzajemnego przemieszczania się) zapewnia wypełnienie fug drobnym piaskiem lub zaprawą cementową. Najpopularniejszym materiałem do budowy różnorodnych nawierzchni jest betonowa kostka o różnych kształtach, kolorach i wymiarach, charakteryzująca się trwałością i dużą dokładnością wymiarową. Typowa grubość kostki brukowej dla obciążeń ruchem pieszym i samochodów osobowych to 6 cm, ale np., na wjeździe dla szambiarki należy ułożyć kostkę 10 - centymetrową.
Podobne zastosowanie mają nawierzchnie z kostki kamiennej, wytwarzanej z naturalnych skał w postaci prostopadłościanów formowanych jako materiał łupany, cięty lub cięto-łupany. Wymiary kostki łupanej podawane są w postaci dwóch cyfr określających najmniejszy i największy wymiar każdej z krawędzi. Na drogi wewnętrzne wykorzystuje się głównie materiał kamienny o w kalibracji 6/8 cm lub 7/9 cm.
Kostka granitowa z jedną powierzchnią ciętą jest materiałem doskonale nadającym się do budowy eleganckich nawierzchni w bezpośredniej bliskości budynku. Poddana cięciu powierzchnia licowa może być dodatkowo uszlachetniona po obróbce nadającej chropowatość, co ogranicza śliskość nawierzchni.
Popularnym materiałem na nawierzchnie przeznaczone do ruchu pieszego są płyty betonowe, a w reprezentacyjnych miejscach również kamienne. Najczęściej układane są płyty kwadratowe o wymiarach 35x35x5 cm lub 50x50x7 cm, ale spotyka się też prostokątne o większych wymiarach. Jakość utworzonej z nich nawierzchni zależy przede wszystkim od stabilnego przygotowania podłoża i ochrony przed jego rozmywaniem.
Ozdobne nawierzchnie chodnikowe - głównie w funkcji ścieżek spacerowych - można tworzyć samodzielnie wykorzystując szablony o różnorodnych wzorach, które wypełnia się półsuchym betonem, a po jego lekkim stwardnieniu, szablon wyjmuje się pozostawiając ukształtowana kostkę w formie tzw. kocich łbów.
Nawierzchnie ażurowe
Ta forma ekologicznych nawierzchni sprawdza się w warunkach długich podjazdów czy miejsc parkingowych, ale nie jest wygodna dla ruchu pieszego. Do jej utworzenia wykorzystuje się prefabrykowane betonowe płyty otworowe lub kratki z tworzywa sztucznego. Dla ruchu pojazdów osobowych wystarczą nawierzchnie układane z płyt w kształcie „plaster miodu” o wymiarach 60x40 cm i grubości 8 lub 10 cm.
W korzystnych warunkach gruntowych mogą być układane na podbudowie z pospółki i nie wymagają ustawienia krawężników. Otwory w płytach ażurowych wypełnia się grysem ozdobnym lub zasiewa trawę. W miejscach parkingowych można natomiast wykorzystać plastikowe kratki drogowe, które po wypełnieniu kruszywem będą pełnić rolę utwardzonych miejsc postojowych. Przy stabilnym podłożu mogą być nawet utworzone bezpośrednio na gruncie (po usunięciu warstwy roślinnej).
Nawierzchnie żwirowe
Ten rodzaj nawierzchni tworzony jest dla długich podjazdów lub ścieżek spacerowych. Jako wierzchnią warstwę grubości minimum 5 cm ułożoną na zagęszczonej podbudowie, najlepiej wykorzystać gruboziarnisty grys łupany ze skał o dużej twardości. Do tego celu nie nadaje się żwir naturalny (z otoczaków), gdyż nie tworzy on zwartej struktury i na drodze szybko pojawią się koleiny.
Poprawienie stabilności nawierzchni żwirowej zapewni wykorzystanie plastikowych kratownic. Dzięki nim powierzchnia dzielona jest na mniejsze pola wypełnione kruszywem, które pod obciążeniem przejeżdżającego samochodu nie może się już przemieszczać. Nawierzchnie tego rodzaju uznawane są za szczególnie przyjazne dla środowiska i zapewniają jednocześnie pełną przepuszczalność dla wód opadowych. Problemem może być jednak szybkie zarastanie chwastami oraz konieczne okresowe wyrównywanie powierzchni.
Dostosowanie do warunków gruntowych
Stabilność i trwałość nawierzchni drogowej uzależniona jest w znacznym stopniu od nośności podłoża w zmiennych warunkach nawodnienia i temperatury. Własności te zależą od rodzaju gruntu (składu granulometrycznego, nasycenia wodą) oraz stopnia jego zagęszczenia. Grunty rodzime mogą charakteryzować się własnościami sprzyjającymi tworzeniu się wysadzin mrozowych, co przy nawierzchniach z cienką warstwą podbudowy powoduje deformacje pokrycia.
Stopień zagęszczenia gruntu rodzimego powinien być określony na głębokość co najmniej 1 m dla podjazdów i 0,5 m dla ścieżek, a przypadku stwierdzenia zbyt małej spoistości odpowiednio dogęszczony W szczególnie niekorzystnych warunkach gruntowych przeprowadza się dodatkowe wzmocnienie podłoża z wykorzystaniem cementu, wapna, popiołów czy żużli lub geotekstyliów (włókniny, siatki).
Kruszywa do budowy podjazdów
Kruszywa to podstawowy materiał do budowy dróg, których użycie jest wymagane są przy tworzeniu każdego rodzaju nawierzchni i wykorzystywane jako warstwy podbudowy, wyrównujące czy podsypkowe. Kruszywa te muszą przede wszystkim charakteryzować się wysoka wytrzymałością mechaniczną, niska nasiąkliwością, mrozoodpornością. Najczęściej wykorzystuje się kruszywa naturalne ze skał oraz piasek jak i surowce z recyklingu - np. kruszony beton.
Skład frakcji kruszywa dobiera się w zależności od własności podłoża gruntowego i obciążenia drogi, przy czym szczególnie stabilne podbudowy wykonywane są z mieszanki kruszyw łamanych o uziarnieniu ciągłym Z kolei kruszywa niełamane (pospółka, żwir) lub z recyklingu wykorzystywane są głównie jako warstwy pomocnicze (mrozochronne, wzmacniające) lub do utworzenia podbudowy w korzystnych warunkach gruntowych.
Przy budowie nawierzchni wykorzystuje się również piasek, jako warstwę podsypkową, wyrównującą nacisk na podbudowę oraz w postaci suchych spoin klinujących kostkę. Materiał ten o odpowiednio dobranym uziarnieniu nie powinien zawierać gliny i z reguły wykorzystuje się surowiec przesiewany oraz płukany.
autor: Redakcja BudownicwaB2B
Opracowanie: Aleksander Rembisz
zdjęcia: Semmelrock, Polbruk, Joniec, budujemydom.pl (DARSTON )
Komentarze