Jak ułożyć kostkę betonową?

Oferta produktowa kostki betonowej

Kostka betonowa produkowana jest na wibroprasach, dzięki czemu uzyskuje się bardzo wysoką wytrzymałość na ściskanie i dużą dokładność wymiarową. Stosowane są dwie metody wytwarzania - jedno- lub dwuwarstwową. Mieszanka betonowa używana do produkcji kostki jednowarstwowej jest barwiona w całej masie, zatem starcia czy uszkodzenia ułożonej nawierzchni zachowują pierwotny kolor.

Kostkę dwuwarstwową tworzy rdzeń o wysokiej wytrzymałości, a na powierzchni nakładane jest ok. 5 mm barwnej warstwy utworzonej z udziałem kruszywa drobnoziarnistego.

Kostka betonowa dwuwarstwowa z otworami ułożona na podjeździe do garażu. Fot. Polbruk.

Różnorodność kształtów i kolorów pozwala na tworzenie swoistych kompozycji nawierzchniowych i trwałego znakowania nawierzchni, np. w postaci wyznaczania miejsc parkingowych. Zależnie od sposobu użytkowania i spodziewanych obciążeń, dobiera się odpowiednią grubość pokrycia.

Na nawierzchnie obciążone jedynie ruchem pieszym wystarczy ułożenie kostki o grubości 4 cm, a przy krótkotrwałym wykorzystywaniu przez samochody osobowe można użyć materiału o grubości 6 cm.

Przy większych obciążeniach wykorzystuje się kostkę o grubości 8 cm lub nawet 10 cm. W celu ułatwienia układania dostępne są też elementy połówkowe pozwalające na prostoliniowe zakończenie brzegów nawierzchni.

Rozplanowanie pokrycia z kostki betonowej

Kostkę można układać na dowolnie dużej powierzchni i mimo że dobrze przepuszcza wodę opadową, należy zapewnić możliwość szybkiego jej odprowadzenia z powierzchni zagłębionych. Najłatwiej uzyskać ten efekt, zapewniając naturalny spływ dzięki nachyleniu w kierunku nieutwardzonego gruntu.

Jednak dodatkowa instalacja odwodnieniowa może być konieczna, jeśli kostkę układa się na bardzo dużej powierzchni, co uniemożliwia utworzenie spadku w pożądaną stronę, jak np. na zjeździe do garażu.

Jeśli powierzchnia, na której układa się kostkę jest bardzo duża, należy zamontować instalację odwodnieniową. Fot. Hauraton.

Wtedy trzeba ją odprowadzić do zewnętrznej kanalizacji deszczowej lub studni chłonnej. W przypadku nachylonej nawierzchni sięgającej poniżej poziomu gruntu, konieczne może być zamontowanie zbiornika z samoczynnie włączającą się pompą.

Podstawowymi elementami odprowadzania wody opadowej z nawierzchni - niezależnie od miejsca ich umieszczenia - są korytka odwodnienia liniowego. Są najczęściej wykonane z tzw. polimerobetonu i przykryte metalową kratką, a odpływ spływającej do nich wody umożliwiają podłączone do nich, np. rury drenarskie.

Korytko odwodnienia liniowego. Fot. AS PPH.

Wytyczenie trasy i obszaru przewidzianego do ułożenia kostki przeprowadza się metodami geodezyjnymi lub na niewielkich powierzchniach, wykorzystując np. taśmę mierniczą. Charakterystyczne punkty oznacza się wbitymi palikami, które posłużą też do zamocowania sznura wytyczającego obrys nawierzchni.

Etapu układania kostki betonowej krok po kroku

Prace przy układaniu kostki podzielone są na kilka etapów:

• tzw. korytowanie, czyli wykonanie zagłębienia w gruncie rodzimym i ewentualne zamontowanie elementów odwodnienia,
• ustawienie krawężników,
• wykonanie tzw. podbudowy stabilizującej grunt i warstwy podkładowej,
• ułożenie i zawibrowanie nawierzchni.

Korytowanie polega na wykonaniu wykopu odpowiadającego powierzchni przeznaczonej do ułożenia kostki o głębokości 20-50 cm zależnie od rodzaju gruntu i przewidywanego obciążenia nawierzchni.

Wykop po korytowaniu musi mieć wielkość równą powierzchni układanej kostki. Fot. Libet.

Na gruncie piaszczystym i pod nawierzchnie chodnikowe wystarczy zagłębienie 15-20 cm. Na podmokłych glebach gliniastych, gdy przewidziany jest wjazd samochodów ciężarowych (np. przy opróżnianiu szamba czy napełnianiu zbiornika z olejem opałowym), wykop powinien mieć przynajmniej 50 cm.

Na małych powierzchniach koryto można wykopać łopatą, ale na większych lepiej skorzystać z maszyn, np. spycharko-ładowarki. Dno wykopu powinno odpowiadać płaszczyźnie przyszłej nawierzchni, a więc należy je ukształtować z przewidywanym spadkiem w określonym kierunku.

Wokół obrysu nawierzchni osadzane są krawężniki po uprzednim wykonaniu rowka na wymaganą głębokość. Na ścieżkach wystarczające będą krawężniki chodnikowe, ale na podjazdach lepiej zamontować masywniejsze krawężniki drogowe.

Wokół obrysu nawierzchni osadzane są krawężniki po uprzednim wykonaniu rowka na wymaganą głębokość. Fot. Libet.

Przy nawierzchniach liniowych (chodniki, drogi dojazdowe) warto zwrócić uwagę na to, aby szerokość obramowania odpowiadał wielokrotności wymiarów kostki, uniknie się wtedy kłopotliwego jej przycinania przy krawężnikach.

Krawężniki powinny też wyznaczać płaszczyznę nawierzchni. Do wytyczenia linii przebiegu krawężników oraz ustalenia jej wysokości można posłużyć się poziomnicą laserową i sznurem. Promień lasera umożliwi wyznaczenie poziomu, a rozciągnięty między kołkami sznur - linię osadzenia krawężników.

W nawierzchniach liniowych (chodnikach) wymagany spadek kształtuje się poprzecznie do osi drogi z lekkim pochyleniem na jedną lub na dwie strony. Zależnie od sposobu zagospodarowania otoczenia nawierzchni, krawężniki mogą wystawać ponad poziom kostki brukowej lub być na tej samej wysokości. Górne powierzchnie krawężników mogą posłużyć jako prowadnice dla łaty wyrównującej warstwę podkładową, dlatego powinny tworzyć równą płaszczyznę na całej długości.

Nawierzchnia powinna być nieznacznie wyniesiona ponad poziom otaczającego gruntu, co zapobiegnie jej zanieczyszczeniu ziemią przy intensywnym spływie wody po powierzchni gleby. Krawężniki osadza się na warstwie półsuchego betonu, a po jego związaniu od zewnątrz obsypuje się ziemią, a od środka - materiałem podbudowy.

Podbudowa z pospółki lub tłucznia drogowego pełni funkcję warstwy stabilizującej. W przypadku układania nawierzchni przeznaczonej pod duże obciążenia na nawodnionych gruntach gliniastych, warto przed ułożeniem podbudowy rozłożyć geowłókninę zapobiegającą mieszaniu się pospółki lub tłucznia z gruntem rodzimym. Podbudowa wymaga zagęszczenia przy użyciu wibratora lub walca drogowego.

Warstwa podkładowa umożliwia równe ułożenie kostki betonowej. Do jej utworzenia używa się piasku wymieszanego na sucho z cementem. Po nasypaniu warstwy piasku grubości ok. 10 cm rozsypuje się cement - około 1 worka na 5 m3, a następnie miesza się łopatą lub za pomocą glebogryzarki. Powierzchnię podkładu wyrównuje się łatą prowadzona po krawężnikach, a na dużej powierzchni umieszcza się dodatkowe prowadniki, np. z drewna.

Podkład, po zagęszczeniu przy użyciu wibratora powierzchniowego, obniży się o 1-2 cm, zatem poziom podsypki powinien być odpowiednio wyższy. Jeśli w nawierzchni montowane będzie odwodnienie liniowe, w warstwie podkładowej ustawia się korytka na wymaganej głębokości i łączy z rurami odpływowymi.

Zagęszczanie podbudowy. Fot. Semmelrock.

Układanie kostki przeprowadza się rzędami lub według zaplanowanego wzoru z uwzględnieniem, np. aplikacji o innej barwie. Poszczególne kostki rozmieszcza się ciasno, stojąc na ułożonej już nawierzchni. Jeśli zachodzi konieczność przycięcia skrajnych elementów, używa się do tego celu specjalnej prasy lub szlifierki kątowej z tarczą diamentową do betonu.

Gdy cała nawierzchnia pokryta jest już kostką, za pomocą wibratora powierzchniowego z gumową nakładką ochronną „dobija się” elementy do podłoża i ewentualnie koryguje niewielkie nierówności.

Ostatnim etapem jest rozsypanie na powierzchni drobnego piasku, który wnikając w szczeliny, zaklinuje kostki między sobą. Po zmieceniu nadmiaru piasku nawierzchnia gotowa jest już do użytku. Można też dodatkowo zabezpieczyć ją impregnatem zmniejszającym nasiąkliwość, co ułatwi utrzymanie nawierzchni w czystości i ożywi barwę.

Autor: Redakcja BudownicwaB2B
Zdjęcie otwierające: Semmelrock
Zdjęcia w tekście: Polbruk, Hauraton, AS PPH, Libet, Semmelrock